| dc.description.abstract | Ortadoğu coğrafyasında yaklaşık 250 yıl boyunca askerî, politik, bilim, sanat ve kültür alanlarında çok önemli işler başaran Memluk Devleti'nin İslam tarihinde ayrı bir önemi vardır. Memluk Devleti siyasî ve askerî başarılarının yanı sıra bilimsel ve kültürel gelişmelerle Orta Çağa damgasını vurmuştur. Memlukler, bilimsel ve kültürel gelişmelerde daha çok sağlık alanında öne çıkmıştır. Memluklerin hüküm sürdükleri Mısır ve Şam coğrafyasında günümüz hastaneleri formuna benzer sağlık kurumları ile içerisinde tıp ilimlerinin de okutulduğu medreseleri inşa etmeleri onları sağlık alanında başarılı kılmıştır. Bahrî Memluk Sultanı Kalavun'un Kahire'de inşa ettirdiği hastane Memlukler döneminde inşa edilen ilk hastanedir. Orta Çağın en önemli hastanelerinden birisi olan bu yapıdan sonra Memluk yöneticileri, Bilâd-ı Şam'da Kaymeriyye Bîmâristanı, Argûnî Bîmâristanı, Safed Bîmâristanı, Remle Bîmâristanı, Nablus Bîmâristanı, Cebel Bîmâristanı, Gazze Bîmâristanı, Kerek Bîmâristanı; Mısır'da Müeyyid Bîmâristanı gibi birçok bîmâristan inşa ettirmişlerdir. Bu hastanelerin masraflarını karşılamak amacıyla da güçlü vakıflar kurmuşlardır. Memluk yöneticilerinin bu sağlık kurumlarına maddi anlamda verdikleri destek çok önemlidir. Memluk sağlık sisteminin diğer sağlık sistemlerinden farkı dönemin öne çıkan bazı hastanelerinde gayrimüslimlerin tedavi olmasına ve çalışmalarına izin verilmemesiydi. Ayrıca başhekimlerin de Müslüman olması zorunlu idi. Memluklerin inşa ettirdikleri sağlık kurumları; başta Anadolu olmak üzere Avrupa ve diğer önemli merkezlerdeki tıp, sağlık ve hastane mimarisi alanlarına yenilikler katmış ve bu merkezlerin gelişimini etkilemiştir. Memluk hastanelerinde tedavi hizmeti sunulmasının yanı sıra öğrencilere pratiğe dayalı tıp eğitimi de verilmekteydi. Burada İbn Ebû Usaybia, İbnü'l-Kûf, İbnü'n-Nefîs, İbnü'l-Münzir el-Baytâr gibi anatomi, cerrahi, göz hastalıkları ve hayvan hastalıkları alanlarında uzman birçok hekim yetişmiştir. Hekimler hastanelerde hem teoriye hem de pratiğe dayalı tıp eğitimi alarak hastalıkları, ilaçları ve tedavi yöntemlerini öğrenmekteydiler. Bu dönemde hastanelerde çalışan değerli birçok hekim hem teorik hem de pratik olarak aldıkları eğitimle Orta Çağda tıbbın gelişmesine büyük katkı sağlamışlardır. Tıp bilginleri yazdıkları eserlerle günümüz modern tıbbının oluşmasına etki etmişlerdir. | en_US |
