dc.contributor.advisor | Şatıroğlu, Abdulkadir | |
dc.contributor.author | Çoban, İnci | |
dc.date.accessioned | 2019-10-07T13:57:48Z | |
dc.date.available | 2019-10-07T13:57:48Z | |
dc.date.issued | 2015 | en_US |
dc.date.submitted | 2015-09-10 | |
dc.identifier.citation | Çoban, İnci (2015). Uluslararası ticaret, ekonomik büyüme ve teknolojik gelişme ilişkileri (Yüksek Lisans Tezi) | en_US |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11491/4144 | |
dc.description.abstract | Dünyadaki tüm kaynakların insanların refahları için daha etkin bir şekilde kullanılması amacına hizmet eden uluslararası ticaretin, küresel dönüşümün bir sonucu olarak, ekonomilerin büyümesinde gittikçe artan bir katkısı bulunmaktadır. Tezimiz bu anlayış ve düşünme çerçevesinde hazırlanmış olup içerik olarak teknolojik gelişme, sanayileşme, uluslararası ticaret ve ekonomik büyüme konularına yoğunlaşarak, aralarındaki bağlantılar çok yönlü olarak ele alınmış, gerçek ilişkilerin ortaya çıkarılabilmesinin çok boyutlu/çok yönlü yaklaşımla mümkün olabileceği gösterilmek istenmiştir. Bu çerçevede, çalışmanın ilk bölümünde, küreselleşmenin etkisiyle dünya ticaretinin tarihsel süreç içerisindeki seyri, klasik ve neo-klasik ticaret modelleri hakkında özet bilgiler sunulmaktadır. İkinci kısmında ise çağdaş ticaret modelleri açıklanmış ve devamında gelecekteki dünya ekonomilerinin büyüme ve ticaretin gelişmesi üzerine çalışılmıştır. Son bölümde ise sanayileşmenin temel dinamikleri araştırılmış ve Çok Uluslu Şirketlerin üretim ve ticaretteki ağırlıklı ve etkin rolleri üzerinde durulmuş ve Türkiye ekonomisi üzerine etkileri tartışılmıştır. | en_US |
dc.description.abstract | International trade provides dissuscions, explanations and interpretations, predictions on the efficient use of all resources in the world in regand to production trade and welfare on the nations. This is the consequence of globalisation and contributes to economic growth. This study then concentrades on technological development, industrialisation, multinational corporations to better analize the role of foreign trade on economic growth. Since there are certain linkages and interactions among the subjects discussed in the text. The analysis had therefore to be relatively multidimensional. In the first part, international trade is viewed from the historical perspective. Then clasical and neoclasical trade models are presented. In the second part, contemporary trade models are explained which was followed by the growth prospects of world economies in the future. In the last part, essential elements of ındustrilisation and international markets are examined within which effects of multınational coorparotion on production, international trade and economic growth are also discussed. | en_US |
