Hafızlık eğitimi alan bireylerin motivasyon ve psiko-sosyal durumlarının din eğitimi açısından değerlendirilmesi

Abstract

Hafızlık Eğitimi Alan Bireylerin Motivasyon ve Psiko-Sosyal Durumlarının Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Çorum, 2018. Bu çalışma, hafızlık eğitimi alan bireylerin psiko-sosyal durumlarını ve bu eğitime başlamalarını sağlayan motive edici unsurları tespit ederek çok yönlü değerlendirmeyi amaçlayan bir doktora tezidir. Öncelikle hafızlık eğitiminin tarihsel süreçteki konumu ve bu eğitim sürecini etkileyen unsurların ele alındığı araştırma, nicel ve nitel verilerin bir arada değerlendirildiği karma yöntemli bir çalışmadır. Nicel yöntem kapsamında yaş, cinsiyet, aile ikameti, ailenin ortalama aylık geliri, okul mezuniyeti, hafızlık sonrası eğitim, sosyal yaşantılardan yoksun olma düşüncesi, hafızlık eğitimini tavsiye etme durumu, hafızlık eğitimi alınan kursun imkânları ve hedef gibi farklı bağımsız değişkenlerin, hafızlık eğitimi alan bireylerin motivasyon ve psiko-sosyal durumları ile stres düzeyleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Nitel yöntem kapsamında hafızlık eğitimi alan bireylerden bu eğitimin öncesi, sonrası ve hali hazırda devam eden süreciyle ilgili derinlemesine bilgi alınmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye'de DİB'e bağlı resmi Kur'an kurslarında hafızlık eğitimi alan bireyler oluşturmaktadır. Örneklemi, on üç ilden toplam otuz Kur'an kursunda hafızlık eğitimi alan 1369 birey oluşturmaktadır. Ayrıca 43 bireyle de görüşme yapılmıştır. Nicel verilerle hafızlık eğitimi alan bireylerin motivasyon ve psiko-sosyal durumları ile stres düzeylerinin ifade edilen bağımsız değişkenlerle anlamlı ilişkilerinin olduğu tespit edilmiştir. Nitel verilerle hafızlık eğitimi öncesinde bu eğitime nasıl bir anlam yüklendiği, hangi gerekçelerle ve nasıl karar verildiği; hali hazırda devam eden süreçle ilgili hedef, yöntem, kurs ortamı ve psiko-sosyal durumlar; hafızlık eğitimi sonrasında eğitim, meslek ve hafızlığın korunması kapsamında neler yapılacağına dair veriler elde edilmiştir. Karma yöntem kapsamında elde edilen nicel ve nitel veriler literatürde yer alan farklı araştırmalarla karşılaştırmalı olarak ele alınmış ve bazı değerlendirme ve tespitler yapılmıştır.

Assessment of Motivation and Psycho-Social Situations of Individuals Receive Hifz Education in Terms of Religious Education, Doctoral Dissertation, Çorum, 2018. This study is a doctoral dissertation aimed at evaluating the psycho-social status of individuals receive hifz education and determining motivating factors that provide these educational initiatives. The study, which focuses the hifz education in the historical process and the factors affecting this education process, is basically a mixed methodical study in which quantitative and qualitative data are evaluated together. Within the quantitative method investigated different independent variables- such as age, gender, family residence, average monthly income of the family, school graduation, education after being a hafiz, lack of social life, recommendation of hifz education, facilities of hifz course and goal of hifz education- motivation and psycho-social status and the effect on stress levels of individuals who receive hifz education were investigated. In-detailed information has been obtained from the individuals who receive hifz education under the qualitative method regarding the pre- and post-training and the ongoing process. The scope of the study is limited to individuals are educated in the formal Quran courses of the DİB in Turkey. The sample is composed of 1369 individuals who are educated in a total of thirty Quran courses from thirteen province. There are also interviews with 43 individuals. Within the quantitative method it has been found that the motivation and psycho-social status and the effect on stress levels of individuals who receive hifz education significantly related to the independent variables expressed. Within the qualitative method at the beginning of the hifz education, this training has been given a meaning of what it means, why and how it was decided; goals, methods, course environment and psycho-social situations related to the ongoing process; after the hifz education, the data on what to do within the scope of education, occupation and care were obtained. The quantitative and qualitative data obtained in the mixed method were compared with the different studies in the literature and some evaluations and determinations were made.