| dc.contributor.advisor | Ergüven, Şahabettin | |
| dc.contributor.author | Polat, Mehmet | |
| dc.date.accessioned | 2019-11-06T07:38:41Z | |
| dc.date.available | 2019-11-06T07:38:41Z | |
| dc.date.issued | 2018 | en_US |
| dc.date.submitted | 2018-07-27 | |
| dc.identifier.citation | Polat, M. (2018). Yûnus Sûresi örneğinde Arap dilinde sâlim ve mükesser çoğullar (Yüksek Lisans Tezi). | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11491/5011 | |
| dc.description.abstract | Bu çalışma Arap dilbilimi ve kaynakları açısından Arapça nahiv ilminin temel konularından biri olan cemi sâlim (düzenli çoğul) ve cemi mükesserleri (düzensiz çoğul) incelemektedir. Bu incelemeye Arapçadaki anlam örgüsünü, cemilerin türlerini, kural ve kaidelerini, örneklerini, ve bu konuya dair dilbilimcilerin görüşlerini tespitle başlanmıştır. Daha sonra bu cemi sâlim ve cemi mükesserlerin Yûnus sûresi örneğindeki tahlilleri ile devam edilmiştir. Tez, cemi türlerine dair genel kaideleri kapsamakta örneklem ise Yûnus sûresiyle sınırlandırılmaktadır. Tezde veri toplama, tahlil etme ve vb. yöntemler kullanılmıştır. Toplanan bu veriler sâlim ve mükesser çoğullar açısından tahlil edilmiştir. A | en_US |
| dc.description.abstract | The purpose of the current study is to examine one of the fundamental component of the arabic grammar which is the plurial musahha and mukassar from different perspectives. This study will cover the significance of the plurial musahhah and analyse the various grammatical rules of the plurial by giving examples of its different types from various chapter of the Holly Kurân. It will also mention the academic researches that have been priorly done by the Arabic linguists on this subject. Data fort his study were collected and analyed upon certain methods. The first chapter will cover the Singular, tesniye, and the different types of i'râb. In the second chapter the study will widely discuss the plurial muzhakkar sâlim and müennes sâlim. It emphasised on the analogical and sama'î structures of the plurial and the conditions reguested to form a Jam' mukassar. The third chapter tried to determine the different kind of plurials and their structures. In each chapter, the Kur'ân and the Arabic poetry in order to increase our comprehension to that subject. | en_US |
| dc.description.tableofcontents | ÖZET -- i ABSTRACT--..ii TEŞEKKÜR --iii İÇİNDEKİLER--. iv KISALTMALAR --.viii ÖN SÖZ --. ix GİRİŞ-- 1 BİRİNCİ BÖLÜM: MÜFRED İSİM ÇEŞİTLERİ VE İʿRÂBI--. 3 1.1. Müfred (Tekil) İsim ُردَ ُمْف ْ ل َ 3 --. أ 1.2. Müfred İsmin Çeşitleri ve İʿrâbı --. 3 1.3. Nevi Yönüyle İʿrâb --. 4 1.3.1. Ref ( عُ 4 ) :-- اَل َّرفْ 1.3.2. Nasb (ب ُصْ 5) : -- اَلنَّ 1.3.3. Cer ( ر َج ْ 5) :-- اَل 1.3.4. Cezm (م ُز ْجَ ْ 6) :--.. اَل 1.4. Sıfat Bakımından İʿrâb--.. 7 1.4.1. Lafzi İʿrâb:--.. 