Mefâtîhu’l-ulûm?da Nahiv Bâbı*

Abstract

Bu çeviri makale, Hârizmî'ninMefâtîhu’l-ulûm adlı eserinde bulunan nahiv bâbı hakkında Wolfdietrich Fischer tarafından yazılmıştır. Bu nahiv bölümü Mefâtîh'in üçüncü bâbını oluşturmaktadır. Burada Halîl b. Ahmed’in kullandığı ve başka kaynaklarda bulunmayan terimler analiz edilerek, kimi zaman Sîbeveyhi’ninkilerle kıyaslanmıştır. Ayrıca metnin önemi şudur: Yunan düşünürlerinin sesbilimle alakalı terim ve yaklaşımlarının Müslüman dilcilerinki ile paralellik arz ettiği vurgulanmakta, Arap nahvi üzerindeki Yunan etkisinin Arap dil çalışmalarının daha erken dönemlerine kadar izdüşümlerinin olduğu dile getirilmektedir. Makale hicrî dördüncü yüzyılda yaşanan nahiv-mantık tarışmalarının anlaşılmasına katkıda bulunacaktır.

This translated article has been written by Wolfdietrich Fischer about the chapter of Syn-tax/Nahw at Maf?t?h? al-?Ul?m which is Al-Khw?rizm?’s work. This chapter of Syntax/Nahw constitutes the third chapter of Maf?t?h?. The terms used by al-Khal?l ibn Ah?mad and didn’t exist in the other sources have been analysed, and sometimes have been compared with the terms of S?bawayhi. It has also the importance as it emphasizes that the Greek philosophers’ terms and approachs about phonetics have parallelism with the Muslim’s ones. However it has been mentioned that the Greek impact on Arabic grammar have projections until the ear-lier periods of Arabic language studies. This article may be a contribution to the understan-