Taşköprîzâde’nin Miftâhu’s-Sa’âde’si bağlamında Osmanlı ilimler tasnifi geleneğinde tefsir tarihi algısı

Abstract

Bu makalede Taşköprîzâde’nin (ö.968/1561) Miftâhu’s-Sa’âde’sinde Tefsir Tarihi’nin ele alınış biçi-minin tasvîri ve analizi konu edilecektir. İlgili telif, Osmanlı ilim geleneğinin üzerinde şekillendiği birikimi ve bu geleneğe yön veren müellif ve temel eserleri kendine özgü bir tasnif mantığı çerçeve-sinde ele alan ve yazıldığı dönem sonrası ilim anlayışına referans teşkil etme niteliği müseccel olan kaynak bir eserdir. Bu bağlamda ilgili eserin hem tefsir tarihine ilişkin bütünlüklü bir perspektif sunan inşa biçimi hem de tefsir faaliyetini derinden etkilemiş tefsir anlayışları çerçevesinde tefsir tarihine yön tayin etmiş klasik tefsir eser ve müelliflerine özgü mukayese içeren nitelikli değerlen-dirmeleri çalışmanın özel ilgi alanını oluşturacaktır. Binaenaleyh bu eserin tefsir tarihini tasnif ve sunum biçiminin kendine özgü yönlerinin tespiti ve bu tespitin tartışmaya açılması makalenin temel amacını teşkil edecektir.

What we analyze in this article is the approach of Taskoprīzāde (d.968/1561) to the history of interpretation (at-tafsir) in his Miftāhu’s- Sa’āde, regarded as not only a book referring to the tradition of the Ottoman scholorship but also a reference book for further studies. It employs a method of its own to classify both the major works and authors leading tafsir tradition. It suggests a comprehensive look at tafsir history and presents a comparative study of the classical works and the writers having a profound impact on tafsir literature. Therefore, the main goal of this study is to identify the original aspects of the book regarding the presentation and classification of the tafsir history and to bring them out for discussion