| dc.contributor.advisor | Akdoğan, Habib | |
| dc.contributor.author | Hiçyorulmaz, Ela | |
| dc.date.accessioned | 2019-08-23T10:18:22Z | |
| dc.date.available | 2019-08-23T10:18:22Z | |
| dc.date.issued | 2015 | en_US |
| dc.date.submitted | 2015-01-12 | |
| dc.identifier.citation | Hiçyorulmaz, E. (2015). Çevre muhasebesi ve çimento fabrikalarının çevre muhasebesine olan duyarlılığı: Çorum Votorantim Çimento Fabrikası uygulaması (Yüksek Lisans Tezi). | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11491/3750 | |
| dc.description | Hitit Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: İBF. 19004.14.001 | en_US |
| dc.description.abstract | Günümüzde yaşanan birçok sağlık sorununun temelinde çevresel sorunlar yer almaktadır. Hızlı nüfus artışı, sanayileşme, çarpık kentleşme, küresel ısınma, turizm faaliyetleri ve doğal afetler gibi nedenler sonucunda çevresel sorunlar küresel boyutlara ulaşmış ve canlıların hayatını tehdit etmeye başlamıştır. Ekolojik dengenin korunması ve sürdürülebilirliği için kalıcı, ulusal ve uluslararası boyutlarda düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Sayıları her geçen gün artan işletmelerin çevresel sorunlar üzerindeki payı göz ardı edilemez. Yerel bazda çevresel sorunlara neden olan çimento fabrikaları da; atık gazlar, toksit kimyasallar ve toz partiküller olarak çevreye zarar verebilmektedir. Oysa sosyal sorumluluk kavramı gereğince işletme politikaları; doğal çevreyle uyumlu ve toplum tarafından kabul edilebilir düzeyde olmalıdır. İşletmeler bu politikaları belirleyip uygularken karşılarına çıkan maliyetleri hesaplar aracılığıyla takip etmeli ve finansal tablolar aracılığıyla ilgili kişilere sunmalıdır. Bu noktada ortaya çıkan çevre muhasebesi, çevre ile ilgili mali nitelikteki işlemleri muhasebeleştirmektedir. Yapılan bu çalışmanın birinci bölümünde çevre ile ilgili genel bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümünde ise çevre muhasebesi kavramına değinilerek çevre muhasebesinin önemi ortaya konulmuştur. Son bölümde çimento fabrikalarının çevre muhasebesine olan duyarlılığını ölçmek ve halkın çimento fabrikaları hakkındaki görüşlerini ortaya koymak amacıyla anketler düzenlenmiş ayrıca, Çorum Votorantim Çimento Fabrikası'nda çevre muhasebesi üzerine bir uygulama gerçekleştirilmiştir. | en_US |
| dc.description.abstract | Nowadays, environmental problems are located on the basis of many health problems. The result of rapid population growth, industrialization, unplanned urbanization, global warming, tourism activities and natural disasters, environmental issues have reached global dimensions and started to threaten the life of creatures. For the permanent protection of ecological balance and sustainability, permanent, national and international regulations are needed. Ever increasing numbers of enterprises, share on