dc.description.tableofcontents | ÖZET . -- i ABSTRACT -- --. ii TEŞEKKÜR -- -- iii ŞEKİLLER LİSTESİ --.vii TABLOLAR LİSTESİ -- viii KISALTMALAR --ix GİRİŞ --.1 BİRİNCİ BÖLÜM DIŞ TİCARETİN DEĞİŞEN YÖNÜ, DIŞ TİCARET VE BÜYÜME ÜZERİNE KLASİK VE NEO KLASİK YAKLAŞIMLAR --..5 1.1.DIŞ TİCARETİN ÖNEMİ --..5 1.2.DIŞ TİCARETTEKİ DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜM --6 1.3.DIŞ TİCARET TEORİSİNİN EVRİMİ --7 1.3.1.Klasik Dönem Öncesi Dış Ticaret --7 1.3.1.1.Merkantilizmin Üretim ve Ticaret Felsefesi --.7 1.3.1.2. Fizyokrasi ve Dış Ticaret --9 1.3.2.KLASİK DIŞ TİCARET TEORİLERİ YAKLAŞIMI --.10 1.3.2.1. Mutlak Üstünlükler Teorisi (Adam SMİTH) --..10 1.3.2.2. David Ricardo’nun Mukayeseli (Karşılaştırmalı) Üstünlükler Teorisi --11 1.4. NEO-KLASİK DIŞ TİCARET TEORİLERİ --..12 1.4.1.Üretim ve Ticarette Fırsat Maliyetleri ve Faktör Donanımları Teorisi --.13 İKİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI DIŞ TİCARET, SANAYİLEŞME, TEKNOLOJİK GELİŞME VE EKONOMİK BÜYÜME’NİN TEORİK OLARAK İNCELENMESİ --15 2.1. STATİK YAKLAŞIMDA ÜRETİM İMKÂNLARI SINIRI ULUSLARARASI DIŞ TİCARET VE BÜYÜME --15 2.1.1. STATİK YAKLAŞIMDA ÜRETİM İMKÂNLARI SINIRI --..15 2.1.2. MODELİN VARSAYIMLARI --.15 2.2.DİNAMİK YAKLAŞIM ÇERÇEVESİNDE ÜRETİM, ÜRETİM İMKÂNLARI SINIRI, TİCARET VE BÜYÜME --17 2.2.1.2. Dış Ticarete Açılma Durumu ( Açık Ekonomi Statüsü) --.20 2.2.2.Dış Ticaretin Açıklanmasında Dinamik Yaklaşım --.21 2.3.BÜYÜMEDE ETKİLİ OLAN SANAYİLEŞME STRATEJİLERİ --.23 2.3.1. Dış Ticaret Politikası Açısından Sanayileşme Stratejileri --.23 2.3.1.1.İthal İkamesine Dayalı Sanayileşme --.23 2.3.1.2. İhracata Dönük Sanayileşme Modeli ve İthal İkamesi Stratejisi ile İlişkisi --28 v 2.3.1.3.Bütünleşik (Karma) Sanayileşme Stratejisi --32 2.4.TEKNOLOJİK GELİŞME, SANAYİLEŞME ve EKONOMİK BÜYÜME --.37 2.4.1. Sanayileşme --38 2.4.1.1. Sanayileşmenin Önemi ve Ülke Ekonomisine Katkıları --38 2.4.1.2. Sanayileşmenin Dinamikleri ve Uluslararası Piyasalar --..39 2.5.SANAYİLEŞME VE BÜYÜME --..40 2.5.2. Sanayileşmenin Dış Ticaret Politikalarına Etkisi --..45 2.5.2.1. Dış Ticaret Yapısında Sanayiye Yönelik Dönüşüm: Faktör ve Ürün Seçimi, Verimlilik ve Büyümeye Yansıması --..45 2.6. Sanayileşmede Dış Ticaret ve Büyüme Arasındaki İlişkilerinin Grafik Gösterimi --.47 2.6.1. Trıangular Model --47 2.6.2. Rektangular Model --.48 2.6.3. Pentagonal Model --49 2.7. MODERN/ ÇAĞDAŞ DIŞ TİCARETİ AÇIKLAYAN MODELLER --52 2.7.1. Araştırma- Geliştirme, Teknolojik Malların İcadı, Gelişmesi ve Sanayi Mallarında Vernon‘un Hayat Devreleri Modeli (Product-Life-Cycle Hypothesis) --..52 2.7.2. Linder Modeli (Örtüşen Talepler) --55 2.7.2.1. Benzer Tercihler --..57 2.7.2.2. Temsili Talep --58 2.7.3. Dış Ticaretin Açıklanmasında Yeni Bir Yaklaşım: --..60 Rekabetçi Üstünlükler Teorisi --60 2.7.3.1 Porter’ın Dış Ticaret Teorilerine Getirdiği Eleştiriler --..60 2.7.3.2.Rekabetçi Üstünlükler Teorisinin Oluşumu --63 2.7.3.3. Rekabetçi Üstünlükler