Ebu'l-Hüseyin el-Malatî'nin et-Tenbih ve'r-Red alâ Ehli'l-Ehva Ve'l-Bid'a adlı eserinin İslam mezhepler tarihi açısından değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızın başında, Makâlât ve Milel-Nihal geleneği bağlamında kaleme alınan klasik dönem Mezhepler Tarihi eserlerinin genel özellikleri tanıtıldı. Daha sonra Tenbih'in müellifi Ebû'l-Hüseyin el-Malatî'nin yaşadığı dönemin sosyo-kültürel ve siyasal olayları gözden geçirildi. Ashabu'l-Hadisin itikâdî görüşlerini savunan Malatî, Şafiî mezhebine mensup bir âlimdir. Ülkemiz sınırları içinde Malatya şehrinde doğan el-Malatî'nin hayatı, nesebi, hocaları ve talebeleri hakkında bilgi verildi. Tenbih'teki sıraya göre mezhepleri ele alış şekli ortaya kondu. "Yetmiş üç fırka" anlayışıyla yazılan eserde fırkalar sırasıyla; Ehli Sünnet, Rafıza, Mu'tezile, Mürcie, Havâric, Zenâdıka, Cehmiyye ve Kaderiyye olarak takdim edildi. Malatî'nin mezhepler hakkında verdiği bilgiler, klasik dönem makâlât türü eserlerle karşılaştırıldı.

At the beginning of our work, the general features of the classical era Works about "History of Sects" that written in Makalat and Milel-Nihal context have been introduced. Then the socio- cultural and political events of the period of Abu'l- Husayn al-Malati, the author of at-Tanbih, has been reviewed. Al-Malati is a scholar who is a companion of Shafii sect that had sustained Ashabul Hadith. Information given about the life, lineage, preceptors and students of Al-Malati who was born in Malatya which is in the borders of our country. The style of Malati's handling of Sects in the order in at-Tanbih had been put forth. In the work written in "Seventy-three Sects" mentality, sects were introduced in the order of Sunni, Rafida, Mu'tazilite, Murji'ah, Khawarij, Zenadıka, Cehmiyye, Qadariyya. The information given by al-Malatî about sects had been compared with classical era Makalat type Works.