dc.contributor.advisor | Haklı, Şaban | |
dc.contributor.author | Üçok, Feyza Nur | |
dc.date.accessioned | 2020-02-17T12:34:00Z | |
dc.date.available | 2020-02-17T12:34:00Z | |
dc.date.issued | 2019 | en_US |
dc.date.submitted | 2019-09-06 | |
dc.identifier.citation | Üçok (Yıldız), F. N. (2019). Halk inanışlarında dinin etkisi; Çorum ili örneği (Yüksek Lisans Tezi). | en_US |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11491/5745 | |
dc.description.abstract | Halk inanışları; halk arasında dinî kökenli olan veya olmayan ancak doğru olduğu halkın büyük kısmı tarafından kabul edilen ve bu kabul doğrultusunda uygulamalara dönüşen inanışlardan oluşmaktadır. Tarih boyunca bu inanışlar, insanları etkilemiş ve hayatları üzerinde büyük rol almıştır. Halk inanışları nesilden nesile aktarılan hal, hareket, tavır, davranış biçimlerini durumlu öğrenme ile yaşam biçimimizdeki düşünce yapımızın büyük bölümünü oluşturmaktadır. Halk inanışları genel olarak çok eski dönemlerden beri var olmakta ve hale devam etmektedir. Bu inanışların dini bakımdan etkisinin değerlendirilmesinin yapılması din-insan ilişkilerinin tarihsel gelişimini ve bu inanışları daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır. Çorum yöresinde Hititlerden, Eski Türklerden ve İslamiyet'in kabulunden sonra da oluşan gelenek, görenek, kültür ve inançlarının yansımalarının etkileri şu anki yaşayan insanlar üzerinde olduğu görülmektedir. Bu çalışmada, Çorum halkı tarafından benimsenip özümsenen halk inanışlarının ve uygulamaları bu çalışmada tespit edilmiş, bu inanışlara ve uygulamalara dini etkinin değerlendirilmesiyle Türklerin İslamiyet'e geçişinden sonra çoğu inanış ve uygulamaları Çorum halkının etkin bir şekilde yaşadığı görülmektedir. | en_US |
dc.description.abstract | Folk beliefs formed from beliefs with or without religious rooted among the people, but accepted by the majority of the people and turned into practices in line with this acceptance. Throughout history, these beliefs have influenced people and played a major role in their lives. Folk beliefs constitute a large part of our thought structure in our way of life through state, movement, attitude, behavior patterns transferred from generation to generation. Folk beliefs have generally existed and continued since ancient times. The evaluation of the effects in these beliefs with regard to religion will help us to better understand the historical development of religion and human relations. In Çorum; the effects of tradition, customs, culture and beliefs being after Hittites, the Old Turks and the acceptance of Islam are available on the current living people. In this study, the folk beliefs and practices adopted and assimilated by the people of Çorum were determined in this research, by evaluating the religious influence on these beliefs and practices, most of the beliefs and practices of the people of Corum live effectively.after the transition of the Turks to Islam | en_US |
dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET -- i ABSTRACT -- ii İÇİNDEKİLER -- iii RESİMLER DİZİNİ -- vii KISALTMALAR -- viii ÖN SÖZ -- ix GİRİŞ -- 1 A.ÇORUM İLİ HAKKINDA GENEL BİLGİ -- 1 B.ÇORUM İLİ GENEL ÖZELLİKLERİ -- 7 C.ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ -- 10 D.ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ -- 11 E.VARSAYIMLAR -- 11 F.SINIRLILIKLAR -- 11 G.ARAŞTIRMANIN EVRENİ VE ÖRNEKLEMİ -- 11 BİRİNCİ BÖLÜM HALK İNANIŞLARI 1.1. İNANIŞ VE HALK İNANIŞI -- 12 1.2. HALK İNANIŞI LİTERATÜR TARAMASI -- 13 İKİNCİ BÖLÜM ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA 2.1. DOĞUM İLE İLGİLİ HALK İNANIŞLARI VE UYGULAMALARI -- 17 2.1.1. Doğum -- 17 2.1.1.1. Doğum Öncesine Dair İnanışlar -- 17 2.1.1.2. Doğumdan Sonra Yapılan Uygulamalar -- 20 2.1.1.3. Loğusalık, Kırk Basması ve Kırklama -- 23 2.1.1.4. Sünnet -- 24 2.1.1.5. Askerlik -- 25 2.1.2. Doğum İle İlgili Halk İnanışlarının Dini Etki Açısından Değerlendirilmesi -- 26 iv 2.2. EVLİLİK