İş sağlığı ve güvenliği bilincinin kazandırılmasında eğitim modellerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, gençlerin iş sağlığı ve güvenliği (İSG)'ne dair mevcut bilinçlerini ölçmek ve söz konusu bilinci artırmak adına uygulanabilecek eğitim modellerinden sunum (tek yönlü) modeli ile etkileşim (iki yönlü/interaktif) modellerinin etkinliğini değerlendirerek verim bağlamında karşılaştırmasını yapmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmanın temel metodu örneklemi çevirimiçi bir eğitim-öğretim ortamında temel İSG konseptlerini içeren sunum ve etkileşimli çalışmalara tabi tutarak bilinç ve bilgi düzeyindeki değişimi ölçmek üzerine kuruludur. Araştırma deneysel desenli, ön test- son test ve kontrol gruplu olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 15-17 yaş aralığında Anadolu Lisesi öğrencilerinden oluşan; sunum grubu için 39, etkileşim grubu için 39, kontrol grubu için 38 olmak üzere toplam 116 kişi oluşturmuştur. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı, alanında uzman akademisyenlerin görüşleri alınarak araştırmacı tarafından hazırlanan ve 19 sorudan oluşan başarı testidir. Öğrencilere uygulanan başarı testinden elde edilen araştırma verileri SPSS paket programı ile çözümlenerek anlamlandırılmıştır. Araştırmada tekrarlı ölçümlerde gruplar arası farkın tespiti için iki yönlü varyans analizi kullanılmıştır. İki yönlü varyans analizi sonuçlarında sunum grubu, etkileşim grubu ve kontrol grubunun puanları arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p=0.000<α=0.01). Ön test ve son test puanlarının her bir grup için ortalamaları tek yönlü ANOVA analizleri ile belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, sunum modelinin de İSG bilgi düzeyini artırdığı tespit edilmekle birlikte etkileşim modelinin daha etkili bir model olduğu görülmüştür. Araştırmada eğitim öncesi ve sonrası farkları daha net olarak ortaya koymak için bağımlı iki örneklem "t" testi ile ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. Araştırma sonucunda İSG eğitiminde yaklaşık olarak aynı başlangıç noktasından başlayan gruplar arasından etkileşim grubunun, sunum grubu ve kontrol grubundan istatistiksel olarak daha anlamlı ve daha yüksek puanlar aldıkları görülmüştür. Son olarak, her bir madde için sunum, etkileşim ve kontrol gruplarında öğrenmenin ne düzeyde artırıldığını belirlemek amacıyla öğrencilerin başarı testi maddelerinin doğru cevaplarına ilişkin verdikleri yanıtların frekans dağılımları ayrıntılı olarak yorumlanmıştır.

This study has been prepared in order to measure the current awareness of young people about occupational health and safety (OHS) and to compare the effectiveness of the presentation (one-way) model and interaction (two-way / interactive) models, which are among the education models that can be applied to increase this awareness, in the context of efficiency. The basic method of the study is to measure the change in consciousness and knowledge level by subjecting the sample to presentations and interactive studies that include basic OHS concepts in an online education environment. The research was designed with experimental design, pretest-posttest and control group. The study group of the research consisted of Anatolian High School students between the ages of 15-17; 39 for the presentation group, 39 for the interaction group, 38 for the control group, a total of 116 people. The data collection tool used in the research is an achievement test consisting of 19 questions prepared by the researcher by taking the opinions of academicians who are experts in their fields. The research data obtained from the achievement test applied to the students were analyzed and interpreted with the SPSS package program. In the study, two-way analysis of variance was used to determine the difference between groups in repeated measurements. In the results of two-way analysis of variance, it was observed that there was a significant difference between the scores of the presentation group, interaction group and control group (p=0.000<α=0.01). The averages of the pre-test and post-test scores for each group were determined by one-way ANOVA analysis. As a result of the analysis, it was determined that the presentation model also increased the level of OHS knowledge, but it was seen that the interaction model was a more effective model. In the study, pairwise comparisons were made with two dependent samples "t" test in order to reveal the differences before and after the training more clearly. As a result of the research, it was seen that among the groups starting from the same starting point in OHS training, the interaction group got statistically more significant and higher scores than the presentation group and the control group. Finally, the frequency distributions of the answers given by the students regarding the correct answers to the achievement test items were interpreted in detail in order to determine to what extent learning was increased in the presentation, interaction and control groups for each item.