Abdînin Mikdâd bin Esved ve Miyâse Mesnevisi (İnceleme-metin- tıpkıbasım)

Abstract

Mikdâd Bin Esved ve Miyâse Hacı Abdî tarafından 16. yüzyılda yazılmıştır. Eserden edinilen bilgiler neticesinde Hacı Abdî 15. yüzyılın sonları ile 16. yüzyıl ortaları arasında yaşadığı tahmin edilen bir şairidir. Hayatı hakkında kaynaklarda bir bilgiye rastlanılmayan Abdî, eseri M. 1511 yılında tamamlamıştır. Şairin, 2. Beyazıd zamanında yaşadığı bilgisine ulaşılmıştır. Eserin incelemesi, Türk İslam Edebiyatı'nda mesnevinin ele alındığı bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Abdî'nin hayatı ve eserleri ele alınmıştır. İkinci bölümde eserin tanıtımı yapılmış ve eser şekil ve muhtevâ bakımından incelenmiştir. Son bölümde ise çeviriyazı metin verilmiştir. Eski Anadolu Türkçesinin imla özelliklerini yansıtan mesnevi 973 beyittir. Eser, Erzurumlu Darîr'in Sîretü'n-nebî'sinde anlatılan rivayetler esas alınarak nazma çekilmiştir. Mesnevide ilk Müslümanlardan Mikdâd bin Esved'in hayatı, Müslüman olması ve Miyâse ile evlenmesi, Hz. Peygamber'in bir mu'cizesi ve Hz. Ali'nin bir gazâsı anlatılmıştır. Muhtevasından dolayı eser hem bir aşk mesnevisi hem de mu'cizat-nâme ve gazâvat-nâme özellikleri taşımaktadır.

Mikdâd Bin Esved ve Miyâse was written in the 16 th century by Hacı Abdî. According to the information we have from the work, Hacı Abdi is a poet who is estimated to have lived between the end of the 15th century and the middle of the 16th century. There is no information about Abdî's lifestory in the sources, he completed his work in 1511. It has been learned that the poet lived at the time of Beyazıt the second. The study consists of three sections with an introduction which is about Masnawi in İslamic literature. The information about Abdi's lifestory and his works is in the first section. İnformation about his work is in the second section and the literary work is examined in terms of form and content. Translated text is in the last section of the study. Masnawi is 973 couplets that reflects the spelling characteristics of old Anatolian Turkish. The work in verse form is based on the narrations in Darir's Sîretü'n-nebi. Masnawi describes lifestory of Mikdâd bin Esved who is one of the first Muslims, the process of conversion, the story of the marriage to Miyâse, one of the miracles of Mohammad, one of the wars of Ali. Because of its content, the work has the characteristics of both a love masnavi and mu'cizat-nâme and gazâvat-nâme (book of holy wars).