Çorum ilinde yaşayan çölyak hastalarının sağlıkla ilişkili yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi: Kesitsel bir çalışma

Abstract

Amaç: Bu çalışmada Çorum'da yaşayan çölyak hastalarının yaşam kalitelerini değerlendirmek; yaşam şekilleri, diyet uyumları ve sosyodemografik verileri ile sağlıkla ilişkili yaşam kaliteleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır. Böylece birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetleri için çölyak hastalığına ait verilere katkı sağlanacaktır. Gereç ve Yöntem: Araştırmamızın katılımcıları, Çorum Çölyak Derneği'ne başvuran çölyak tanılı hastalardan gelişi güzel seçilmiştir. Çalışmamıza 18-65 yaş arasında olan, kanser teşhisi olmayan hastalar dahil edilmiştir. 18 yaş altı, 65 yaş üstü, mental retarde olan hastalar çalışma dışı tutulmuştur. Bu çalışma, 54 hastaya yazılı ve sözlü onamları alınarak gerçekleştirilmiştir. Hastalara sosyodemografik veriler formu ile Çölyak Hastalığı Anketi (Çölyak Hastalarında Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesi Anketi, CDQ), yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmamıza toplam 54 hasta katılmıştır. Hastaların yaş ortalaması 37.41±12.24 olup, VKİ ortalaması 24,7±5,22 olarak bulundu. Araştırmaya dahil edilen hastaların %24,1'i erkek ve %75,9'u kadındı. Toplam yaşam kalitesi puanı 132±34,6 hesaplandı. CDQ alt ölçeklerinden en yüksek puanı GI alt ölçeğinin, en düşük puanı ise duygu alt ölçeğinin aldığı görüldü. Yaş arttıkça toplam yaşam kalitesinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı görüldü (P=0,028). Bekar kişilerde yaşam kalitesinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı gösterildi (P=0,028). Çocuk sayısı arttıkça yaşam kalitesinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı görüldü (P=0,015). Eğitim seviyesi arttıkça GI alt ölçek puanlarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı belirlendi (P=0,036). Hastaların tanı yaşları arttıkça yaşam kalitesinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düştüğü saptandı (P=0,047). Aile hekimlerinin (P=0,002) ve diğer viii doktorların (P<0,001) glütensiz ilaç yazma konusunda dikkati arttıkça yaşam kalitesinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı tespit edildi. Sonuç: Çölyak hastalığı, şüphelenilmesi, tanı konması ve tedavisi zor olan bir hastalıktır. Hekimler ve özellikle aile hekimleri tarafından bu hastaların yaşam kalitelerini önemsemek; kişilerin iyilik halinin, aile refahının ve iş gücünün artmasına katkıda bulunabilir.

Purpose: In this study, it was aimed to evaluate the quality of life of celiac patients who live in Çorum, and to reveal them among their life styles, dietary compliance and socio-demographic data and health-related quality of life. Thus, contribution will be made to the data of celiac disease for first, second and third-line health services. Material and Methods: The participants of our study were chosen beautifully from the patients with celiac diagnosis who applied to the Çorum Celiac Association. Patients aged 18-65 years without cancer diagnosis were included in our study. Patients under the age of 18, over 65, with mental retardation were excluded from the study. Our research was carried out by taking written and verbal consent from 54 patients who were admitted to Corum Celiac Assosation. Celiac Disease Questionnaire (CDQ) was applied to the patients with the form socio-demographic data by face-to-face interview technique. Results: A total of 54 patients participated in our study. The mean age of the patients was 37.41±12.24, and the mean BMI was 24.7±5.2. 24.1% of the patients included in the study were male and 75.9% were female. Total quality of life score was calculated as 132±34.6. It was seen that the highest score of the CDQ subscales was the GI subscale and the lowest score was the emotion subscale. It was observed that the total quality of life decreased statistically significantly with increasing age (P=0.028). It was shown that the total quality of life was increased statistically significantly in single people (P=0.028). It was observed that total quality of life scores decreased statistically significantly as the number of children increased (P=0.015). It was determined that the GI subscale scores increased statistically significantly as the education level increased (P=0.036). As the age of diagnosis increased, the total quality of life scores of patients decreased statistically significantly (P=0.047). As the attention of family physicians (P=0.002) and the other physicians' (P<0.001) about writing gluten-free drugs increased, total quality of life scores were shown to increase statistically significantly. x Conclusion: Celiac disease is a disease that is difficult to be suspected, diagnose and treat. To care about the quality of life of these patients by physicians and especially family physicians; features need to increase well-being, family well-being and workforce.