Sosyo-politik açıdan hemşehri dayanışması: İstanbul'daki Reşadiyeliler örneği

Abstract

Türkiye'de sanayileşmenin artmasıyla birlikte kırsal alanlardan kentlere yoğun göçler yaşanmıştır. Bu da plansız ve yetersiz kentleşmeyi doğurmuştur. Yoğun göçler sonucunda kentler, artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmışlardır. Kentleşmenin yetersizliği, göçmenler açısından iş bulma, barınma, sağlık, eğitim vb. durumlar açısından çeşitli sorunlar oluşturmuştur. Göçmenler karşılaştıkları bu sorunları çözmek ve kent kimliğine uyum sağlamak amacıyla çeşitli çözüm yolları aramaya başlamışlardır. Bu çözüm yolları formel ya da enformel ilişki ağları olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın konusunu oluşturan hemşerilik de tam da bu dönemlerde önem kazanmış formel olmayan ilişki biçimlerinden biridir. Göç sonrası bir araya gelen gruplar hemşehrilik vasıtasıyla birbirleri arasında sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı canlı tutmaktadırlar. Bu ilişki kente uyum sağlamada oldukça yardımcı olduğu için güncelliğini korumaktadır. Hemşehrilik ilişkilerinin kurulmasıyla sağlanan yardımlaşma ve dayanışma örüntüleri, göçmenlerin kentlerde karşılaştıkları kente uyum sorunlarının giderilmesi hususunda etkili bir faktör olmuştur. Bu faktör ilk başlarda memleketlerinden göç eden bireylerin kente uyumlarını sağladıktan sonra etkisini yitirecek bir tampon mekanizma olarak görülmüştür. Fakat günümüze bakıldığında hemşehrilik olgusunun etkisini yitirmek bir yana, daha da gelişip güçlenerek kent siyasetinde dahi etkili bir güç haline geldiği görülmektedir. Bu tez; bir taraftan hemşehrilik ile ilgili ulusal ve yabancı çalışmaları ele almakta böylece hemşehrilik ile ilgili teorik tartışmalara girmekte ve kavramsal çerçeveyi ortaya çıkarmakta, diğer taraftan da derinlemesine görüşme tekniği ile bir alan araştırması yaparak teori ve alanın örtüşüp örtüşmediğini anlamaya çalışmaktadır. Yabancı literatürde "hemşehri" benzeri kavramların da irdelendiği teorik çerçevede kullanılan yöntemin kapsayıcılığı ile ilk defa Reşadiyeliler bağlamı ile konunun değerlendirilmesinden dolayı da alan araştırmasının özgünlüğü söz konusudur. Her iki açıdan da literatüre bir katkı sunulduğu düşünülmektedir.

Mass migration from rural to urban areas with increasing industrialization in Turkey has experienced. This led to unplanned and inadequate urbanization. As a result of intense migrations, cities have failed to meet the needs of the increasing population. The inadequacy of urbanization, employment for refugees, housing, health, education etc. has created various problems in terms of situations. Immigrants have begun to look for various solutions to solve these problems and to adapt to urban identity. These solutions come across as formal or informal networks. Hemşehri, which is the subject of our study, is one of the forms of non-formal relationships that gained importance during these periods. Groups that come together after migration keep social aid and solidarity alive between each other through citizenship. This relationship remains up-to-date as it helps a lot in adapting to the city. The patterns of solidarity and solidarity provided by the establishment of relations with hemşehri have been an effective factor in eliminating the problems of adaptation to the city that migrants face in the cities. This factor was initially seen as a buffering mechanism that would lose its effect after the individuals who migrated from their hemşehri adapted to the city. However, when we look at the present day, it is seen that the phenomenon of citizenship has become an effective force even in urban politics by not only losing its effect but also by developing and getting stronger. This work; on the one hand, it deals with national and foreign studies related to citizenship, thus engages in theoretical discussions about the citizenship and reveals the conceptual framework, on the other hand, it tries to understand whether theory and field overlap by conducting a field research with in-depth interview technique. In the foreign literature, the scope of the method used in the theoretical framework in which concepts like "hemşehri" are also examined, and for the first time, the subject of the Reşadians was evaluated because of the originality of the field research.