Mecmûa-i İlâhiyât (Hasanpaşa ktp. no: 19 hk 2271) adlı eserin transkripsiyonu ve incelenmesi

Abstract

Mecmûa-i İlâhiyât, Tekke-Tasavvuf edebiyatı alanında değerlendirilebilecek ilahi tarzında kaleme alınmış şiirlerden oluşmaktadır. Bu şiirlerin dışında eserde nesir olarak kaleme alınmış varaklar da yer almaktadır. Eserin başlangıç kısmında doksan adet hadis ve bunların ikişer beyitlik tercümeleri bulunmaktadır. Mecmûa-i İlâhiyât, müellifi olan Seyyid Hasan’ın şiirlerinin dışında baş ve son kısmına eklenmiş varaklardan oluşmuş bir şiir kitapçığı şeklinde günümüze ulaşmış el yazması bir eserdir. Eserin müellifi Seyyid Hasan hakkında edebiyat tarihlerinde ve şiir antolojilerinde herhangi bir bilgi bulunamamıştır. Eserde toplam 175 şiir tespit edilmiştir. Bu şiirlerin 127’si eserin müellifi Seyyid Hasan’a aittir. Seyyid Hasan’ın şiirleri dışında, eserin baş kısmında Hüdâî’ye ait yirmi iki şiir ve nesir Fatiha Suresi tefsiri yer almaktadır, manzum kısımlar da tefsirin arasına yerleştirilmiştir. Eserin son kısmında Zâkirî’ye ait sekiz, Derviş’e ait bir, Hâletî’ye ait bir, Meylî’ye ait bir, Şeyhoğlu Mustafa’ya ait bir, Câhidî Ahmed Efendi’ye ait iki şiir bulunmaktadır. Ayrıca eserde cenaze defni ile ilgili nesir şeklinde yazılmış bilgi, Molla Fenârî’nin Şürûŧu’ś-Śalât adlı eserinden “namaz, abdest, gusül” ile ilgili nazım tercüme, İmam Gazâlî’nin Kimyâ-yı Saǿâdet adlı eserinden bir alıntı ve Hz. Muhammed (s.a.v.), dört halife, din ve devlet büyüklerine edilmiş dualar bulunmaktadır. Eserdeki şiirlerin çoğunda Dîvan şiiri geleneği sürdürülmüş, şiirlerde başlık kullanılmamıştır. Başlık kullanılan şiirlerde de “İlahi” başlığı yer almaktadır. Bazı şiirlerin şairi, kopan varaklardan dolayı belirlenememiştir. Ayrıca kimi şiirlerin başlıklarında yer alan nevâ, bûselik, mâhûr gibi makam adlarından şiirlerin bestelenmiş oldukları anlaşılmaktadır.

Mecmûa-i İlâhiyât, consists of poems taken in ilahi style which can be evaluated in the field of Tekke-Sufism literature. Apart from these poems, there are leafs written in prose. There are ninety hadith and two couplets in the beginning. Apart from the poet Seyyid Hasan, the author of this work, it is a manuscript that has survived to the present day in the form of apoetry booklet, which is composed of the head and the final part of the leafs. There is no information and document in the anthologies of literature and poetry about Seyyid Hasan, the author of the book. A total of 175 poems have been identified in the work. 127 of these poems belong to the author of the book Seyyid Hasan. Apart from the Seyyid Hasan’s poems, there are twenty two poems of Hüdâî in the head of the work and commentary of Sura al-Fatiha as the prose, and the verse sections are placed between the commentary. İn the last part of the work, eight poems belonging to Zâkirî, one poem belonging to Derviş, one poem belonging to Hâletî, one poem belonging to Meylî, one poem belonging to Şeyhoğlu Mustafa, two poems belonging to Câhidî Ahmed Efendi. In addition, prose information about the funeral, from Molla Fenârî's work Şürûtu’s-salât prayer, ablution, gusül” related verse translation, a prose quote from İmam Gazâlî’s work Kimyâ-yı Saâdet, prayers to the Hz. Muhammed(s.a.v.), four caliphs, to the elders religion and state. In most of the poems in the work, the tradition of divan poetry has been continued and the title has not been used in the poems. As the title İlahi is included in the poems used in the title. İn addition some poems in the titles of the names, such as nevâ, bûselik, mâhûr such as the names of the poetry of the names are understood to be composed.