Kürtçü Aydın doktor Şükrü Mehmet (Sekban) ve "Kürtler Türklerden ne istiyor?" adlı kitabının transkripsiyon ve değerlendirmesi

Abstract

ATALAY, Emre. "Kürtçü Aydın Doktor Şükrü Mehmet (SEKBAN) ve 'Kürtler Türklerden Ne İstiyor?' Adlı Kitabının Transkripsiyon ve Değerlendirmesi", (Yüksek Lisans Tezi), Çorum, 2021. Bu çalışmanın amacı, II. Meşrutiyet Döneminde ortaya çıkan serbestlik ortamında gelişen Kürtçülük hareketlerinin her aşamasında görev alan Dr. Şükrü Mehmet SEKBAN'ın Meşrutiyetten Cumhuriyete fikir ikilemlerini yazmış olduğu Kürtler Türklerden Ne İstiyor? Adlı kitapçığı çerçevesinde ortaya konulmuştur. "Kürtler Türklerden Ne İstiyor?" Mehmet Şükrü SEKBAN tarafından yazılan bu mektup kendisi gibi Diyarbakırlı olan 4 dönem vekillik, 3 dönemde Bayındırlık Bakanlığı yapmış Feyzi PİRİNÇÇİOĞLU'na yazılmıştır. 1923 yılında kaleme alınan mektup, aslında kitapçık mahiyetindedir. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Milliyetçilik kavramı ve bu bağlamda ortaya çıkan Kürtçülüğün tarihsel gelişimi hakkında kısaca bilgi verilmiştir. II. Meşrutiyet ve sonrasında kurulan Kürt Cemiyetlerinin hemen hepsinde Dr. Şükrü Mehmet yer almıştır. Bu cemiyetler II. Meşrutiyet Döneminde tam anlamı ile Osmanlıdan ayrılma politikasını izlememiştir. I. Dünya savaşına gelindiğinde ise Kürtçülük farklı bir boyut kazanmıştır. I. Dünya Savaşı ile birlikte parçalanan Osmanlı devleti toprakları içerisinde yeni bir bağımsız Kürdistan fikri Doğu Anadolu'da yayılmaya başlamıştır. Bu bağlamda Kürdistan Teali Cemiyeti kurulmuş ve etkin faaliyetlerde bulunmuştur. Dr. Şükrü Mehmet, Kürdistan Teali Cemiyetinin kurucuları arasında yer almıştır. Milli Mücadele sonrasında yurt dışına çıkmıştır. Yurt dışı dönemlerinde affedilmek için Diyarbakır Milletvekili Lütfü Beye ve Feyzi Beye birtakım mektuplar göndermiştir. Bu mektuplara cevap bulamayınca muhteviyatıını genişleterek kitapçık haline dönüştürmüştür. Çalışmamızın I. Bölümünde II. Meşrutiyetten itibaren Kürt Cemiyetlerinin kurucuları arasında yer alan Şükrü Mehmet Sekban hakkında bilgi verilmiştir. 1923 yılında dönemin Nafia vekili Feyzi PİRİNÇÇİOĞLU hakkında da bilgi verildikten sonra II. Bölüme geçilmiştir. II. Bölümde Şükrü Mehmet'in Feyzi Beye yazdığı "Kürtler Türklerden ne istiyor" adlı kitapçığın transkripsiyonu yer almaktadır. III. Bölümde ise kitapçığın değerlendirmesi yapılmıştır. Bu çalışma ile Kürtçülüğün öncülerinden olan Mehmet Şükrü Sekban'ın yazdığı mektuba göre SEKBAN'ın bu dönemdeki düşünceleri ortaya konulmuştur. Faaliyetleri ile düşünceleri arasındaki bağın paralel ilerlemediği gözler önüne serilmiştir. Çalışmamızda öncelikle kaynak taraması yapılmıştır. Devlet Arşivleri, Milli Kütüphane Arşivi, TBMM Arşivi ve Ankara Üniversitesi Arşivi vd. yararlanılmıştır. Bu arşivlerde elde edilen verilerin yanında konumuzla alakalı diğer telif/tetkik eserler incelenmiştir. Ortaya konulan bulgular değerlendirilerek, analiz sonucu çalışmamızda yer almıştır.

ATALAY, Emre. "Transcription and Evaluation of Kurdish İntellectual Doctor Şükrü Mehmet (SEKBAN) and His Book" What Do Kurds Want From Turks? ", (Master Thesis), Çorum, 2021. The aim of this study is to take part in every stage of the Kurdish movements that developed in the liberal environment that emerged in the Second Constitutional Period. What Do Kurds Want From Turks? It has been put forward within the framework of the booklet named."What Do Kurds Want From Turks?" Written by Mehmet Şükrü SEKBAN, this letter was written to Feyzi PİRİNÇÇİOĞLU, who was from Diyarbakır for 4 terms and worked as the Minister of Public Works for 3 terms. The letter written in 1923 is actually a booklet.Our study consists of three parts. In the introduction, brief information is given about the concept of nationalism and the historical development of Kurdism that has emerged in this context. II. In almost all Kurdish Societies established during and after the Constitutional Monarchy, Dr. Şükrü Mehmet took place. These societies II. During the Constitutional Monarchy, he did not fully follow the policy of leaving the Ottoman Empire.When it came to the First World War, Kurdism gained a different dimension. The idea of a new independent Kurdistan within the territory of the Ottoman state that broke up with World War I started to spread in Eastern Anatolia. In this context, the Kurdistan Teali Society was established and carried out effective activities.When it came to the First World War, Kurdism gained a different dimension. The idea of a new independent Kurdistan within the territory of the Ottoman state that broke up with World War I started to spread in Eastern Anatolia. In this context, the Kurdistan Teali Society was established and carried out effective activities. In Part I of our study, II. Information was given about Şükrü Mehmet Sekban, who was among the founders of Kurdish Societies since the Constitutional Monarchy. In 1923, after giving information about Feyzi PİRİNÇÇİOĞLU, the deputy of the period, the second. The section has been passed.II. The chapter contains the transcription of the booklet "What Kurds Want from Turks" written by Şükrü Mehmet to Mr. Feyzi. III. In the chapter, the booklet was evaluated. With this study, according to the letter written by Mehmet Şükrü Sekban, one of the pioneers of Kurdishism, SEKBAN's thoughts in this period were revealed. It has been demonstrated that the link between his activities and his thoughts does not proceed in parallel. In our study, firstly, the sources were searched. State Archives, National Library Archive, TBMM Archive and Ankara University Archive et al. has been utilized. In addition to the data obtained in these archives, other copyrights / research works related to our subject were examined. The findings were evaluated and the analysis result was included in our study.