Süryani bilginlerin çeviri faaliyeti ve Mu’tezilî düşünceye etkisi

Abstract

Süryani bilginlerin ve dil olarak Süryanicenin İslâm düşüncesindeki çeviri faaliyetinde önemli bir yeri vardır. Emevilerin son döneminde bireysel olarak başlayan çeviriler, Abbasi halifeleri Mehdi ve Harun Reşid döneminde hız kazanmış ve Me’mun döneminde zirveye ulaşmıştır. Bağdat’ın başkent yapılması, oluşan yeni entelektüel ortam ve kentleşme sürecinde toplumun ileri düzeyde bir bilgiye duyduğu gereksinim, çeviri hareketine zemin hazırlamıştır. Bu süreçte Beytü’l-Hikme’nin kurularak tercümenin devlet eliyle yapılması projesi, aynı zamanda Mu’tezile’nin de sahip çıktığı bir proje olmuştur. Mu’tezile’nin Yunan kültürü ve Süryani bilginlerle asıl ilişkisi teolojik ve felsefi eserlerin tercümesiyle başlamıştır. Çeviri eserler genelde İslâm düşüncesinin özelde Mu’tezilî düşüncenin gelişmesine önemli ölçüde katkı sağlamıştır. Bu bağlamda, bu makale İslâm düşüncesindeki tercüme faaliyetinde Süryani bilginlerin rolünü ve bu faaliyetin Mu’tezilî düşünceye etkisini ortaya koymayı amaç edinmiştir

Syrian scholars and the language of syrians, namely syriac, has an important place in Islamic thought. The translations, which have begun individually in the last Umayyad period, have been accelerated in the period of Mahdi and Harun Rashid, who were ‘Abbaside caliphs, and has had a significant degree in the period of Ma’mun. Making Baghdad capital city, the new intellectual environment and the necessity of advanced knowledge of public in the process of urbanisation resulted in translation activity. In this process, the project of making translation activity official by foundation of Bayt al-Hikmat is also claimed by Mu’tazilite. The relation between Mutazila and Greek culture and Syrian scholars had begun with the translation of theological and philosophical books which contributed the development of Islamic and Mu’tazilite thoughts. In this context, this article aims to reveal the role of Syrian scholars in translation process of Islamic Thought and the effects of the process on Mu’tazilite Thought