environmental issues, has received a status cannot be ignored. The cement plants that cause environmental problems at the local level; can cause damage to the environment as waste gases, toxic chemicals and dust particles. However, the concept of social responsibility in accordance with company policies; must be compatible with natural environment and acceptable level by community. When businesses identifying and applying these policies, the costs against should follow through accounts and through financial statements should be presented to the relevant person. At this point, the environmental accounting, are accounting the operations of a fiscal nature relating to the environment. In the first part of this study, general information about the environment are given. In the second part referring to the concept of environmental accounting, has revealed the importance of environmental accounting. In the last section, we have arranged the survey to measure the sensitivity of the cement factories to the environmental accounting and to reveal the views of public about cement plants. In addition, an application has been performed on environmental accounting in Corum Votorantim Cement Plant. | en_US |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER ÖZET --i ABSTRACT--.ii ÖNSÖZ--.iii İÇİNDEKİLER--.iv TABLOLAR LİSTESİ--ix ŞEKİLLER LİSTESİ--xi KISALTMALAR LİSTESİ--.xii GİRİŞ--1 BİRİNCİ BÖLÜM ÇEVRE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER 1.1. ÇEVRE -- 3 1.2. ÇEVRESEL SORUNLAR VE SORUNLARI YARATAN FAKTÖRLER 4 1.2.1. Çevresel Sorunlar-- 4 1.2.1.1. Üretim Aşamasında Ortaya Çıkan Çevresel Sorunlar --. 5 1.2.1.2.Tüketim Aşamasında Ortaya Çıkan Çevresel Sorunlar -- 8 1.2.1.2.1. Hava Kirliliği -- 9 1.2.1.2.2. Su Kirliliği --. 10 1.2.1.2.3. Toprak Kirliliği--. 10 1.2.1.2.4. Diğer Çevresel Sorunlar--. 11 1.2.2. Çevresel Sorunların Nedenleri--. 11 1.2.2.1. Nüfus Artışı--. 12 1.2.2.2. Kentleşme\ Çarpık Şehirleşme-- 12 1.2.2.3. Sanayileşme -- 13 1.2.2.4. Diğer Nedenler--. 14 1.3. ÇEVRESEL KORUMAYA YÖNELİK EKONOMİK YAKLAŞIMLAR. 14 1.3.1. Sürdürülebilir Kalkınma --. 15 1.3.2. Eko Kalkınma -- 16 v 1.3.3. Fayda Maliyet Analizi Yöntemi -- 17 1.3.4. Çevresel Etki Değerlendirmeleri --. 18 1.3.5. Yasal Önlemler ve Standartlar--. 20 1.3.5.1. Dolaysız Kontrol Araçları--. 20 1.3.5.2. Dolaylı Kontrol Araçları--. 21 1.3.5.2.1.Vergilendirme -- 21 1.3.5.2.1.1. Pigouvian Vergi --. 21 1.3.5.2.1.2. Dolaylı Çevre Vergisi --. 22 1.3.5.1.3. Diğer Çevre Vergileri -- 22 1.3.5.2.2. Ödeme Sistemi-- 22 1.3.5.2.3. Mali Yardım-- 22 1.3.5.2.4. Kirletme Haklarının Pazarlanması-- 22 1.3.5.2.5. Kirletme Ücreti --. 23 1.3.6. Diğer Ekonomik Yaklaşımlar-- 23 1.3.6.1 Pigou Optimumu Kriteri -- 23 1.3.6.2. Pareto Optimumu Kriteri -- 24 1.3.6.3. Sosyal Refah Kriteri--. 24 1.3.6.4. Verimlilik Kriteri --. 