Sosyo-demografik değişkenlere göre din görevlilerinin örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada 2019 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı'nda çalışan imam hatip, müezzin kayyım ve Kur'an kursu öğreticilerinin örgütsel aidiyet düzeylerini çeşitli değişkenler ile aralarındaki anlamlılık düzeylerini belirlemek ve hangi durumlarda eksiklik olduğunu ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırmada Meyer ve Allen (2004) tarafından geliştirilmiş örgütsel bağlılık ölçeği kullanılmıştır. Nicel ölçüm aracı olan anket tekniği uygulanmıştır. Anketimiz 7 coğrafi bölgemizin nüfus bakımından en büyük illeri olan İstanbul, Ankara, Antalya, Gaziantep, Van, İzmir ve Samsun illerinde gerçekleştirilmiştir. Ankete İmam Hatip, Müezzin Kayyım ve Kur'an Kursu öğreticisi unvanlarında aktif olarak görev yapan 2434 personel ankete katılmış olup 98 anket çeşitli nedenlerle geçersiz sayılarak toplam 2336 anket duygusal, devam ve normatif bağlılık kategorilerinde değerlendirmeye alınmıştır. Örgütsel bağlılık düzeyi demografik özellikler bakımından cinsiyet, yaş, unvan, kurumda çalışma süresi, bulunduğu unvandaki hizmet süresi, gelir durumu, eğitim durumu açısından farklılık gösterip göstermediği de bu araştırma kapsamında incelenmiştir. Araştırma sonucunda örgütsel bağlılığın cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği, araştırmaya katılanların duygusal bağlılık düzeyleri yaş gruplarına göre incelendiğinde yaş arttıkça örgütsel bağlılığında arttığı ortaya çıkmıştır. Eğitim seviyesindeki artışla birlikte örgütsel bağlılık düzeyinde de azalma meydana geldiği, gelir düzeyi artan bireylerinde duygusal bağlılıklarının alt gelir gruplarında yer alanlardan yüksek olduğu görülmüştür. Hizmet süresi 21 yıl ve üzeri olan çalışanların örgütsel bağlılık düzeylerinin ise arttığı gözlemlenmiştir. Genel olarak araştırmamızda örgütsel bağlılık kendi içinde üç ayrı kategoride analiz edilmiş olup duygusal ve normatif bağlılık düzeylerinin yüksek ancak devam bağlılığının ise orta düzeyde olduğu ortaya çıkmış, bireylerin örgütsel bağlılık düzeylerinin ise yüksek olduğu görülmüştür.

In this study, the aim was to determine the organizational commitment levels of Imam Hatip, Muezzin Qayyim and Qur'an course teachers who were working in the Department of Religious Affairs in 2019, and, with various variables, to reveal their level of belonging, and in which cases there is deficiency. The organizational commitment scale developed by Meyer and Allen (2004) was used in this study. The questionnaire technique, which is a quantitative measurement tool, was applied. Our survey was carried out in Istanbul, Ankara, Antalya, Gaziantep, Van, Izmir, and Samsun provinces, which are the largest provinces of our 7 geographical regions in terms of population. 2434 personnel actively working on the titles of Imam Hatip, Muezzin Qayyim and Qur'an course teachers participated in the questionnaire, and 98 questionnaires were considered invalid for various reasons, and a total of 2336 questionnaires were evaluated in emotional, attendance and normative commitment categories. The level of organizational commitment was examined in terms of demographic characteristics, whether it differs in terms of gender, age, title, duration of employment in the institution, term of office in the title, income status, and educational status. As a result of the research, it was found that organizational commitment did not differ significantly according to gender, and when the levels of emotional commitment of the participants were analyzed according to age groups, it increased in organizational commitment as the age increased. It has been observed that there is a decrease in the level of organizational commitment with the increase in education level, and emotional commitment is higher in individuals with increased income levels than those in the lower-income groups. It has been observed that the organizational commitment levels of employees with a service period of 21 years or more have increased. In general, in our study, an organizational commitment was analyzed in three different categories in itself, and it was found that emotional and normative commitment levels were high, but continuance commitment was moderate, and individuals' organizational commitment levels were high.