Dede Ömer Rûşenî Dîvânında tasavvuf

Abstract

15. yüzyıl Tasavvuf edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Dede Ömer Rûşenî köklü bir aileye mensuptur. Aydın’da başladığı eğitimini Bursa’da sürdürmüş, daha sonra Larende’ye ağabeyi Alâeddin Ali’nin yanına gitmiş, ağabeyinin teşvikiyle Bakü’ye giderek Şeyh Yahya Şirvânî’ye intisâb etmiştir. Tasavvufî tahsilini kısa sürede tamamlayarak Şirvânî’nin halife olmuştur. Dede Ömer Rûşenî’nin tasavvufî düşüncelerini anlatmak için yazdığı şiirlerinde sade bir Türkçe ve samimi bir anlatım göze çarpar. Derin bir Allah aşkı, Peygamber sevgisi, dünyanın geçiciliği, iyi ahlâk sahibi olmak ve ibadetlere dair yazdığı lirikdidaktik şiirleriyle ünü Azerbaycan sınırlarını aşıp İstanbul’a kadar uzanmıştır. Dede Ömer Rûşenî’nin hayatı ve eserlerinin tenkitli metni ile ilgili pek çok çalışma yapılmış olmasına rağmen Rûşenî’nin Dîvân’ı tasavvufî perspektiften tahlile tabi tutulmamıştır. Çalışmamız Dede Ömer Rûşenî Dîvân’ının tasavvufi muhtevası üzerinedir.

Dede Omar Rushani, he was the one of important name of 15th century Sufi Literature. He was belonged to a family of well-established. He started to his education from Aydın and continued in Bursa. After that he went to his brother, Aleaddin Ali in Larende town. With his brother encouragement, he went to Baku town for being a disciple of Sheikh Yahya Shirvani. He completed his Sufi training. He aimed in his poems to tell about simple thoughts on Sufi Literature. A deep love of God, the Prophet's love in the world impermanence, to have good morals and worship of the reputation of his lyric-didactic poems extended to overcome the limits of Azerbaijan in Istanbul. Although there has been lots of Works about Dede Omar Rushani's lief and works, his Divan hasn't been analyzed thorougly from the perspective of Sufizm. The aim of our work is to study the Mystic content of Dede Omar Rushani's Divan as much as passible.