24 1.3.6.5. Düzeltilmiş Gayrisafi Milli Hâsıla Kriteri-- 24 1.3.6.6. Dengeli Gelir Dağılımı Kriteri-- 25 1.4. DOĞAL ÇEVRE VE İŞLETME İLİŞKİLERİ--. 25 1.5. ÇEVRE KORUMA ÇALIŞMALARI-- 27 1.5.1. Türkiye’de Yapılan Çalışmalar-- 28 1.5.1.1. Türkiye’de Çevre Sorunlarıyla İlgili Yasal Düzenlemeler-- 28 1.5.1.2. Çevre Vergileri -- 29 1.5.1.3. Çevre Politikası-- 30 1.5.1.3.1. Kirleten Öder İlkesi -- 32 1.5.1.3.2. İhtiyat İlkesi -- 33 1.5.1.3.3. Önleme İlkesi-- 33 1.5.1.3.4. İşbirliği İlkesi-- 33 1.5.1.4. Kalkınma Planlarında Çevre--. 34 1.5.2. Dünya’da Yapılan Çalışmalar-- 37 vi 1.5.2.1. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü -- 38 1.5.2.2. Birleşmiş Milletler Çevre Programı--. 38 1.5.2.3. Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü--. 39 1.5.2.4. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı-- 39 1.5.2.5. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü-- 40 1.5.2.6. Kuzey Atlantik Teşkilatı--. 40 1.5.3. Avrupa Birliğinde Yapılan Çalışmalar --. 40 İKİNCİ BÖLÜM ÇEVRE MUHASEBESİ İLE İLGİLİ BİLGİLER 2.1. ÇEVRE MUHASEBESİ-- 42 2.1.1. Muhasebe ve Çevre İlişkisi-- 42 2.1.1.1.Sosyal Sorumluluk Kavramı-- 43 2.1.1.2. Kişilik Kavramı-- 43 2.1.1.3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı--. 44 2.1.1.4. Dönemsellik Kavramı-- 44 2.1.1.5. Parayla Ölçülme Kavramı--. 44 2.1.1.6. Maliyet Esası Kavramı--. 45 2.1.1.7. Tam Açıklama Kavramı-- 45 2.1.1.8. Tutarlılık Kavramı --. 45 2.1.1.9. İhtiyatlılık Kavramı-- 46 2.1.1.10. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı--. 46 2.1.1.11. Önemlilik Kavramı -- 46 2.1.1.12. Özün Önceliği Kavramı-- 47 2.1.2. Çevre Muhasebesinin Tanımı -- 47 2.1.3. Çevre Muhasebesinin Tarihsel Gelişimi--. 50 2.1.4. Çevre Muhasebesi Yaklaşımları -- 51 2.1.4.1 Fiziksel Yaklaşım --. 51 2.1.4.2 Parasal Yaklaşım--. 52 2.1.4.3. Yaklaşımların Karşılaştırılması -- 52 2.2. ÇEVRESEL MALİYET KAVRAMI VE ÇEVRESEL MALİYET TÜRLERİ53 2.2.1. Çevresel Maliyet Kavramı --. 53 2.2.2. Çevresel Maliyet Türleri--. 54 vii 2.2.2.1. Sosyal Maliyetler--. 55 2.2.2.1.1.Azaltma Maliyetleri --. 57 2.2.2.1.2. Kullanma Maliyetleri-- 57 2.2.2.1.3. Zarar Maliyetleri--. 59 2.2.2.2. Özel Maliyetler -- 59 2.2.2.2.1. Geleneksel Maliyetler-- 61 2.2.2.2.2. Gizli Maliyetler--. 61 2.2.2.2.2.1. Yasal Düzenlemelerden Kaynaklanan Maliyetler --. 61 2.2.2.2.2.2. Öncül Maliyetler-- 62 2.2.2.2.2.3. Görünmeyen Maliyetler-- 62 2.2.2.2.2.4. İsteğe Bağlı Maliyetler-- 62 2.2.2.2.3. Şarta Bağlı Maliyetler-- 62 2.2.2.2.4. İmaj ve Çevreyle İlişki Maliyetleri--. 63 2.3. ÇEVRESEL MALİYETLERİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ--. 63 2.3.1. Stokların Muhasebeleştirilmesi-- 65 2.3.2. Çevreyle İlgili Yatırım Faaliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi -- 67 2.3.3. Çevreyle İlgili Faaliyet Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi-- 69 2.3.4. Atıkların Muhasebeleştirilmesi-- 71 2.3.4.1. Firelerin Muhasebeleştirilmesi --. 