W. Montgomery Watt’ın Kur’an’a yaklaşımına genel bir bakış

Abstract

20. yüzyıl, Batı literatüründe Kur’an üzerine kayda değer çalışmaların ortaya çıktığı bir zaman dilimi olmuştur. Bu dönem içinde gayrimüslim araştırmacılar arasında Kur’an’ın ‘tarihine’ ve ‘kaynağına/kaynaklarına’ yönelik araştırmalar öne çıkmıştır. Bu tür çalışmaların büyük ölçüde tarihsel-eleştirel yöntemlerden hareket ettiği ve kutsal metinlerin ‘tarihsel’ metinler olarak incelendiği ifade edilmelidir. Yanı sıra, daha önceki dönemlere ait polemikçi ve pejoratif bir üslûbun, yerini daha empatik bir dile bıraktığı gözlenmektedir. İşbu çalışma, bahsi geçen saptamalara bir örnek teşkil edecek şekilde ve Türkiye’de de oldukça tanınmış ve eserlerinin birçoğu Türkçeye kazandırılmış olan W. Montgomery Watt’ın (ö. 2006) vahiy ve Kur’an anlayışına dair genel bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. İlâveten, Watt’ın ‘diyalog’ merkezli bir tasavvura sahip olması ve birçok çalışmasında bu kavrama bir ‘anahtar terim’ niteliğinde önem atfetmesi meselesi, onun vahiy ve Kur’an’a yönelik değerlendirmelerini daha sağlıklı analiz edebilmemiz açısından görmezden gelinmemiştir.

In this study, we scrutinized the approach to the Qur’an of one of the leading Western Islamic scholars of the 20th century, W. Montgomery Watt (d. 2006) from the perspective of method and mentality analysis. We illustrated that the historical-critical methods, having a dominant effect on the Qur’anic studies of that period, also influenced Watt’s evaluations on the Qur’an. In this context, we detected that Watt applied historical-critical methods to such subjects as the meaning of the Qur'an, the textualization process of the Qur’an, the probability to establish the chronological order of the verses, the style of the Qur'an and the nature of the revelation. On the other hand, we put the fact that Watt had a dialogue centered approach to the Qur’an, highlighting the Muslim-Christian dialogue. We revealed that this concern not only affected his style but also the methods he applied.