Hâkim-Biemrillâh ve saltanat dönemi

Abstract

Şiî-İsmâili dailerce Rakkade'de kurulan Fâtımî devleti, adını Hz. Fâtıma'dan alır. Kurucuları Hz. Fâtıma ve Hz. Ali yoluyla Hz. Peygamber'in soyundan geldiklerini iddia etmişlerdir. Kuruluşundan kısa bir süre sonra İhşidiler devletini yıkarak Mısır'ı almış, Hicaz dâhil Suriye bölgesinde kendi adına hutbe okutmuş, dönemin en büyük sünni devleti olan Abbâsîlerin hem dini hem siyasi rakibi olmuştur. Fâtımîlerin altıncı halifesi Hâkim-Biemrillâh İsmâilî düşünceyi yayma konusunda önceki Fâtımî halifelerinden daha fazla gayret göstermiştir. Mezhebin düşüncesini yaymak için Dârülhikme başta olmak üzere eğitim müesseseleri kurmuş, mezhep tassubu ile Sünni Müslümanlara ve Gayrimüslimlere baskılar kurmuştur. Ayrıca Hâkim-Biemrillâh dönemi sürekli değişen sosyal, dini ve siyasi yasaklar ve bu yasaklara uymayanlara verilen aşırı cezalalarla da öne çıkmıştır. Özellikle yiyecek, içecekle ilgili yeni yasaklar getirmiş, kadınların sokağa çıkmasını yasaklamış, ezan ve ibadetleri kapsayan yeni kurallar koymuştur. Bunun yanında Hâkim, Mısır ve Kahire'nin imarında etkili olmuş başta Hâkim Cami olmak üzere günümüze kadar ulaşan eserler bırakmıştır. Hâkim'in saltanatının son dönemlerinde onun ilah olduğunu söyleyen Dürzi adında bir grup ortaya çıkmıştır. Bu yapı Hâkim-Biemrillâh sonrası yeni bir din haline gelmiştir. Hâkim-Biemrillâh'ın yasaklarına daha fazla dayanamayan kız kardeşi Sittülmülük iktidar muhalifleriyle iş birliği yaparak Hâkim'i öldürtmüş ve onun dönemine son vermiştir.

The Fâtımîd state, which was established in Raqqa by the people who adopted the Shia Isma'ili understanding, soon destroyed the state of the Ihshidis and became the religious and political rival of the Abbâsîds, the biggest Sunnî state of the time, and had a sermon in the Syrian region, including Hijaz. The sixth caliph of the Fâtımîds, Hakim Biemrillâh, has made more efforts to spread of the İsmaili thought than the previous Fâtımîd caliphs, and for this he established educational institutions, especially Daru'l-Hikme. In addition, the prohibitions imposed on women in the social sphere, Muslims who were not their own sects and non-Muslims during the Judge Biemrillâh were also the most striking aspects of his period. In addition to this, Hâkim was effective in the reconstruction of Egypt and Cairo, and has left works that have survived to the present day, especially the Judge Mosque. In the last period of the Hakim's reign, a group called Dürzî, who said that he was a god, appeared. This structure has become a new religion after Hâkim Biemrillâh. His sister Sittülmülük, who could not bear the prohibitions of the Hâkim any longer, and the opponents of the Hakim's government killed the Judge with his plan and ended his period.