Alaca ilçe merkezindeki lise öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ve psikososyal faktörler

Abstract

Bu çalışma ile Alaca İlçe merkezindeki lise öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığının ve psiko-sosyal faktörlerin belirlenmesi amaçlandı. Kesitsel türdeki bu araştırma, Eylül 2018-Haziran 2019 tarihleri arasında yapıldı. Çalışma kapsamına 18 yaş altındaki 655 öğrenci dâhil edildi. Araştırma verilerinin toplanmasında kullanılan anket formunda öğrencilerin sosyo-demografik özelliklerini sorgulayan bilgi formu, akıllı telefon bağımlılığının belirlenmesinde Akıllı Telefon Bağımlılığı-Kısa Formu, öz-saygı düzeyinin belirlenmesinde Coopersmith Öz-Saygı Envanteri ve depresyon düzeylerinin belirlenmesinde Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği kullanıldı. Araştırma için Hitit Üniversitesinden Etik Kurul onayı alındı. Araştırmanın verileri SPSS 21.0 programı aracılığı ile bağımsız gruplarda t testi, One-Way Anova (Post-hoc Tukey), Ki-kare testi ve Pearson Korelasyon analizi kullanılarak değerlendirildi. Değerlendirmelerde p<0,05 değeri anlamlı kabul edildi. Araştırma grubunun %58'i erkek, %42'si kız olup yaş ortalamaları 15,7±1,2 yıldı. Tüm öğrencilerin %41,8'inde, kız öğrencilerin %44'ünde erkek öğrencilerin %40,3'ünde akıllı telefon bağımlılığı riski saptandı (p>0,05). Öğrencilerin yaş grupları depresyon üzerinde etkili bulundu (p<0,05). Sigara içimi, fast-food tüketimi ve öğün atlama açısından akıllı telefon bağımlılığı riski daha yüksekti (p<0,05). Telefonunun görünüşü ile internette fazla geçirilen sürenin, akıllı telefonun günlük kontrol edilme sıklığı ve akıllı telefonla geçirilen sürenin artmasıyla akıllı telefon bağımlılığı riskinin arttığı tespit edildi (p<0,05). Akıllı telefon kullanımına ilişkin görme ile sorun yaşayanlarda akıllı telefon bağımlılığı riski ve öz-saygı anlamlı ölçüde daha yüksekti (p<0,05). Olumsuz aile ilişkileri, baskıcı aile tutumu, zayıf öğretmen-öğrenci ilişkisi ve düşük akademik başarı akıllı telefon bağımlılığı riskini artırıcı etkiye sahipti (p<0,05). Akıllı telefon kullanımıyla ilgili ailesiyle sorun yaşayanların oranı %31,5 olup bu öğrencilerde akıllı telefon bağımlılığı riski ve öz-saygı anlamlı ölçüde yüksekti (p<0,05). Kendisini akıllı telefon bağımlısı olarak değerlendirenlerin oranı %16,2 olup bu öğrencilerde akıllı telefon bağımlılığı riski ve öz-saygı daha yüksekti. Akıllı telefon bağımlılığı ile akıllı telefonun kontrol edilme sıklığı, akıllı telefonla ilgilenme süresi, günlük internet süresi ve öz-saygı arasındaki ilişki anlamlı bulundu (p<0,05). Bu çalışmada lise öğrencileri arasında akıllı telefon bağımlılığı riskinin yüksek olduğu, akıllı telefon bağımlılığı riskinin psiko-sosyal faktörlerden etkilendiği belirlenmiştir.

In this study, it was aimed to determine smart phone addiction and psycho-social problems among secondary school students in Alaca District of Çorum. This cross-sectional study was conducted between September 2018-June 2019. The study included 655 students under the age of 18 years. In the questionnaire, a socio-demographic characteristics information form, Smartphone Addiction-Short Form Coopersmith Self-Esteem Inventory and Depression Scale were used. Ethics Committee approval was obtained from Hitit University for the research. The data were evaluated by using SPSS 21.0 program with independent t-test, One-Way Anova (Post-hoc Tukey), Chi-square test and Pearson Correlation analysis.In analysis, p<0,05 value was considered statistically significant. In the study group 58% were male and 42% were female with the mean age 15.7±1.2 years. In the study group smartphone addiction risk was 41.8%, 44.3%, 40.3% in all group, female and male students respectively. (p>0,05). The age groups of the students were found to be effective on depression scores (p<0,05). Smartphone addiction risk was significantly higher in terms of smoking, fast-food consumption and skipping meals, (p<0,05). The appearance of the phone and the amount of time spending on the internet, the frequency of daily control of smartphone and the time spending with smartphone were effective on increased smartphone addiction risk (p<0,05). Smartphone addiction risk and self-esteem were significantly higher among students with vision problems (p<0,05). Negative family relationships, repressive family attitudes, poor teacher-student relationship and low academic achievement had an increasing effect on smartphone addiction (p<0,05). The rate of those who have problems with their family was 31.5% and among those smartphone addiction risk and self-esteem were significantly higher (p<0,05). The rate of those who considered themselves as smartphone addiction was 16.2% and among those smartphone addiction risk and self-esteem were higher. It was found that there was a siginificant correlation between smartphone addiction, frequency of controlling the smartphone, the duration of taking care of the smart phone, the duration of daily internet time and self-esteem (p<0,05). In this study, smartphone addiction risk was high among secondary school students and it was increased by psychosocial factors.