Bina inşaatı işçilerinde iş sağlığı ve güvenliği kültürünü etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Çorum örneği

Abstract

İnşaat sektöründe meydana gelebilecek iş kazalarını azaltmak, meslek hastalıklarını önlemek ve daha sağlıklı ve güvenli iş ortamlarının sağlanması için işçilerin iş sağlığı ve güvenliği kültürünün iyileştirilmesi önemlidir. Bu nedenle bu çalışmada, Olcay (2021) tarafından geliştirilen İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü (İSGK) ölçeği kullanılarak, bina inşaatı işçilerinin İSGK ölçeği toplam puanını ve İSGK'nın alt boyutları olan Genel İş Güvenliği Farkındalığı (GİGF), İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim-İletişim (İSGEİ) ve Risk Algısı (RA) puanlarını olumsuz yönde etkileyen risk faktörlerinin neler olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle bağımsız değişkenleri içeren demografik, iş ile ilgili ve iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili özelliklerin frekans dağılımları ve İş Sağlığı ve Kültürü Tanımlayıcı istatistikleri ayrıntılı bir şekilde yorumlanmıştır. Daha sonra işçilerin iş sağlığı ve güvenliği kültürünü azaltan risk faktörleri yapılan istatistiksel analizler ile ortaya konulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre; GİGF, İSGEİ, RA ve İSGK değişkenlerinden en az birini olumsuz yönde etkileyen, işçinin boşanmış olması, okuma yazma bilmemesi, iş ortamında herkesle arasının iyi olmaması, çalışma ortamında sık sık strese girmesi, kişisel koruyucu ekipman kullanmaması ve çalıştığı firmada iş güvenliği uzmanı olmaması gibi onlarca risk faktörü olduğu saptanmıştır. İşçilerin iş sağlığı ve güvenlik kültürünü azaltan etkiye sahip bu risk faktörleri dikkate alınarak, iş sağlığı ve güvenliğinin iyileştirilmesine yönelik olarak neler yapılması gerektiği ayrıntılı bir şekilde tartışılarak değerlendirilmiştir.

Improving workers occupational health and safety culture is important to reduce work accidents and prevent occupational diseases in the construction sector, as well as to establish healthier and safer work environments. Therefore, in this study, the Occupational Health and Safety Culture (OHSC) scale developed by Olcay (2021) was used to determine the risk factors that negatively affect the total score of the OHSC scale and its sub-dimensions, namely General Work Safety Awareness (GWSA), Occupational Health and Safety Training-Communication (OHSTC), and Risk Perception (RP) scores of building construction workers. To achieve this goal, the frequency distributions and descriptive statistics of demographic, job-related and occupational health and safety-related characteristics containing the independent variables were interpreted in detail. Afterwards, the risk factors that decrease workers' occupational health and safety culture were identified through statistical analyses. According to the obtained results, numerous risk factors were found to have a negative impact on GWSA, OHSTC, RP and OHSC variables, including workers being divorced, illiterate, having poor relationships with colleagues in the workplace, experiencing frequent stress in the work environment, not using personal protective equipment, and not having a safety specialist in the company they work for. Taking into account these risk factors that reduce workers occupational health and safety culture, the study concludes by discussing in detail what should be done to improve occupational health and safety.