Yakın dönemde el-Burhân ve el-İtkân’a yöneltilen tenkitler

Abstract

Kur’an ilimleri başlıklı eserlerin şekil ve muhtevalarının oluşumunda Zerkeşî’nin (ö.794/1392) el-Burhân fi ulûmi'l-Kur'ân’ı ile Suyûtî’nin (ö.911/1505) el-İtkân fi ulûmi’l-Kur’an’ının önemli bir etkisi vardır. Aynı zamanda Tefsir usûlü oluşturma maksadıyla kaleme alındıkları için ulûmu’l- Kur’an başlıklı eserlerin usûlu’t-tefsîr olarak anlaşılmasında da yönlendirici olmuşlardır. Bu noktadan hareket eden bazı araştırmacılar, Kur’an ilimlerinin usûl olup olmadığını, değilse Kur’an’ın anlaşılmasına ne derece katkıları olduğunu irdelemişler ve bu itibarla söz konusu eserlere bazı eleştiriler yöneltmişlerdir. Bu çalışmada söz konusu eserlerin tek başlarına tefsirin usûlünü ifade edip etmedikleri çerçevesindeki tenkitler incelenmiştir.

Both Zerkeshî’s (794/1392) el-Burhân fi Ulûmi'l-Kur'ânand Suyûtî’s (911/1505) el-İtkân fi Ulûmi’l-Kur’anhave a significant influence on the creation of the shape and context of the books which entitled “Qur’anic Sciences”. At the same time, because they were penned in order to create the method of tafsir (exegesis), they are leader in understanding of the books entitled ulumu’l-Kur’an (Qur’anic Sciences) as usûlu’t-tefsîr (the methodology of tafsir). From this point, some researchers examined whether Qur’anic sciences are usûl (methodology), if not, to what extent they contributed on understanding of Qur’an. In this respect Qur’anic researchers critici-sed the aforementioned books. It is put forth that these books collected the information related with Qur’an but they are not sufficient for the method of tafsir.