Lise gençliğinde dini sosyalleşme; Batman il merkezi örneği

Abstract

Bu çalışma, günümüzün değişen sosyo-kültürel ortamında sosyalleşen ergenlik çağındaki bireylerin dindarlık yöneliminin ve dini sosyalleşme kanallarının etkisinin araştırıldığı bir saha araştırmasıdır. Sosyalleşme sürecinde gençlerin dini inanç, tutum ve davranışları üzerinde yaş, eğitim, ekonomik durum gibi demografik özelliklerin yanı sıra aile, eğitim, toplumsal çevre ve kitle iletişim araçları gibi sosyal faktörlerin de önemli etkisi bulunmaktadır. Bu çalışmada, gençlerin dini toplumsallaşması üzerinde önemli rol oynayan demografik ve sosyal faktörlerin etki düzeyi araştırılmıştır. Buradan hareketle 8 hipotez geliştirilmiş ve saha araştırması sonucu ulaşılan bulgulardan hareketle hipotezler test edilmiştir. Araştırmanın evreni, Batman il merkezinde eğitim gören lise gençlerinden oluşmaktadır. Şubat-Mart 2019 tarihleri arasında, basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen 731 deneğe Kişisel Bilgi Anketi, Dini Toplumsallaşma Faktörleri Anketi ve Dini Yönelim Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen bulgulardan hareketle örneklem grubunun hem demografik değişkenlere göre farklılaşma olup olmadığı incelenmiş hem de sosyalleşme kanallarının dini tutum ve davranışlar üzerinde etki düzeyi analiz edilerek hipotezler test edilmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SPSS 22.0 Windows paket programı kullanılarak istatistiksel analizi, t-testi (Independent- Samples T Tests), Varyans Analizi (Analysis of Variance, ONE-WAY-ANOVA), Tukey HSD (Post Hoc Comparision) testleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, örneklem grubunun okul türü, sosyo-kültürel tabaka gibi demografik özellerine göre dini yönelimlerinde farklılaşma olduğu saptanırken yaşın herhangi bir farklılaşmaya yol açmadığı saptanmıştır. Ayrıca, bireylerin dini tutum ve davranışları üzerinde dini sosyalleşme faktörlerinin önemli etkilerinin olduğu tespit edilmiştir.

This study is a field research in which the effects of religious orientation and religious socialization channels of adolescents who are socialized in today's changing socio-cultural environment are investigated. Social factors such as family, education, social environment and mass media have a significant effect on the religious beliefs, attitudes and behaviours of the youth during the socialization process as well as demographic characteristics such as age, education and economic status. In this study, the effect level of demographic and social factors that play an important role on the religious socialization of young people was investigated. Based on this, 8 hypotheses were developed and hypotheses were tested based on the findings of field research. The target population of the study consists of high school youth who study in Batman city centre. Between February-March 2019, 731 subjects selected by simple random sampling method were administered Personal Information Questionnaire, Religious Socialization Factors and Religious Orientation Scale. Based on the findings, it was examined whether the sample group differed according to demographic variables, and the level of influence of socialization channels on religious attitudes and behaviours were analysed and hypotheses were tested. In the evaluation of the data, statistical analysis, t-test (Independent-Samples T Tests), Analysis of Variance, ONE-WAYANOVA, and Tukey HSD (Post Hoc Comparison) tests were performed. As a result of the study, it was found that there was a difference in religious orientations according to demographic characteristics of the sample group such as school type, socio-cultural stratum, while age did not cause any differentiation. In addition, it was found that religious socialization factors had significant effects on individuals' religious attitudes and behaviours.