Hanefî mezhebinin genel karakteristiği

Abstract

Kuruluşundan beri nice imparatorlukların, nice kültür ve medeniyetin inkırâza uğradığı, fakat kendisi güçlenerek ve gelişerek günümüze kadar gelen ve halen gelişimini devam ettiren Hanefî mezhebi, kurucusu Ebû Hanîfe (ra.) ve talebeleri başta olmak üzere her zaman ve zeminde ilgi odağı ve araştırma konusu olmuştur. Biz de bu çalışmamızda Hanefî mezhebinin usûl ve ictihadlarının arka planını incelemeyi amaçladık. Hanefî mezhebini diğer mezheplerden ayıran temel özellikleri ve bu özelliklerin sebep ve sonuçlarını araştırdık. Örneğin, istihsan metodunu çokça kullanan Hanefî mezhebinin bu metodu niçin, nerelerde ve bu metodu kullanırken hangi sonuçları gözettiği gibi soruların cevabını bulmaya çalıştık. Hanefî mezhebinin genel karakteristiğini anlayabilmek için araştırmamızın kapsamını mezheplerin doğuş tarihlerinden başlattık. Bu süreçte mezheplerin bazı özelliklerinin onların yapısı ve usûlüyle ilgili olduğunu gördük. Bu yüzden tezimizi Hanefî mezhebinin “Yapısıyla ilgili temel karakteristiği” ve “Usûlüyle ilgili temel karakteristiği” olmak üzere iki bölümde inceledik. Yapısıyla ilgili temel karakteristiğinde Hanefî mezhebinin kuruluşuyla ilgili olan ve mezhebin usûlünün oluşumuna etki eden özellikleri araştırdık; usûlüyle ilgili temel karakteristiğinde ise bazı fer’î delilleri kullanma sebeplerini birtakım örneklerle inceledik

Although many empires, many cultures and civilizations collapsed since its foundation, the Hanafi Sect, which survived until today and which still maintains its improvement by gaining strength and by developing, especially its founder Abu Hanifa (ra) and his students, has always been the focus of attention and research subject. In this study, we aimed to investigate the background of the usûl (juristic method) and ijtihad (juristic reasoning) of the Hanafi sect. We investigated the main characteristics of Hanafî sect that distinguish it from other sects, and also the reasons and results of these characteristics as a concept. For example, we tried to find the answer to the questions such as why, in where, and which results the Hanafi Sect looked after when using the method of Istihsan ((juristic preference) used by the Hanafî sect very much. To be able to understand the general characteristics of the Hanafi sect, we started the scope of our research from the history of the emergence of the sects. In this process, we have seen that some of the characteristics of sects are related to their structure and to their usûl (juristic method). Therefore, we have examined our thesis into two main sections:”the basic characteristic related to its structure” and “the basic characteristic related to its usûl (juristic method). In its basic characteristics related to its structure, we investigated the characteristics related to the foundation of the Hanafi sect and influenced the emergence of usûl (juristic method) of sect. In the basic characteristic related to its usûl (juristic method), we examined the reasons for using some of the secondary evidences with examples.