Bürokratik Nüfûza KarûÖ Monarûik Egemenliøi Yeniden Kurgulamak Üzerine Bir Giriûim: Mahmud Nedim Paûa'nÖn Görüûlerinde Ahlâk ve Devlet ùdaresi

Abstract

Bu çalÖûma son dönem OsmanlÖ yüksek bürokrasisi içinde yer almÖû, iki defa sadrazam olmuû Mahmud Nedim Paûa tarafÖndan yazÖlan Âyine ve Hasbihâl isimli risalede dile getirilen ahlaki politika temelli devlet idaresine dair düûüncelere odaklanmÖûtÖr. AynÖ zamanda bir siyaset teorisi sayÖlabilecek bu risalede Mahmud Nedim Paûa, padiûahÖn iktidarÖnÖ azaltÖp bürokrasinin nüfuzunu arttÖrdÖøÖ için Tanzimat reformlarÖnÖ eleûtirmiûtir. Bir baûka deyiûle iktidarÖn Saray'dan Bab-Ö Âli'ye geçmesine karûÖ çÖkmÖûtÖr. Tanzimat bürokrasisine karûÖ geleneksel bürokrat grubundan olan Mahmud Nedim Paûa hem Tanzimat reformlarÖna ve bu reformlarÖn yürütücüleri olan bürokratlara karûÖ koyabilecek hem de ahlaki tutum ve deøerlere dayanan yeni bir düzen önermiûtir. KÖsaca onun önerisi otokrat ve kararlÖ bir padiûah ile ahlaki tutum ve deøerlere sahip itaatkar bir bürokrasiden oluûuyordu. Bundan baûka Mahmud Nedim'in yaklaûÖmÖyla geleneksel OsmanlÖ nasihatnâme literatürü arasÖndaki bazÖ farklar ve benzerlikler ortaya konmaya çalÖûÖlacaktÖr.

He had criticized about Tanzimat reforms. These reforms meant for him the contraction of the sultan's power and the rise of bureaucracy, in other words, he criticized the shifting of the locus of power from the Palace to the Porte. Against the Tanzimat bureaucracy Mahmud Nedim suggested of both resisting the Tanzimat reforms and forming a new order with the based moral policy. Briefly his suggestion consisted of an autocratic and determined sultan and to have moral attitudes and submissive bureaucracy. Moreover, Mahmud Nedim's approach will be attempted to compare the some differences and similarities with the traditional Ottoman mirror for princes (nasihatnâme) literature.