Duygusal İştah Anketi'nin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği, beden kitle indeksi ve duygusal şemalarla ilişkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada yeme davranışı ve duygu ilişkisini değerlendirilmek için geliştirilmiş olan "Duygusal İştah Anketi"nin (DİA) Türkiye örneklemi için geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. DİA'nın duygusal şemalarla ve beden kitle indeksi ile ilişkisi de araştırılmıştır. Yöntem: Gönüllü üniversite öğrencileri ve sağlık çalışanları arasından 196 kişi çalışmaya alınmıştır. Araştırmaya alınma kriterlerini karşılayan gönüllülerden önce sosyo-demografik veri formunu doldurmaları istendi. DİA Türkçe formu, ölçeğin geçerlik açısından değerlendirilebilmesinde kullanılmak üzere daha önce Türkçe geçerlik ve güvenirliliği yapılmış olan Yeme Tutumu Testi (YTT) ve Leahy Duygusal Şema Ölçeği (LDŞÖ) verildi. DİA'nın güvenirliğini saptamak amacıyla test-tekrar test yönteminin gerektirdiği üzere ölçek, katılımcıların bir bölümüne 1 ay sonra tekrar verildi. Bulgular: DİA'nın güvenirlik çalışması için; ölçeğin iç tutarlılığı (Cronbach alfa r=0.730), madde-toplam puan korelasyonu (0,195- 0,883), maddeler arası korelasyon katsayıları (0.141-0.725)ve test-tekrar test güvenilirliği değerlendirilmiş, DİA'nın yüksek düzeyde iç tutarlılığa sahip olduğunu gösterilmiştir. Ölçeğin test-tekrar test güvenilirliği için hesaplanan Pearson korelasyon katsayıları DİA'nın yüksek düzeyde güvenilirliğine kanıt oluşturmuştur. DİA'nın olumsuz toplam puanı ve Beden kitle indeksi (BKİ) arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p< 0.01). DİA olumlu toplam puanı ile BKİ arasında ise ters yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır (p<0.01). Leahy Duygusal Şema Ölçeği(LDŞÖ) alt-boyutları puanları ile DİA alt boyut puanları arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler elde edilmiştir (p<0.05, p<0.01). Sonuç: Çalışmamızdan elde ettiğimiz veriler DİA'nın duygusal yemek yemenin değerlendirilmesinde Türkiye örneklemi için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu göstermiştir. (Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi 2014; 3: 171-181)

Objective: In this study we aimed to implement the reliability and validity analyses of Emotional Appetite Questionnaire (EAQ) in Turkish sample, which has been developed for evaluating relationship between eating behavior and emotion. In addition we aimed to investigate the relationship between EAQ and emotional schemas and body mass index. Method: 196 university students and hospital staff voluntarily included to our study. Participants firstly asked to complete the socio-demographic data form. Turkish form of the EAQ, Eating Attitudes Test (EAT) and the Leahy Emotional Schema Scale (LESS) was given to criteria met participants. To determine the reliability of the scale as required by test-retest method, participants were given a section again after 1 month. Results: For reliability analysis of Turkish version of EAQ (TEAQ); internal consistency (Cronbach alfa r=0.730), item-total score correlations (0,195-0,883), inter-item correlations (0.141-0.725) and test-retest reliability were assessed and it has shown to be that TEAQ has a high level of internal consistency. Pearson correlation coefficients were calculated for test-retest reliability analysis of TEAQ and obtained high degree evidence. Significant positive correlations (p< 0.01) determined between negative total scores of TEAQ and BMI scores. In addition significant negative correlations (p< 0.01) determined between positive total scores of TEAQ and BMI scores. Between Leahy Emotional Schema Scale (LESS) sub-dimensions scores and TEAQ subdimensions scores, significant negative relationships were obtained (p<0.05, p<0.01). Conclusion: As a result of the present study, DİA has showed that is a reliable and valid measurement tool for the evaluation of emotional eating in our data sample of Turkey. (Journal of Cognitive Behavioral Psychotherapy and Research 2014; 3: 171-181)