Büklükale’nin Hititler Dönemindeki Adı Üzerine Yeni Bir Değerlendirme

Abstract

Kırıkkale İli, Karakeçili İlçesi’ne bağlı ve Ankara’nın yaklaşık 100 km güneydoğusunda bulunan Büklükale’nin lokalizasyonu, Hititler Dönemi Anadolu’nun tarihi coğrafyası açısından son derece önemlidir. Hititler Döneminde, Batı Anadolu’da bulunan yerel krallıklara karşı anahtar bir konumda yer aldığını düşündüğümüz şehirde yapılan arkeolojik kazılar, şehrin Asur Ticaret Kolonileri döneminde de aktif rol oynadığını göstermektedir. Büklükale’nin stratejik ve jeopolitik önemi, Hititler döneminde de Hitit-Batı Anadolu ilişkilerinde istasyon bir şehir, hatta belki de çevresindeki yerleşimlerle birlikte düşünüldüğünde bir askeri üs ya da bir eyaletin merkezi konumunda olabileceğine işaret etmektedir. Kızılırmak’ın en dar kısmında konumlandırılmış şehir, Erken Tunç Çağı’ndan Osmanlı Dönemi’ne kadar iskân görmüş ve her dönem doğu-batı geçiş noktasının üzerinde adeta doğal bir köprü görevi üstlenmiştir. Kazılar sırasında açığa çıkarılan Hititçe çivi yazılı tablet fragmanları ve hiyeroglifli bullalar da Büklükale’nin önemli bir merkez olduğuna dair görüşümüzü kuvvetlendirmektedir. Bu çalışmada, hem Asur Ticaret Kolonileri Dönemi hakkında ayrıntılı bilgi edindiğimiz yayınlanmış Kültepe metinleri, hem de Hititçe metinler taranacaktır. Hitit döneminde Büklükale ve bulunduğu bölgenin coğrafyası hakkında ayrıntılı bilgi sağlanacaktır. Ayrıca çalışmada, Büklükale’de yürütülen kazı çalışmalarında elde edilen arkeolojik ve filolojik verilerin irdelenmesi ve daha önce yapılmış önerilerin de göz önünde bulundurulmasıyla, Büklükale’nin Hititler dönemindeki ismine dair lokalizasyon teklifleri paylaşılacaktır.

The localization of Büklükale, which is linked to the county of Karakeçili, Kırıkkale province and located about 100 km south of Ankara, is extremely important in terms of historical geography of Anatolia in Hittite Period. During the Hittite period, archeological excavations in the city, which we thought were in a key position against the local kingdoms in Western Anatolia, show that the city also played an active role during the Assyrian Trade Colonial Period. The strategic and geopolitical importance of Büklükale indicates that during the Hittite period, the Hittite- West Anatolian relations could be a station city or military base or a center of a province when considered with its surrounding settlements. The city was located at the narrowest part of Kızılırmak, it was occupied from the Early Bronze Age to the Ottoman Period and assumed a natural bridge over the east-west transition point each period. Hittite cuneiform tablet fragments and hieroglyphic bulls, which were excavated during the excavations, also strengthen our view that Büklükale is an important center. In this study, published Kültepe texts which we have detailed information about the Assyrian Trade Colonies Period and Hittite texts will be scanned. During the Hittite period, detailed information will be provided about Büklükale and the geography of the region. In addition, localization proposals related to the name of the Hittite period of Büklükale will be shared by considering archaeological and philological data obtained from the excavations carried out in Büklükale and by also considering the previous suggestions.