الأصالة والزِّيادة فى حروف الجرِّ بين النَّحو والدِّلالة

Abstract

Harf-i cer, zâid harf-i cer ve şebîh biʼz-zaid harf-i cer nahivciler arasında tartışılan bir konudur. Bu üç kavramın ne ifade ettiği ve sadece harf-i cer şeklinde kullanıldığında – ki bundan maksat aslî harfi cerdir- ortaya çıkan iʿrâb durumunun belirlenmesi gerekmektedir. Aslî harf, cümleden atılamayan ve atılması durumunda sözdiziminde bozukluğun ortaya çıkmasına yol açan harfdir. Zâid harf, cümle içerisinde özel bir anlamı olmayan ve cümleden atılması da mümkün olan harfdir. Zâid harf-i cer, sadece cümleyi pekiştirmek ve vurgulamak için kullanılır. Zâid harf-i cerlerin, âmil olarak fiil ya da şibih fiile ihtiyaçları yoktur. Zâid harf-i cer, ismi kesra ya da onun yerine geçen bir irab alametiyle lafzen mecrur kılar. Ancak bu isim, sanki harf-i cer yokmuş gibi, takdiren çeşitli gramatikal fonksiyonları icra eder. Her bir fonksiyon için zâid . Zâid harf-i cer, Arapça cümle yapısının karakteristik özelliklerinden biridir. Geçmiş ve günümüz dilcileri, bu hususa işaret edip zâid harf-i cer olarak min, bâ, kâf ve lâm harflerini ele almışlar ve bunlarla alakalı çeşitli şevahidler sunmuşlardır. Şebîh biʼz-zaid harf-i cer, cümlenin bağlamından anlaşılan özel bir anlamı olmayan ancak fiil ya da şibih fiil bir kelime ile bağlantısı olamayan harfdir. İsmi lafzen mecrur kılar; ancak bu isim cümlenin bağlamının gerektirdiği duruma göre takdiren başka gramatikal fonksiyonlar icra eder. Şebîh biʼz-zaid harf-i cer, bir anlama sahip olması bakımından aslî harf-i cere; bir müteallaka ihtiyacı olmama ve ismi lafzen ya da takdiren ismi mecrur kılması bakımından da zâid harf-i cere benzer. Daha ziyade, zâid harf-i cere benzemesinden dolayı şebîh biʼz-zâid harf-i cer olarak isimlendirilmiştir. Şebîh biʼz-zaid olarak kabul edilen tek harf-i cer “rubbe”dir. Temel kural, harf-i cerlerin hazfedilmemesidir; ancak harf-i cerlerin çoğu zaman hazfedilebilmektedir. Harf-i cerler, isimleri ve fiilleri bir kelimeye bağladığı için müteallaka ihtiyaçları vardır. Tealluk, fiil ya da şibih fiilin ifade ettiği olayın şibih cümle ile irtibat kurması demektir.

The main, additional and semi-additional use of Arabic preposition had been discussed by Arabic linguists long since. At first, the three terms have to be defined correctly and the grammatical condition which appears as a result of main use of an Arabic preposition must be desciribed. The main preposition is one of atomic particulars of a sentence so it is impossible to drop it from the sentence. If it is dropped a grammatical and syntactic error will be occur about the sentence. But the additional preposition is an unit in a sentence, which has no specific meaning so it is possible to throw it from the sentence. The additional prepositions are only used in a sentence to rainforce the total meaning of the sentence or to emphasize a word. So the do not need a verb bor semi-verb in the sentence. An additional preposition make a noun which follows it in the sentence genetive with genetive„s special sign named kesra or another sign instead of it. But it is accepted that this noun works in the sentence grammatically as if it is not a genetive noun. The additional prepositons are added characteristic features of Arabic Sentence Structure. Both the old and modern Arabic linguists noticed this fact and bought some statements and explanations about it an they study min, ba, kaf and lam amongst Arabic prepositions. The semi-additional preposition is a particular of the sentence, it has no spescific meaning and it is noticed in context of the sentence. It makes the following word genetive figuratively and acts some other grammatical roles inside the sentence hypotetically. It seems as a main preposition because of its contextual meaning and as an additional preposition because it has no realtionship with a verb, on the other hand because of it„s figurative and hypotetical effect on the following noun. These kinds of prepositions look functionally like additional ones more than the others, so they are named semi-additional preposition. But Rubbe is the only semi-additional preposition in Arabic syntax. Although there is a main rule in Arabic which does not allow to drop additional prepositions from the sentence, most of time they can be dropped. The function prepositons in Arabic is to create relationships both among nouns and between a verb and noun. So they need revelants in a sentence. The revelance term means relationship of a verb or a semi-verb with a noun in Arabic sentences by prepositions.