XVIII. ve XIX. Yüzyıllarda Kıbrıs Hala Sultan Evkafı Mütevellileri (1722-1878)

Abstract

Hz. Muhammed’in süt halası olan Ummül Haram bint-i Milhan el-Ensariye 649 yılında Müslümanların Kıbrıs’a yaptığı ilk sefer sırasında Kıbrıs’ta şehit olmuştur. Kıbrıs’ın Larnaka şehrinde bulunan mezarının olduğu yere sonradan bir türbe inşa edilmiş ve o Kıbrıslı Türkler tarafından “Hala Sultan” olarak adlandırılmıştır. Türbenin inşa yeri ve tarihi tam olarak bilinmese de Kıbrıs’ın fethinden sonra Osmanlılar buraya özel bir önem vermişler ve 1601’den itibaren Kıbrıs’ta kurulan vakıf kurucuları tarafından türbe için gelir kaynakları tahsis edilmiştir. 1601’den itibaren Kıbrıs’taki bazı vâkıflar tarafından türbe için birçok gelir kaynağı tahsis edilmesine rağmen Hala Sultan Tekkesi Vakfı ve mütevellileri XVIII. Yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkmıştır. Hala Sultan Tekkesi mütevellilerinin temel görevi vakfın gelir kaynaklarını korumak ve arttırmaktı. Bu çalışmanın amacı 1720’lerden başlayarak 1878 yılına kadar geçen dönemde tekkenin mütevellilerini ortaya çıkarıp çalışmalarını değerlendirerek Kıbrıs Tarihi’ne katkıda bulunmaktır.

Umm Haram bint-i Milhan el-Ensariyye, who was the wet nurse of the Prophet Muhammed, died in Cyprus during the first expedition of the Muslims in AD 649. The place which had her grave had been built a tomb later, which it is in Larnaca in Cyprus and it is called by the Turkish Cypriots as “Hala Sultan Tekke”. Although the place and date of the construction of the shrine is not exactly known, having conquered Cyprus the Ottomans did specially make a point of the tomb and a lot of revenue sources were dedicated by the founders of some foundations in Cyprus from 1601 onwards. Even though some revenue sources were allocated by the some vaqf founders in Cyprus from 1601 onwards, Vaqf of Hala Sultan Tekke and its trustees appeared as an institution in the first half of the 18th century. The main duty of the trustee was to protect and increase the revenue sources of the foundation. The aim of the study is to reveal the trustees of the Tekke, to evaluate their activities and to contribute to the history of Cyprus.