71 2.3.4.2. Üretim Atıklarının Muhasebeleştirilmesi --. 73 2.3.4.3. Bozuk Ürünlerin Muhasebeleştirilmesi -- 73 2.3.4.4. Kusurlu Ürünlerin Muhasebeleştirilmesi-- 74 2.3.5. Çevresel Maliyetlerin Bilanço ve Gelir Tablosunda Gösterilmesi -- 75 2.4. ÇEVRESEL MUHASEBEDE RAPORLAMA--. 78 2.4.1. Finansal Nitelikli Çevresel Bilgilerin Raporlanması -- 79 2.4.2. Finansal Nitelikli Olmayan Çevresel Bilgilerin Raporlanması --. 82 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇİMENTO FABRİKALARINDA ÇEVRE MUHASEBESİ VE ÇORUM VOTORANTİM ÇİMENTO FABRİKASI’NDA BİR UYGULAMA 3.1. ARAŞTIRMANIN ÇİMENTO FABRİKALARI BÖLÜMÜ --. 86 3.1.1. Araştırmanın Amacı-- 86 3.1.2. Araştırmanın Kapsamı -- 87 viii 3.1.3. Araştırmanın Yöntemi -- 87 3.1.4. Araştırmanın Hipotezi ve Modeli -- 88 3.1.5. Araştırmanın Bulguları --. 92 3.1.5.1. Güvenilirlik ve Geçerlilik Analizi Bulguları --. 92 3.1.5.2. Çimento Fabrikalarına Ait Genel Bilgiler ve Verilen Yanıtların Dağılımları . 93 3.1.5.3. Araştırmanın Hipotezlerinin Test Edilmesi --. 105 3.2. ARAŞTIRMANIN HALK ALGISI BÖLÜMÜ--. 111 3.2.1. Araştırmanın Amacı-- 111 3.2.2. Araştırmanın Kapsamı -- 111 3.2.3. Araştırmanın Yöntemi -- 111 3.2.4. Araştırmanın Hipotezleri --. 112 3.2.5. Araştırmanın Bulguları --. 112 3.2.5.1. Güvenilirlik ve Geçerlilik Analizi Bulguları --. 112 3.2.5.2. Halka Ait Genel Bilgiler ve Verilen Yanıtların Dağılımları--. 113 3.2.5.3. Araştırmanın Hipotezlerinin Test Edilmesi --. 119 3.3. ARAŞTIRMANIN ÇİMENTO FABRİKALARI İLE HALK ALGISININ KARŞILAŞTIRILMASI BÖLÜMÜ -- 120 3.3.1. Araştırmanın Amacı-- 120 3.3.2. Araştırmanın Kapsamı -- 120 3.3.3. Araştırmanın Bulguları --. 121 3.4. ARAŞTIRMANIN ÇORUM VOTORANTİM ÇİMENTO FABRİKASI UYGULAMASI BÖLÜMÜ-- 123 3.4.1. Çorum Votorantim Çimento Fabrikası Hakkında Genel Bilgiler-- 123 3.4.2. Çorum Votorantim Çimento Fabrikasının Çevre Politikası --. 124 3.4.3. Araştırmanın Amacı-- 124 3.4.4. Araştırmanın Uygulanması-- 125 SONUÇ -- 128 KAYNAKÇA-- 135 EKLER -- 148 EK_1: Türkiye'deki Çimento Fabrikaları -- 149 EK -2: Anket Formu -- 151 EK-3: Anket Formu --. 153 | en_US |
| dc.language.iso | tur | en_US |
| dc.publisher | Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Çevre Muhasebesi | en_US |
| dc.subject | Çevresel Maliyet | en_US |
| dc.subject | Çevre | en_US |
| dc.subject | Environmental Accounting | en_US |
| dc.subject | Environmental Costs | en_US |
| dc.subject | Environmental | en_US |
| dc.title | Çevre muhasebesi ve çimento fabrikalarının çevre muhasebesine olan duyarlılığı: Çorum Votorantim Çimento Fabrikası uygulaması | en_US |
| dc.title.alternative | Environmental accounting and sensitivity of cement plants with enviromental accounting: Çorum Votorantim Cement Plant application | en_US |
| dc.type | masterThesis | en_US |
| dc.department | Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
