Yas danışmanlığı ve yas sürecinde manevi danışmanlık
Abstract
Bu çalışma ile yakınını kaybetmiş çocuk ve yetişkin bireylere yas sürecinde danışmanlık yaparak süreçteki aşamaları gözlemlemek ve psikolojik olarak destek olmak amaçlanmıştır. Ayrıca ülkemizde gelişmekte olan manevi danışmanlık alanına katkı sağlamak amacıyla da çalışmada manevi danışmanlık teknikleri kullanılmıştır. Bu çalışmaya STK'lara başvuran, bir yakınını kaybetmiş ve danışmanlığa ihtiyaç duyan kişiler arasından kaybın üzerinden en fazla 1 yıl geçmiş olan10 kişi talep sırasına göre (5 yetişkin ve 5 çocuk olmak üzere) dâhil edilmiştir. Bu çalışmada karma desen modeli benimsenerek yetişkinlere görüşme öncesinde 'İki Boyutlu Yas Ölçeği' uygulanmış, 8 yaş üzerindeki çocuklara 'Beier Cümle Tamamlama Testi' ve ailelerine 'Çocukların Ölümle İlgili İletişimleri Formu' uygulanmıştır. 8 yaş altındaki çocuklardan ise yalnızca ebeveynlerinden alınan "Çocukların Ölümle İlgili İletişimleri Formu" uygulanmış ve aileden çocuk hakkında edinilen bilgiler çalışmaya dâhil edilmiştir. Süreç, her bir danışanla en az 12 seanslık derinlemesine yapılan görüşmeler sonucunda tamamlanmıştır. Yas danışmanlığı sürecinde birçok terapi tekniğinden faydalanılmış ve seçilen teknikler danışanın ihtiyacına göre belirlenmiştir. Danışma sürecinin dokümanlarının belirli bölümleri kesitsel olarak alıntılanmış ve çalışmaya dâhil edilmiştir. Manevi danışmanlık tekniklerinin nasıl uygulandığı ise vakalar üzerinden paylaşılmıştır. Süreç çocuklarda, oyun, resim ve etkinlikler yoluyla yürütülmüştür. Danışma sürecinde çocukların ölümü nasıl algıladıkları, yaş ve gelişim özelliklerine göre değerlendirilerek sunulmuştur. Ülkemizde çocuklarla ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde genellikle çocukların ölüm olayını nasıl kavradığı ve anlamlandırdığı, ölümü ifade ederken din ve Tanrı kavramlarını çocuğun nasıl anladığı ve ifade ettiği ile ilgili çalışmalara rastlanmıştır. Ancak Türkiye'de çocuklara manevi danışmanlığın nasıl uygulanacağı ve sınırlılıkları konusunda herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada çocuklarda manevi danışmanlıkla ilgili olarak diğer ülkelerde yapılan çalışmalar sunulmuş, ölüm ve yas gibi önemli konularda manevi danışmanlığın çocuklara uygulanması ve sınırlılıkları üzerinde durulmuştur.
