İş/Aile Sınırı Teorisi Bağlamında Kadın Akademisyenlerin İş/Yaşam Dengesinin Sağlanmasına Yönelik Bir Araştırma1

Abstract

Endüstri devrimiyle birbirinden tamamen ayrılmış olan iş ve aile alanları arasındaki sınır; teknolojiyle birlikte bulanıklaşmaya başlamıştır. İki alan arasındaki etkileşimlerin ve rol beklentilerinin etkili bir şekilde yönetilmesi, bireyin iş/yaşam dengesinin sağlanması açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu dengenin sağlanmasıyla ilgili teorilerden birisi de “İş/Aile sınır teorisidir”. Akademisyenlik, niteliği bakımından iş/özel yaşam arasındaki sınırların netleştirilmesinin oldukça güç olduğu bir meslektir. Bu zorluğa bir de kadın olmanın gerektirdiği ekstra sorumluluklar da dâhil edildiğinde kadın akademisyenlerin iş/yaşam sınırını koruyabilmesi çok zor hale gelmektedir. Bu durum, sınır yönetim stratejilerinin spesifik mesleklere uygulanabilirliğine ilişkin soruyu beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada kadın akademisyenlerin iş/yaşam dengesini nasıl sağladıklarını ortaya koymak amacıyla 300 kadın akademisyenle anket çalışması yapılmış; veri setine öncelikle SPSS programı ile keşifsel faktör analizi ve AMOS programı ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Daha sonra tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem T Testi, One Way Anova ve regresyon yöntemleriyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda “evde işe ilişkin çalışma” ve “aile rollerinin benimsenmesi” faktörlerinin, kadın akademisyenlerin iş/yaşam dengesinin sağlanmasında etkili olduğu tespit edilmiştir.

The border between business and family areas, which are completely separated from each other by the industrial revolution, has begun to blur together with technology. That the interactions between these two domains and the role expectations of both domains are effectively met are great importance in terms of ensuring the work/life balance of the individual. One of the theories developed to provide this balance is the "work / family boundary theory". Academics is a profession whose quality is very difficult to clarify the boundaries between work and private life. In addition to this difficulty, it is very difficult to protect the work/life boundaries of female academics when it comes to the additional responsibilities of being a woman. This brings with it a question about how border management strategies should be applied to specific occupations. In this study, a survey was conducted with 300 female academicians in order to show how women academicians provide work/life balance; the data obtained are analyzed using the methods of exploratory and confirmatory factor analysis, descriptive statistics, regression and One Way Anova. As a result of the research, it was found that the factors of "work at home" and "adoption of family roles" were effective in ensuring the work/life balance of female academicians.