Modeli’nin Bulgusu: “Elmas Modeli” --64 2.7.4. Uluslararası Ticareti Açıklayan Gravitasyon Modeli --..68 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TEKNOLOJİ VE BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ --.74 3.TEKNOLOJİ VE EKONOMİK BÜYÜMENİN EN TEMEL KAYNAĞI: ARAŞTIRMAGELİŞTİRME --74 Rekabet ve Teknoloji --.74 3.1 AR – GE ( Research and Development- R&D) --76 3.1.1 Ar-Ge’nin Tanımı: --..76 Ar- Ge’ nin Önemi --76 3.1.2 Ar- Ge Türleri --.77 3.2 Teknoloji --..78 3.2.1. Değişik Ekonomik Perspektiflerden Teknoloji --..79 3.2.2 Gelişme İktisadında Teknoloji --80 vi 3.2.3 Uluslararası Rekabet Açısından Teknoloji --.81 3.4 KÜRESELLEŞME KAPSAMINDA AR-GE FAALİYETLERİNDE BAŞARILI VE TEKNOLOJİK GELİŞMELERİNİ TAMAMLAYAN ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER --..84 3.4.1 Küreselleşme Süreci ve Çok Uluslu Şirketlerin Küreselleşme Sürecine Etkisi --..84 3.4.1.1 Küreselleşme --85 3.4.1.2 Küreselleşme ve Neoliberal Politikalar (Neo-liberalizm) --86 3.4.1.3 Küreselleşmenin Avantajları ve Dezavantajları --..87 3.5.1 Çok Uluslu Şirketlerin Tanımı --90 3.5.2 Çok Uluslu Şirketlerin Genel Özellikleri --93 3.6 ÇUŞ’LARIN DIŞ ÜRETİME AÇILMALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER --..95 3.61. Dış Üretim –Lisans ve İhracat Karşılaştırması --95 3.6.1.1 Dış Üretimin Lisanslaşmaya Üstünlükleri --..95 3.6.1.2. Dış Üretim İhracata Üstünlüğü --.95 3.7 Çok Uluslulaşmada İtici ve Çekici Güçler --.96 3.7.1 Çok Uluslu Şirketlerin Faaliyet ve Uluslararası Organizasyon Yapıları --..97 3.8 Çok Uluslu Şirketlerin Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Etkileri --98 3.8.1 ÇUŞ’ lerin GOÜ’lere Siyasi, Sosyal ve İktisadi Etkileri --.99 3.9 ÇUŞ’ ların Türkiye Üzerine Etkileri --100 3.9.1 Dış Ödemeler Bilançosuna Etkisi --..102 3.9.2 İstihdam Açısından ÇUŞ’ ların Etkileri --.103 3.9.3 Teknoloji Açısından ÇUŞ’ lerin Etkileri --..103 SONUÇ -- --..105 | en_US |
dc.language.iso | tur | en_US |
dc.publisher | Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
dc.subject | Uluslararası Ticaret | en_US |
dc.subject | Dış Teorileri | en_US |
dc.subject | Ekonomik Büyüme | en_US |
dc.subject | Ar-Ge | en_US |
dc.subject | Çok Uluslu Şirketler | en_US |
dc.subject | Economic Growth | en_US |
dc.subject | Research and Development | en_US |
dc.subject | Technological Development | en_US |
dc.subject | Multinational Coorparotion | en_US |
dc.subject | International Trade | en_US |
dc.subject | Foreign Trade Theory | en_US |
dc.title | Uluslararası ticaret, ekonomik büyüme ve teknolojik gelişme ilişkileri | en_US |
dc.title.alternative | International trade, economic growth and technological development relations | en_US |
dc.type | masterThesis | en_US |
dc.department | Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı | en_US |
dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |