Tümevarımsal kanıtlarla akıl yürütme testi: geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Amaç: Araştırmanın amacı Tümevarımsal Kanıtlarla Akıl Yürütme Testi (TKAYT)'nin Türkiye sağlıklı toplumunda geçerlik ve güvenilirliğini araştırmak ve kullanılabilirliğini değerlendirmektir. Yöntem: Araştırmaya Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışmakta olan 51 sağlıklı gönüllü dahil edildi. Tümevarımsal Kanıtlarla Akıl Yürütme Testi (TKAYT) Türkçe'ye iyi derecede İngilizce bilen üç klinisyen tarafından çevrildi. Katılımcılara sosyodemografik veri formu verildi ve TKAYT klinisyenler tarafından uygulandı. TKAYT'ın Türkçe formunun güvenilirliğinin sınanması için, Cronbach alfa katsayısı hesaplandı ve test yarılama yöntemi kullanıldı. Bulgular: Tümevarımsal Kanıtlarla Akıl Yürütme Testi maddeleri arasındaki iç tutarlılık ölçümlerinde Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı 0.73 olarak istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde bulundu. Testin tamamına ilişkin güvenilirliği belirleyen Spearman-Brown katsayının r=0.74 olduğu saptandı. Tüm maddelerin kurtosis değerleri 1.5'in altında saptandı ve ikinci değerlendirmede verilen yüzdeler ağırlıklı olarak daha düşük saptandı. Aynı zamanda gerek danışanın ürettiği ve verili maddeler arasındaki inanç değişim farkı (p=0.02, z=-2.296) gerekse Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ile ilişkili ve ilişkisiz maddeler arasındaki inanç değişim farkı (p=0.03, z=-2.199) istatistiksel olarak anlamlıydı. Sonuç: Tümevarımsal düşünme şeklini değerlendiren 'Tümevarımsal Kanıtlarla Akıl Yürütme Testi'nin Türkiye örnekleminde geçerli ve güvenilir bir araç olarak kullanılabileceğine dair ön veriler elde edilmiştir.

Amaç: Araştırmanın amacı Tümevarımsal Kanıtlarla Akıl Yürütme Testi (TKAYT)’nin Türkiye sağlıklı toplumunda geçerlik ve güvenilirliğini araştırmak ve kullanılabilirliğini değerlendirmektir. Yöntem: Araştırmaya Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışmakta olan 51 sağlıklı gönüllü dahil edildi. Tümevarımsal Kanıtlarla Akıl Yürütme Testi (TKAYT) Türkçe’ye iyi derecede İngilizce bilen üç klinisyen tarafından çevrildi. Katılımcılara sosyodemografik veri formu verildi ve TKAYT klinisyenler tarafından uygulandı. TKAYT’ın Türkçe formunun güvenilirliğinin sınanması için, Cronbach alfa katsayısı hesaplandı ve test yarılama yöntemi kullanıldı. Bulgular: Tümevarımsal Kanıtlarla Akıl Yürütme Testi maddeleri arasındaki iç tutarlılık ölçümlerinde Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı 0.73 olarak istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde bulundu. Testin tamamına ilişkin güvenilirliği belirleyen Spearman-Brown katsayının r=0.74 olduğu saptandı. Tüm maddelerin kurtosis değerleri 1.5’in altında saptandı ve ikinci değerlendirmede verilen yüzdeler ağırlıklı olarak daha düşük saptandı. Aynı zamanda gerek danışanın ürettiği ve verili maddeler arasındaki inanç değişim farkı (p=0.02, z=-2.296) gerekse Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ile ilişkili ve ilişkisiz maddeler arasındaki inanç değişim farkı (p=0.03, z=-2.199) istatistiksel olarak anlamlıydı. Sonuç: Tümevarımsal düşünme şeklini değerlendiren ‘Tümevarımsal Kanıtlarla Akıl Yürütme Testi’nin Türkiye örnekleminde geçerli ve güvenilir bir araç olarak kullanılabileceğine dair ön veriler elde edilmiştir.