7 1.4.2. Takdîri İʿrâb-- 7 1.4.3. Mahalli İʿrâb:--. 9 1.5. Son Harfine Göre İsimlerin Kısımları-- 11 1.5.1. Sahîh İsim:-- 11 1.5.2. Menkûs İsim:--.. 13 1.5.3. Maksûr İsim:-- 13 1.5.4. Memdûd İsim: -- 15 1.6. Tesniye (Müsennâ)-- 16 1.6.1. Tesniyesi Yapılacak Olan Bir İsimde Bulunması Gereken Şartlar 17 1.6.2. Son Harfine İtibarla İsimlerin Tesniyesi --. 18 1.6.3. Mürekkeb İsimlerin Tesniyesi--.. 19 1.6.4. Tağlîb Yoluyla Tesniye -- 20 v 1.6.5. Tesniye Kısımları --. 20 İKİNCİ BÖLÜM: CEMİLER --.. 23 2.1. Cemi Müzekker Sâlim--. 28 2.2. Cem-i Müzekkeri Sâlim Yapılacak İsimde Bulunması Gereken Şartlar . 31 2.2.1. İfrâd (ُرادَ 31)--.. اَْْلِفْ 2.2.2. İʿrâb (ب ُرا َعْ 31) --. اَْْلِ 2.2.3. Mürekkeb Olmaması (ب ِكي ِرْ ُم التَّ 31َ )--. عدَ لتَّْن ِكي ُر) Tenkir. 4.2.2 َ 32)--.. أ 2.2.5. Lafızlarda Uyumluluk (ظ ِف ْل َّ ِفَا ُق ال ِت 32)-- إ 2.2.6. Ma’nada Uyumluluk (نىَع ْمَ ْ ِفَا ُق ال 32 )--. اِت 2.2.7. Başka Bir İsmin Amaçlanan Cemi Anlamını Karşılamamış Olması 33 2.2.8. Müfret Bir İsim Cem-i Yapıldığında Bir Anlam İfade Etmelidir 33 2.3. Câmid İsmin Şartları: --.. 33 2.3.1. Müzekker İsim Olması (ر كَ َّمذُ ْ ل َ 33)--.. أ 2.3.2. Akıllı Varlıklara Delalet Etmesi (لِ ُاقَع ْ 34)--. اَل 2.3.3. Sonunda Müenneslik Tâ’sının Bulunmaması--. 34 2.3.4. Özel İsim Olması (مُ لَ عَ ْ ل َ 35)--.. أ 2.3.5. İ’lale Uğrama Durumu Olan Kelimenin Mehmûz ve Mu’tel Olması Hariç Müfred Lafzın Değişmemesi-- 35 2.4. Sıfat İsmin Şartları: --.. 36 2.4.1. Müzekker Olması --. 37 2.4.2. İsmi fâil, İsmi Mef’ûl, Mübalağalı İsmi Fâil Vezinleri, Sıfatı Müşebbehe, İsmi Mensûb ve İsmi Tasğîr’lerden Biri Olması-- 37 2.4.3. Akıllı Varlıklara Delalet Etmesi--.. 37 2.4.4. Müfredinde Te’nîs Tâ’sı Bulunmaması-- 37 2.4.5. Sonuna Te’nîs Tâ’sı Bitişmeyen Sıfat-Müşebbehe Vezinleri Olmaması 37 2.4.6. Tek Lafızla Müennes ve Müzekkere Delalet Eden Sıfat Olmaması. 38 2.5. Müfred İsimlerin Cemi Müzekker Sâlim Yapılışı -- 38 2.5.1. Sahîh İsmin Cem-i Yapılışı -- 38 2.5.2. Menkûs İsmin Cemi Yapılışı--. 39 vi 2.5.3. Maksûr İsmin Cem-i Yapılışı -- 39 2.5.4. Memdûd İsmin Cemi Yapılışı --.. 40 2.6. Cemi Müzekker Sâlimin iʿrâbı Hakkında Nahivcilerin Görüşleri .. 40 2.7. Cem’i Müzekker Sâlimin İ’râbına Mülhak Olanlar--. 42 2.7.1. Lafız Olarak Müfredi Olmayıp, Cem-i Manasını İçeren Kelimeler.. 42 2.7.2. Semâî Olarak Gelen Kelimeler:--.. 43 2.7.3. Ma’nen ve Lafzen Müfredi Olmayan Kelimelerin Cemi Müzekker Sâlime Mülhak Olması -- 43 2.7.4. Bazı Semâî Kelimeler:-- 44 2.7.5. Cemi’ Müzekker Sâlimin Şartlarının Bir Kısımına Uygunluk Arzetmeyip Cem-i Müzekker Sâlime Mülhak Edilen ve Hakiki Anlamda Cem-i Olduğuna İtibar Edilmeyen Semâî Olan Kelimeler-- 46 2.8. Müfredi Olmayan Cemiler-- 46 2.9. Cemi Müennesi Sâlim--. 46 2.9.1. Hakîkî Müennes--. 