Düzenli egzersiz yapan kadınların egzersiz bağımlılık düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; düzenli egzersiz yapan kadınların egzersiz bağımlılık düzeylerinin incelenmesidir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Bu çalışma Çorum Belediyesi Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü'ne bağlı spor merkezleri ve kadın kültür merkezlerine üye olan kadınlardan 252'sinin gönüllü katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Kadınların egzersiz bağımlılık düzeylerini belirlemek için Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21 (EBÖ-21) ve kişisel bilgilerin yer aldığı 10 soruluk demografik bilgi formu uygulanmıştır. EBÖ-21 ile demografik bilgi form verilerinin tasnif edilmesinde Microsoft Office Excel, analiz edilmesinde ise IBMSPSS v26.0 istatistiksel analiz paket programı kullanılmışolup, anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak belirlenmiştir. Elde edilen verilerin normallik değerlendirmesi çarpıklık (Skewness) ve basıklık (Kurtosis) değerlerine göre yapılarak verilerin -2 ve +2 arasında yer almasından dolayı verilerin normal dağıldığı varsayılmıştır. Bundan dolayı verilere parametrik testler uygulanmıştır. İkili karşılaştırmalarda Independent Samples t Test ve çoklu karşılaştırmalarda One-Way ANOVA testi kullanılmış, farkın anlamlı olduğu durumlarda farkın kaynağının tespiti için Post-Hoc (Gabriel, Games-Howell) analizi kullanılmıştır. EBÖ-21 ile demografik değişkenlerin ilişki düzeyini belirlemek için ise Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. İstatistiksel analizler incelendiğinde; çalışmaya katılan 252 kadının 150'si (%60) asemptomatik, 97'si (%38) semptomatik, 5'inin (%2) ise egzersiz bağımlısı olduğu belirlenmiştir. Egzersiz bağımlılığı kriterlerinden TK (Tolerans kriteri) ve EKEK (Egzersizin kesilme etkisi kriteri) semptomatik düzeyde olduğu, NEK (Niyet etkisi kriteri), KKK (Kontrol kaybı kriteri), ZK (Zaman kriteri), DAAK (Diğer aktiviteleri azaltma kriteri) ve DK (Devamlılık kriteri) asemptomatik düzeyde olduğu, EBÖ-TP (Egzersiz bağımlılığı ölçeği toplam puanı) ortalamasına bakıldığında asemptomatik düzeyde olduğu tespit edilmiştir. TK ile EKEK semptomatik olduğu için kadınların fizyolojik olarak bağımlı olduğu söylenebilir. EBÖ-TP ortalaması ile demografik bilgi değişkenleri arasındaki duruma bakıldığında YG (Yaş grubu), ÖD (Öğrenim durumu), HES (Haftalık egzersiz sıklığı), GES(Günlük egzersiz süresi) ve EBT (Egzersiz bağımlılığı tutumu) değişkenleri ile EBÖ-TP ortalaması arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). ÜCT (Aylık spora ayırılan ücret), ET (Egzersiz türü), EY (Egzersiz yılı), BGM (Bedensel görünümden memnunluk durumu) ve EBN (Egzersize başlama nedeni) değişkenlerinde ise anlamlı farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). Pearson korelasyon analizine bakıldığında; EBÖ-TP ile YG, HES, GES arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki, EBÖ-TP ile ÖD, EBT arasında negatif yönlü anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Sonuç olarak çalışmaya katılan kadınların %60'ının egzersiz bağımlısı olmadığı, %38'inin egzersiz bağımlılığı riski taşıdığı ve %2'sinin ise egzersiz bağımlısı olduğu görülmüştür. Aynı zamanda kadınların fizyolojik olarak egzersiz bağımlısı (TK, EKEK=semptomatik) olduğu da söylenebilir. Belirtilen demografik değişkenlerin (YG, ÖD, HES, GES, EBT) egzersiz bağımlılığı düzeyine etki ettiği belirlenmiştir. Diğer demografik değişkenlerin (ÜCT, ET, EY, BGM, EBN) ise egzersiz bağımlılık düzeyine etki etmediği sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study; is to examine the exercise addiction levels of women who exercise regularly. In the study, the survey model, one of the quantitative research methods, was used.This study was carried out with the voluntary participation of 252 women who are members of sports centers and women's cultural centers affıliated to Çorum Municipality Youth and Sports Services Directorate. In order to determine the exercise addiction levels of women, Exercise Addiction Scale-21 (EBÖ-21) and a demographic information form with 10 questions including personal information were applied. Microsoft Office Excel in classifying demographic information form data with EBÖ-21, IBMSPSS v26.0 statistical analysis package program was used in the analysis, signifıcance level was determined as p<0,05. The normality evaluation of the obtained data was made according to the Skewness and Kurtosis values, and it was assumed that the data were normally distributed, since the data was between -2 and +2. Independent-Samples t-Test was used for pairwise comparisons and One-Way ANOVA test was used for multiple comparisons, and Post-Hoc (Gabriel, Games-Howell) analysis was used to determine the source of the difference in cases where the differece was significant. Pearson Correlation Analysis was used to determine the level of relationship between EBÖ-21 and demographic variables. When statistical analyzes are examined; of the 252 women who participated in the study, 150 (%60) were asymptomatic, 97 (%38) were symptomatic, and 5 (%2) were exercise dependent. Among the criteria of exercise addicded, TK (tolerance criterion) and EKEK (exercise withdrawal symptom criteria) were at symptomatic level, NEK(intent effect criterion), KKK (control loss criterion), ZK (time criterion), DAAK (criterion for reducing other activities) and DK (continuance criterion) were at asymptomatic levels, when the EBÖ-TP (exercise addiction scale total score) average was examined,it was determined that it was at an asymptomatic level. It can be said that women are physiologically addicded, since TK and EKEK are symptomatic. When the situation between the EBÖ-TP average and demographic information variables is examined, a significant difference was found between the YG (age group), ÖD (education status), HES (weekly exercise frequency), GES (daily exercise time) and EBT (exercise addiction attitude) variables and the EBÖ-TP average (p<0,05). There was no signifıcant difference in the variables of ÜCT (monthly sports fee), ET(type of exercise), EY (year of exercise), BGM (state of satisfaction with bodily appearance) and EBN (Reason for starting exercise) (p>0,05). Looking at the Pearson correlation analysis; a signifıcant positive correlation was found between EBÖ-TP and YG, HES, GES and a negative significant relationship between EBÖ-TP and ÖD, EBT. As a result, it was seen that 60% of the women participating in the study were not exercise addicts, 38% were at risk of exercise addiction and 2% were exercise addicts. At the same time, it can be said that women are physiologically addicted to exercise (TK, EKEK=symptomatic). It has been determined that the specified demographic variables (YG, ÖD, HES, GES, EBT) affect the level of exercise addiction. It was concluded that other demographic variables (ÜCT, ET, EY, BGM, EBN) did not affect the level of exercise addiction.