Zihinsel bir gerçeklik olarak zaman

Abstract

Zaman gerçek midir? Zamanla ilgili bir dış dünya sınaması yaptığımızda zamanın varoluşu ile zamanın bize görünüşü arasında bir uçurum olduğu görülmektedir. Bu uçurum zamanın anlaşılmasını güçleştirmekle birlikte zamanın ne’liği üzerine farklı bakış açılarının gelişmesine neden olmuştur. Zamanın bir gerçekliğe sahip olduğunu söyleyen filozoflar olduğu gibi, gerçekliğinin bulunmadığını söyleyen filozoflar da olmuştur. Bu çalışma zihinsel bir gerçeklik olarak zamanı ele alan filozoflar ile zihin- zaman ilişkisini ve zamanın zihinsel gerçekliğini anlatmaya çalışacaktır. Bu konuya ağırlık vermiş olan Augustinus, Kant ve Bergson’un zaman anlayışları ön plana çıkacaktır. Birbirleriyle başka noktalarda ayrışan bu filozofların zaman konusunda takındıkları ortak bir tavır vardır. O da zamanın öznel yaşantıyla bağlantısı ve zihin denilen şeyin zamanın asıl yeri ve zamanın anlamını veren bir konumda olmasıdır. Bu yüzden Augustinus’un öznellik felsefesine giden yolu açmasıyla başlayan süreçte, aşkınsal bilinç ile zirve yapan Kant ve en nihayetinde Bergson’un zaman kavramını ‘süre’ üzerinden anlatışı bizim çalışmamızın da temel konusu olacaktır.