46 2.9.2. Mecâzi Müennes-- 47 2.10. Müenneslik Alâmetleri:-- 48 2.10.1. Tâ-i Merbûta ( ُطة َوُربْمَ ْ 48 ) -- اَلتَّا ُء ال 2.10.2. Elif-i Maksûra ( ُرة َصوُ َمقْ ْ ِل ُف ال 49 )--. األَ 2.10.3. Elif-i Memdûde (ُةَودُمدْمَ ْ ِل ُف ال 50) -- اَألَ 2.11. Elif-i Maksûra’nın Te’nis Alâmeti Olarak Kullanıldığı Yerler --. 50 2.12. Elif-i Memdûde’nin Te’nis Alâmeti Olarak Kullanıldığı Yerler.. 51 2.13. Yaygın Olarak Kullanılan Semâî Müennesler: --.. 51 2.14. Cem-i Müennes Sâlim Sözlük ve Istılahi Manası--.. 53 2.15. Cem-i Müennes Sâlim Yapılacak İsimde Bulunması Gereken Şartlar .. 53 2.16. Cem-i Müennes Sâlimin Yapılışı--.. 54 2.17. Cem-i Müennes Sâlimin İʿrâbı Hakkında Nahivcilerin Görüşleri 55 2.18. Cem-i Müennes Sâlimin İʿrâbına Mülhak Olanlar--. 56 2.19. Cem-i Şartlarını Taşımakla Birlikte Elif ve Tâ İle Yapılan Cem-i (Kıyâsa göre elif ve tâ ile çoğul yapılanlar)-- 56 2.20. Sonunda Te’nis Tâ’sı Bulunan Müennes Sıfatlar --.. 60 2.21. Gayr-ı Âkil Müzekker Sıfat --. 63 vii 2.22. Cemi Mükesser--. 64 2.22.1. Sözlük ve Istılahi Manası Açısından Cemi Mükesser--. 64 2.22.2.Cemi Kıllet ve Sıgaları: --.. 65 2.22.3. Cemi Teksîrin İʿrâb --.. 73 2.23. Cemi’ye Delalet Eden Sıgalar--. 74 2.23.1. İsmu’l-Cem’/Çoğul İsmi --.. 74 2.23.2. İsmu’l-Cemi’/Çoğul İsmin Elif ve Tâ İle Cemi Yapılması--. 76 2.23.3.İsmu’l-Cem’/Çoğul İsmi’nin Kendi Lafzından Müfredi Olup Cemi Yapılanlar -- 76 2.23.4. İsmu’l Cem’/Çoğul İsmi’nin Kendi Lafzından Müfredi Olup CemiVezinlerine Muhalif Olanlar--. 77 2.24. Kırık Çoğulla Cemi İsmi Arasındaki Farklar-- 77 2.25. İsmu-l Cins:-- 78 2.25.1. İsmu’l-Cinsi’l-Cem’i/Çoğul Cins İsmi--.. 78 2.25.2. İsmu’l-Cinsi’l-İfradi/Tekil Cins İsmi --. 79 2.26. Müfredi Olmayan Cemiler-- 79 2.27. Müfredi ve Cemi’si Ortak Olan İsimler--. 79 2.28. Sigatü Münteha’l-Cumû’/Cem-i Sigâsının Sonu -- 80 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: YÛNUS SÛRESİ --.. 85 3.1. Surenin İsmi, Âyet Sayısı ve Nuzulü --. 85 3.2. Surenin Muhtevası -- 86 3.3. Yûnus Sûresinde Geçen Cem-i Müzekker Sâlim Kelimeler-- 87 3.4. Yûnus Sûresinde Cem-İ Müennes Sâlim Sıgaları--.. 106 3.5. Yûnus Sûresinde Cem-İ Mükesser Sıgaları --. 118 SONUÇ --.. 133 KAYNAKÇA--.. 135 | en_US |
| dc.language.iso | tur | en_US |
| dc.publisher | Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Cem-i Müzekkeri Sâlim | en_US |
| dc.subject | Cem-i Müennesi Sâlim | en_US |
| dc.subject | Cem-i Mükesser | en_US |
| dc.subject | Yûnus Sûresi | en_US |
| dc.subject | Nahiv İlmi | en_US |
| dc.subject | The Plurial Muzhakkar Sâlim | en_US |
| dc.subject | The Plurial Müennes Sâlim | en_US |
| dc.subject | The Plurial Mukassar | en_US |
| dc.subject | Sûrat Yûnus | en_US |
| dc.title | Yûnus Sûresi örneğinde Arap dilinde sâlim ve mükesser çoğullar | en_US |
| dc.title.alternative | The plurial musahhah and the plurial mukassar in Sûrat Yûnus | en_US |
| dc.type | masterThesis | en_US |
| dc.department | Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
