Çevre politikalarında yeni bir yaklaşım: Yeşil işler ve yeşil istihdam

Abstract

Son yıllarda iklim değişimi ve doğal kaynakların aşırı kullanımı karar vericilerin ekonomik konulardaki kararlarını yeşil ekonomiyi de kapsayan sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yönlendirmelerine neden olmuştur. Yeşil işler-yeşil istihdam, gerek dünyada gerekse ülkemizde bu konuyla ilgili ve refah rejimlerinin değişimi açısından da yararları olan yeni bir kavramdır. BM Çevre Programı, yeşil ekonomiyi insanların refahını ve sosyal adaleti arttırırken çevresel riskleri önemli düzeyde azaltabilen ekonomi olarak tanımlamaktadır. Bu yeni yaklaşım ekonomik büyümeyi hızlandırmak yanında sosyal refahın adil dağılımına ve kalkınmaya katkı gibi toplumsal yararlarını çevresel riskleri, ekolojik zararları da azaltarak sağlamaktadır. 2008'deki A.B.D. başkanlık seçiminin propaganda döneminde yer verilen ve 2009'da da teşviki amacıyla 150 milyar $ bütçe ayrılan konu1 2012'deki Rio+20 Sürdürülebilir Kalkınma Deklarasyonu'nda da yer almıştır; yeşil ekonominin çevresel sürdürülebilirlik ile yakından ilgili olan 8 ana sektördeki istihdamı arttırıcı etkisiyle fakirliği ortadan kaldırmadaki etkinliğine dikkat çekilmiştir. Çevresel sürdürülebilirlikle yakından ilişkili olan bu sektörler tarım, ormancılık, balıkçılık, yenilenebilir enerji, kaynak yoğun üretim, geri dönüşüm, inşaat ve taşımacılık olarak sıralanmış, gelecek 20 yılda küresel olarak 15-60 milyon ek iş fırsatı yaratılacağı projeksiyonuna yer verilmiştir. Örnek olarak da İspanya'nın Navar Bölgesi'nde 2002 ile 2006 yıllarnda yenilenebilir enerji sektöründe %183 istihdam artışına ek olarak 2007'de 100 firmanın kuruluşu ile 6000 yeni iş imkanı yaratılması ve 2009 yılındaki ekonomik krizde de bölgesel olarak en düşük işsizlik oranının sağlandığı eklenmiştir. Türkiye'nin Onuncu Kalkınma Planı'nında da yeşil büyüme ve bu konudaki Ar-Ge yatırımlarının önemine, sanayi sektöründeki yeşil istihdamakatkısına dikkat çekilmiştir. 2011-2023 İklim Değişikliği Eylem Planı da binaların enerji idaresi sistemlerinde standardizasyon ve benzeri teşviklere yer vermiş, sağlanacak yeşil istihdam artışı ile küresel ısınmanın azaltılmasına katkı yanında insan kaynaklarının geliştirilmesi şeklindeki yararı vurgulanmıştır. Bu makalede, yeşil ekonomi ve yeşil istihdam konuları sektörel bazda analiz edilecek ve bazı ülkelerin bu konulardaki deneyimleri paylaşılarak gerçekleştirilen yatırımların ve yeşil ekonominin sağladığı yararlar incelenecektir.

In recent years, climate change and excessive use of natural resources obligated the decision makers to divert their economical decisions towards sustainable development goals, including green economy. Green jobs -green employment is a related new concept in the world and in our country; providingalso socioeconomic benefits by changing welfare regimes.UNEP defines a green economy as the one that results in improved human well-being and social equity, while significantly reducing environmental risks. This new approach leadthe decision makers to search for sustainable development strategies coveringgreen economy and green jobs. Green jobs-green employment is a very new concept in the world of job creation; providing economic and socioeconomic benefits by increasing economic growth and development rates and also positively changing the level of welfare in the societies, while reducing environmental risks and ecological scarcities.During the campaign period of 2008 Presidential election, there was an importance put on green jobs by the candidates and President dedicated $150 billion to be spent in the following ten years to develop the green job sector; Rio+20 Declaration (2012) attracted attention to the efficiency of eradicating poverty and inequality by putting green economy and its tools, they were specified asincreasing potential of green jobs in 8 main sectors, which all had close relationship to environmental sustainability: agriculture, forestry, fisheries, renewable energy, resource intensive manufacturing, recycling, construction, and transportation. Provision of 15-60 million additional employment opportunities in the next 20 years were predicted globally. In Navarre Region of Spain, for instance, 183% increasein employment rate was observed at renewable energy sector between 2002 and 2006 years, where 100 companies were established in 2007, and approximately 6.000 jobs were created too. In spite of the economical crisis in 2009, lowest unemployment level was experienced in this area of the country. In the Tenth Development Plan issued in Turkey, attention was drawn to the importance of green growth and rising investment on R&D in related innovative technologies, and stimulating the green job potential of industrial sector. In the scope of 2011-2013 Climate Change Action Plan of Turkey, standardization of building energy management systems and related incentives, includingits contribution to green employment, to mitigation of global warming, and finally developing human resources were mentioned. In this articles; green economy and green employment will be analyzed on sectoral basis and experiences of some countries will be shared in the scope of the present study, evaluation of the investments made and the benefits obtained from green economy