Yozgat Müzesi'nde bulunan hellen otonom, hellenistik krallık ve roma eyalet sikkeleri

Abstract

Bu çalışmanın ana kapsamını Yozgat Müzesi sikke koleksiyonu dâhilindeki Hellen otonom kentler, Hellenistik Krallıklar ve Roma İmparatorluğu Dönemi'nde Yunan kentleri tarafından darp edilen 395 adet sikke oluşturmaktadır. Koleksiyon dâhilindeki sikkelerden ilk gurubu oluşturan 95 adet sikke Arkaik, Klasik, Hellenistik dönemlerde bağımsız kentlerin basmış olduğu otonom sikkelerdir. Bu başlık altında batıda Thrakia'dan doğuda Kilikia Bölgesi'ne kadar özellikle Küçük Asya'nın batısında yoğunlaşan farklı darphanelerden sikkeler yer almaktadır. İkinci grubu oluşturan ve 234 adet örneği bulunan Hellenistik krallıklardan Makedonia, Thrakia, Pontos, Bergama, Kappadokia, Seleukos, Ptolemaios, Parthia Krallığı ve Pers satrap sikkeleri değerlendirilmiştir. Hellenistik Krallık sikke örnekleri Batı'da Makedonia ve Doğu'da Parthia Bölgesi'nden farklı örnekler bulunmaktadır. Üçüncü ve son grubu oluşturan 66 adet sikke ise Roma İmparatorluk Dönemi Eyalet sikkeleridir. Bu dönem kapsamında batıda Thrakia Bölgesi'nden doğuda Kommagene Bölgesi'ne kadar farklı darphanelere ait örnekler yer almaktadır. Sikkenin basıldığı dönemde egemen olan ve tasviri bulunan imparatorların tespiti yapılmış, Augustus döneminden Gallienus'a kadar, yaklaşık 300 yıllık bir süreç içerisinde darp edilen sikkeler ele alınmıştır. Ele alınan örnekler ait oldukları darphanelerin tanımlanmasının ardından, detayları ile metin içinde anlatılmıştır. Sikkenin ait olduğu darphane ve otoriteler özelinde genel hatları ile sikke basım süreçleri hakkında bilgiler verilmiştir. Tez kapsamında sikkeleri tespit edilen kentlerin genel olarak nümismatik tarihçeleri kısaca değerlendirilmiş ve Yozgat Müzesi koleksiyonunda hangi dönemlere ait sikkeleri olduğu vurgulanmıştır.

The main scope of this study consists of 395 coins minted by Greek autonomous cities, Hellenistic Kingdoms and Roman Empire catalogued within the collection of the Yozgat Museum. The first group of this collection comprises 95 coins from autonomous cities during the Archaic, Classical and Hellenistic periods. Under this heading, the coins from different mint houses concentrated in the west of Asia Minor, from Thrakia in the west to the Cilician Region in the east were presented. The coins from the regions of Macedonia, Thrakia and Pontos, the city of Pergamon, the kingdom of Kappadokia, Seleucid and Ptolemaic Kingdoms, Parthian Kingdom and Persian Satraps during the Hellenistic periods, constitute the second group with 234 examples. Within this group, there are different coin types from Macedonia in the West and Parthia in the East. The final group includes 66 Roman provincial coins from various mint houses in a wide geography from the Thrakia Region in the west to the Commagene Region in the east during approximately 300 years period of time starting from Augustus until Gallienus. In this section, depiction of the emperors on obverse were identified and provided insights about their patter of circulation. Each coin was examined in detail by evaluating the origin city in which they were minted. In this context, the history of the striking coins of cities were given briefly. Furthermore, denominations, legends and designs of the coins were indicated.