| dc.contributor.advisor | Açıkalın, Süleyman | |
| dc.contributor.author | Toker Köse, Meltem | |
| dc.date.accessioned | 2019-11-04T13:39:36Z | |
| dc.date.available | 2019-11-04T13:39:36Z | |
| dc.date.issued | 2018 | en_US |
| dc.date.submitted | 2018-01-03 | |
| dc.identifier.citation | Toker Köse, M. (2018). Fikri mülkiyet hakları çerçevesinde patentin iktisadi boyutu ve Türkiye örneği (Yüksek Lisans tezi). | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11491/4989 | |
| dc.description.abstract | Fikri Mülkiyet Hakları Çerçevesinde Patentin İktisadi Boyutu ve Türkiye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Çorum, 2018. Bilgi ekonomisinin ön plana çıktığı günümüzde yaratıcı süreçlere dayalı fikir ürünleri, sürdürülebilir kalkınma ve rekabet açısından son derece önemlidir. Yaratıcı süreçler sonucunda ortaya çıkan buluşlar, teknolojik gelişmenin girdisini oluşturmaktadır. Buluş sahiplerinin buluş üzerindeki haklarını korunmaya yönelik geliştirilen fikri mülkiyet hukuku ise, buluşların ticarileştirilmesi açısından önem arz eder. Gerek buluş sahibinin buluş üzerindeki haklarını koruyarak buluş yapmayı teşvik ettiği için gerekse buluşların ticarileştirilmesi sağlayarak ekonomik büyümeye katkı sağladığı için fikri mülkiyet haklarının korunması ulusal ve uluslararası platformda giderek önem kazanmıştır. Dünyada fikri ürünlerin büyük bir kısmı, Ar-Ge araştırmalarına önem veren ve Ar-Ge çalışmalarına büyük yatırımlarda bulunan gelişmiş ülkeler tarafından üretilmektedir. Bilindiği gibi Ar-Ge, bilgiye dayalı ekonomilerde yeniliklerin kaynağı olduğu için sürdürülebilir ekonomik büyümenin de önkoşuludur. Ar-Ge çalışmaları sonucunda ortaya çıkan ürünler, Ar-Ge yoğunluğu yüksek olan yüksek teknolojili ürünler olduğundan inovasyon için vazgeçilmezdir. Ar-Ge çalışmaları maliyetli olmanın yanı sıra oldukça fazla zaman ve emek isteyen süreçleri de kapsamaktadır. Bu nedenle özellikle gelişmiş ülkeler Ar-Ge yoğunluğu fazla olan fikri ürünleri üretmenin yanında bu ürünlerin korunmasına yönelik çalışmalara da önem vermektedir. Bu çalışmada; fikri mülkiyet haklarının kapsamı, çeşitleri, tarihsel gelişimi ve ekonomik işlevi üzerinde durularak fikri mülkiyet haklarından biri olan patentlerin önemini ve ekonomik boyutunu ortaya koymayı amaçlanmaktadır. Bu çalışmada Ar-Ge faaliyetleri, ekonomik büyüme ve patent arasındaki ilişki üzerinde durularak Türkiye'de Ar-Ge çalışmaların gelişimi ve Türkiye'nin patent aktivitesi üzerine değerlendirmeler yapılmıştır. | en_US |
| dc.description.abstract | The Economic Dimension of Patent within the Framework of Intellectual Property Right and the Case of Turkey, Master Thesis, Çorum, 2018. In present time where the knowledge economies stand out, intellectual properties of creative processes are of paramount importance in terms of sustainable development and competition. Inventions emerged as the result of creative processes constitute the inputs of the technological development. Intellectual property law which is developed to protect the legal rights of inventors on their inventions is important for the commercialization of the inventions. The protection of intellectual property rights has become increasingly important both on national and on international levels, as it has contributed to economic growth by enabling inventions to be commercialized and also by encouraging the inventors for further innovation by protecting the rights of the inventor over their inventions. Much of the world's intellectual properties are produced by developed countries that attach great importance to R&D and invest significant amounts in R&D activities. As it is known, R&D is a prerequisite for sustainable economic growth since it is the source of innovation in knowledge based economies. The products resulting from R & D activities are indispensable for innovation since they are high-tech products with high R&D intensity in production. Besides being very costly, R&D activities also requires considerable amounts of time and effort. For this reason, especially the developed countries are interested in protection of these products as well as producing intellectual products with a high degree of R&D. The purpose of this study is to determine the importance and economic dimension of patents as one of the property rights after explaining the scope, types, historical development, and economic function of intellectual property rights. The relationship among R&D activities, economic growth and patents are examined and the developments in the areas of R&D and patent activities in Turkey are evaluated in this study | en_US |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER ÖZET -- i ABSTRACT -- ii TEŞEKKÜR -- iii İÇİNDEKİLER -- iv ŞEKİLLER LİSTESİ -- viii TABLOLAR LİSTESİ -- ix KISALTMALAR -- xi GİRİŞ -- 1 I.BÖLÜM FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KAPSAMI, TARİHSEL GELİŞİMİ VE EKONOMİK İŞLEVİ 1.FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KAPSAMI -- 4 1.1 Fikri Mülkiyet Hakkı Kavramı -- 4 1.2. Fikri Mülkiyet Haklarının Konusu ve Özellikleri -- 6 1.3. Fikri Mülkiyet Haklarının Çeşitleri -- 8 1.3.2. Sınai Mülkiyet Hakları -- 9 1.3.2.1. Patent -- 10 1.3.2.2. Faydalı Model -- 11 1.3.2.3 Marka -- 12 1.3.2.4. Tasarım -- 13 1.3.2.5. Coğrafi İşaret -- 14 1.3.2.6. Entegre Devre Topografyası -- 15 1.3.2.7. Yeni Bitki Çeşitleri -- 15 1.3.2.8. Know-How -- 16 1.3.2.9. Biyoteknolojik Buluşlar -- 17 2. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ -- 18 2.1. Kapitalizm ve Fikri Mülkiyet -- 18 2.2. Fikri Mülkiyet Alanında İlk Gelişmeler -- 20 2.3. İlk Yasalaşma Hareketi -- 21 v 2.4. Uluslararası Anlaşmalar -- 23 2.4.1 Paris Sözleşmesi -- 24 2.4.2. Bern Sözleşmesi -- 24 2.4.3. Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı Fikri Haklar Anlaşması -- 24 2.4.4. Patent İşbirliği Sözleşmesi -- 25 2.4.5. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması -- 26 2.4.6. Yirmi Birinci Yüzyıl Fikri Mülkiyetin Derinleşmesi -- 29 3. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ EKONOMİK İŞLEVİ -- 30 3.1 Fikri Mülkiyetin Piyasa Mantığı ve Ekonomik Büyüme -- 30 3.2. Fikri Mülkiyet ve Teknoloji Transferi -- 32 3.3. Fikri Mülkiyet ve Uluslararası Rekabet -- 34 3.4. Fikri Mülkiyet Hakkında Tükenme İlkesi ve Paralel İthalat -- 39 3.5. Fikri Mülkiyet ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar -- 41 3.6. Fikri Mülkiyet Koruması ve Ekonomik Etkisi -- 43 II. BÖLÜM PATENT VE PATENT SİSTEMİ, EKONOMİK İŞLEVİ VE TARİHSEL ANALİZİ 1. PATENT VE PATENT SİSTEMİ -- 48 1.1. Patent ve Patent Hakkı -- 48 1.2. Patent Hakkının Kazanılması -- 52 1.3. Patent Değerleme -- 56 1.3.1. Maliyet Yaklaşımı -- 56 1.3.2. Pazar Temelli Yaklaşım -- 57 1.3.3. Gelir Temelli Yaklaşım -- 57 1.3.4. Reel Opsiyon Yaklaşımı -- 57 1.4. Patentten Doğan Hakkın Sona Ermesi -- 58 2. PATENT SİSTEMİNİN TARİHSEL ANALİZİ -- 59 2.1. Patent Sisteminin Doğuşu ve İlk Patent Yasaları -- 59 2.2. Patent Hakkı İle İlgili Düzenlemeler -- 60 vi 2.2.1. Bölgesel Düzenlemeler -- 60 2.2.1.1. Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması -- 61 2.2.1.2. Avrupa Patent Sözleşmesi -- 61 2.2.1.3. Topluluk Patenti Lüksemburg Sözleşmesi -- 62 2.2.2. Uluslararası Düzenlemeler -- 63 2.2.2.1. Paris Sözleşmesi -- 63 2.2.2.2. Patent İş Birliği Sözleşmesi -- 64 2.2.2.3. Strasbourg Anlaşması -- 65 2. PATENT SİSTEMİNİN İŞLEVİ VE EKONOMİK ETKİLERİ -- 66 2.1. Bilgi ve Patent -- 66 2.2. Teknolojik Gelişme ve Patent -- 69 2.3. Yenilikçi Girişimcilik ve Patent -- 75 2.4. Ar-Ge ve Patent -- 76 2.4.1. Ar-Ge Tabanlı İçsel Büyüme Modelleri -- 79 2.4.1.1. Romer Modeli -- 79 2.4.1.2. Grossman ve Helpman Modeli -- 81 2.4.1.3. Aghion ve Howitt Modeli -- 81 2.5. Ekonomik Büyüme ve Patent -- 82 2.6. Patent Sisteminin Faydaları -- 84 2.6.1. Teknoloji Transferi Açısından Patentin Önemi -- 84 2.6.2. Uluslararası İlişkiler Açısından Patentin Önemi -- 85 2.6.3. Buluş Sahipleri Açısından Patentin Önemi -- 87 2.7. Patent Sisteminin Zararları -- 89 2.7.1. Tekel İmtiyazı ve Patent -- 89 2.7.3. Bilginin Metalaştırılması ve Patent -- 91 2.7.4. Patent Siteminin Teknolojik Gelişmeye Olumsuz Etkisi -- 92 III. BÖLÜM TÜRKİYE’DE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI, AR-GE VE PATENT SİSTEMİ 1.TÜRKİYE’DE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ GELİŞİMİ -- 95 1.1. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi -- 95 1.1.1. Esnaf Birlikleri -- 95 vii 1.1.2. Sanayi Devrimi -- 96 1.1.3. Alamet-İ Farika-Marka Nizamnameleri -- 97 1.2. Cumhuriyet Dönemi -- 97 1.3. 1990’lı Yıllar ve Sonrasında Yaşanan Gelişmeler -- 100 2. TÜRKİYE’DE AR-GE -- 106 2.1. Türkiye’de Ar-Ge Çalışmaları ve İstatistikler -- 106 2.2. Türkiye’de Ar-Ge Destekleri -- 115 2.2.1.Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı -- 116 2.2.2. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) -- 118 2.2.3. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) -- 119 2.2.4. Maliye Bakanlığı’nca Uygulanan Ar-Ge İndirimi -- 120 2.2.5. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ar-Ge Teşvikleri -- 121 2.2.6. Türk Patent Enstitüsü -- 121 2.3. Türkiye’de Ar-Ge Merkezleri ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri -- 121 2.3.1. Ar-Ge Merkezleri -- 122 2.3.2. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) -- 131 3. TÜRKİYE’DE PATENT -- 138 3.1. Patent Sistemi ve Gelişimi -- 138 3.2. Türkiye’de Patent Aktivitesi -- 140 3.2.2. Türkiye’de Ulusal Patent Başvuruları -- 140 3.2.3. Türkiye’de Yabancı Sermaye ve Patent Başvuruları -- 148 3.2.4. Uluslararası Patent Başvuruları ve Türkiye -- 152 3.4. IPC Sınıflandırması -- 153 SONUÇ -- 155 KAYNAKÇA -- 160 | en_US |
| dc.language.iso | tur | en_US |
| dc.publisher | Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Fikri Mülkiyet Hakları | en_US |
| dc.subject | Patent | en_US |
| dc.subject | Yenilik | en_US |
| dc.subject | Ar-Ge Faaliyetleri | en_US |
| dc.subject | Ekonomik Büyüme | en_US |
| dc.subject | Intellectual Property Rights | en_US |
| dc.subject | Innovation | en_US |
| dc.subject | R&D Activities | en_US |
| dc.subject | Economic Growth | en_US |
| dc.title | Fikri mülkiyet hakları çerçevesinde patentin iktisadi boyutu ve Türkiye örneği | en_US |
| dc.title.alternative | The economic dimension of patent within the framework of intellectual property right and the case of Turkey | en_US |
| dc.type | masterThesis | en_US |
| dc.department | Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
