ABD devlet tahvili faiz oranlarındaki değişimin kurlara etkisi; kırılgan paralar, kırılgan ekonomiler

Abstract

Faiz oranlarındaki değişimin döviz kurlarına etkisi literatürde uzun yıllardır incelenen konuların başında gelmektedir. Faiz oranlarında beklenen / gerçekleşen bir değişimin döviz kurlarını ne ölçüde etkileyeceği ülke ekonomilerinin kırılganlığının tespitinde tahmin açısından önemli rol oynayabilir. Ağustos 2013'de Morgan Stanley ABD'nin para politikalarından en çok etkilenen, yüksek cari açık ve enflasyon oranı olan, artan dış borç yükü ve yavaşlayan büyüme performanslarını dikkate alarak ülkeler arasında bir gruplandırma yapmış ve bunları "kırılgan beşli ülkeler" olarak tanımlamıştır. Çalışmada, ABD 10 yıllık devlet tahvili faiz oranlarındaki değişimin, özellikle dış borç düzeyi yüksek olan ülkelerin para birimlerinin değeri üzerindeki etkisi ve derecesi Kalman Filtre tahmin yöntemi ile analiz edilmiştir. Tahvil faiz oranlarında meydana gelen bir birimlik değişimin bir ülke dışında incelenen diğer ülkelerin kur değişimleri üzerinde negatif bir etki yaptığı %1 anlamlılık düzeyinde, istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Çalışma sonucunda Kırılgan Beşli tanımlamasında yer alan Türkiye, Brezilya, Hindistan, Güney Afrika ve Endonezya açısından değerlendirildiğinde; Hindistan (10. Sırada) ve Endonezya (14. Sırada) dışındaki ülkelerin ilk beş içerinde yer aldığı görülmektedir. Buna göre; Brezilya ulusal parası, FED faiz oranlarındaki değişimden en fazla etkilenen para birimi iken (1. Sırada), onu Güney Afrika (3. Sırada) ve Türkiye (4. Sırada) takip etmektedir. Çalışmada elde edilen bulgular ile yapılan kırılganlık sıralamasının The Economist dergisi tarafından yayınlanan "The Capital Freeze Index" sıralamasına göre farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.

The effect of changes in interest rates on the exchange rates has been analyzed in the literature for many times. How real or expected changes in interest rates affect the exchange rates may be an important factor for determination of countries' economic fragilities. In August 2013, Morgan Stanley grouped the countries with regard to sensitivity to USA monetary policy, current deficit, inflation rate, level of foreign debt and economic growth rate. As a result, a group of countries were named as "Fragile Five". In this study, how the changes in USA 10 year government bond rate affect currency value of countries particularly with high level of foreign debt is analyzed through Kalman filter methodology. It was revealed that one point change in bond rate has statistically significant negative effect at 1%level on currencies rates of all countries except one country. When the results were interpreted for fragile five (Turkey, Brazil, India, South Africa, Indonesia), it was concluded that these countries except for India (10th country) and Indonesia (14th Country) are among top five. Brazil, South Africa and Turkey are the first, third and fourth most affected countries by the FED interest rates respectively. It was showed that the empirical results of this study and fragility ranking differ from the "The Capital Freeze Index" prepared by The Economist.