İLE İLGİLİ HALK İNANIŞLARI VE UYGULAMALARI -- 28 2.2.1. Evlilik -- 28 2.2.1.1. Kız İsteme -- 29 2.2.1.2. Söz ve Nişan -- 30 2.2.1.3. Nikah ve Mehir -- 31 2.2.1.4. Kına ve Düğün -- 32 2.2.1.5. Çeyiz -- 36 2.2.2. Evlilik İle İlgili Halk İnanışlarının Dini Etki Açısından Değerlendirilmesi -- 37 2.3. ÖLÜM İLE İLGİLİ HALK İNANIŞLARI VE UYGULAMALARI -- 38 2.3.1. Ölüm -- 38 2.3.1.1. Ölüm Öncesine Dair Halk İnanışları -- 39 2.3.1.2. Ölüm Esnasına Dair İnanış ve Uygulamalar -- 39 2.3.1.3. Ölüm Sonrasına Dair İnanış ve Uygulamalar -- 41 2.3.2. Ölüm İle İlgili Halk İnanışlarının Dini Etkisi Açısından Değerlendirilmesi -- 43 2.4. KUTSAL KABUL EDİLEN GÜN VE GECELERLE İLGİLİ İNANIŞLAR -- 45 2.4.1. Kutsal Gün ve Geceler -- 45 2.4.1.1. Hıdırellez -- 45 2.4.1.2. Nevruz -- 46 2.4.1.3. Aşure Günü -- 47 2.4.1.4. Cuma Günü -- 47 2.4.1.5. Arefe ve Bayram Günleri -- 48 2.4.1.6. Kandil Geceleri -- 48 2.4.1.7. Mevlit Kandili -- 49 2.4.1.8. Regaip Kandili -- 49 2.4.1.9. Miraç Kandili -- 50 2.4.1.10. Berat Kandili -- 50 2.4.1.11. Kadir gecesi -- 50 2.4.2. Kutsal Kabul Edilen Gün ve Gecelerle İle İlgili Halk İnanışlarının Dini Etkisi Açısından Değerlendirilmesi -- 51 2.5. UĞUR VE UĞURSUZLUKLA İLGİLİ İNANIŞ VE UYGULAMALAR -- 52 2.5.1. Uğur ve Uğursuzluk -- 52 v 2.5.1.1. İnsanla ilgili -- 53 2.5.1.2. Hayvan ile ilgili -- 55 2.5.1.3. Bitki-Ağaç ile ilgili -- 56 2.5.1.4. Gök cisimleri ve tabiat olaylarıyla ilgili -- 58 2.5.1.5. Günlerle ilgili -- 60 2.5.1.6. Nesnelerle İlgili -- 60 2.5.1.7. Yağmur Duası -- 61 2.5.2. Uğur ve Uğursuzluk İle İlgili Halk İnanışlarının Dini Etki Açısından Değerlendirilmesi -- 63 2.6. BEREKET, FAL, BÜYÜ VE NAZAR İLE İLGİLİ HALK İNANIŞ VE UYGULAMALARI -- 64 2.6.1. Bereket, Fal, Büyü ve Nazar -- 64 2.6.1.1. Bereket -- 64 2.6.1.2. Fal -- 65 2.6.1.3. Büyü -- 66 2.6.1.4. Nazar -- 68 2.6.2. Bereket, Fal, Büyü Ve Nazar İle İlgili Halk İnanışlarının Dini Etkisi Açısından Değerlendirilmesi -- 71 2.7. METAFİZİK VARLIKLARA DAİR İNANIŞ VE UYGULAMALAR -- 73 2.7.1. Metafizik Varlıklar -- 73 2.7.1.1. Melek -- 74 2.7.1.2. Cinler -- 74 2.7.1.3. Şeytan -- 76 2.7.1.4. Ruh -- 78 2.7.2. Metafizik Varlıklar İle İlgili Halk İnanışlarının Dini Etkisi Açısından Değerlendirilmesi -- 79 2.8.ZİYARET FENOMENLERİ İLE İLGİLİ İNANIŞ VE UYGULAMALAR 81 2.8.1. Ziyaret Fenomenleri -- 81 2.8.1.1. Kereb-i Gazi Türbesi -- 81 2.8.1.2. Suheyb-i Rumi Türbesi -- 83 2.8.1.3. Ubeyd-i Gazi Türbesi -- 84 2.8.1.4. Yusuf Bahri Türbesi -- 85 2.8.1.5. Sa'd bin Ebi Vakkas Türbesi -- 86 vi 2.8.1.6. Arap Dede Türbesi -- 87 2.8.1.7. Dud Dede Türbesi -- 89 2.8.1.8. Ecir Dede Türbesi -- 90 2.8.1.9. Erzurum Dede -- 91 2.8.1.10. Hamit Dede Türbesi -- 92 2.8.1.11. Kan Dede Türbesi -- 93 2.8.1.12. Nur Gazi Dede Türbesi -- 94 2.8.1.13. Sarılık Dede -- 94 2.8.1.14. Uyuşuk Dede -- 95 2.8.1.15. Abdal Ata Türbesi -- 95 2.8.1.16. Elvan Çelebi Türbesi -- 96 2.8.1.17. Koyun Baba Türbesi -- 98 2.8.1.18. Nurul Hüda Türbesi -- 100 2.8.1.19. Karadonlu Can Baba Türbesi -- 101 2.8.1.20. Nesimi Keşlik Türbesi -- 102 2.8.1.21. Balım Sultan Türbesi -- 103 2.8.1.22. Ergülü Baba Türbesi -- 104 2.8.2. Ziyaret Fenomenleri İle İlgili Halk İnanışlarının Dini Etkisi Açısından Değerlendirilmesi -- 105 SONUÇ -- 109 KAYNAKÇA -- 114 EKLER -- 119 EK-1 -- 119 ÖZGEÇMİŞ -- 120 | en_US |
dc.language.iso | tur | en_US |
dc.publisher | Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
dc.subject | Halk İnanışları | en_US |
dc.subject | Çorum İli | en_US |
dc.subject | Din | en_US |
dc.subject | Etki | en_US |
dc.subject | Folk Beliefs | en_US |
dc.subject | The City of Çorum | en_US |
dc.subject | Religion | en_US |
dc.subject | Effect | en_US |
dc.title | Halk inanışlarında dinin etkisi; Çorum ili örneği | en_US |
dc.title.alternative | The effect of religion in folk beliefs; the example of Çorum province | en_US |
dc.type | masterThesis | en_US |
dc.department | Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı | en_US |
dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |