Çalışma hayatında yeni kuşaklar ve iş yaşamına etkisi: Z kuşağı çalışanların insan kaynakları yöneticileri açısından değerlendirilmesi
Özet
Her kuşak birbirine benzer ve farklı özellikleriyle çalışma hayatına avantajlar ve dezavantajlar sunmaktadır. Son birkaç yıl içinde Z Kuşağının da çalışma hayatına girmesi ile birlikte dört kuşak bir arada çalışmaya başlamıştır. Farklı kuşakların farklı beklenti, öncelik ve davranışları örgütler, yöneticiler ve işverenler için yönetsel anlamda belirsizlikler uyandırmaktadır. İşverenler, dört kuşaktan oluşan bir işgücünü yönetme zorluğuyla karşı karşıyadır. Dijital yerliler olarak adlandırılan Z Kuşağı, önceki kuşaklara nazaran farklı özellikleri, beklenti ve öncelikleriyle öne çıkmaktadır. Z Kuşağının kişisel özellikleri, davranışları, inançları ve tutumları konusunda çok sayıda ampirik çalışmalar yapılmıştır. Ancak çalışma hayatına yeni giren bu kuşağın çalışma hayatından beklentileri ile ilgili çalışmalar sınırlıdır. Bu tez çalışması, çalışan Z Kuşağının çalışma değerleri ve çalışmaya karşı tutumlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda X ve Y Kuşaklarından oluşan yöneticilerle derinlemesine görüşme yöntemi kullanılarak, Z Kuşağının işyerindeki çalışma değerleri ve çalışma tutumlarını değerlendirmeleri istenmiştir. Elde edilen görüşme verileri MaxQda 2020 nitel analiz programında analiz edilerek Z Kuşağının çalışma değerleri ve tutumları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu anlamda çalışmanın bulguları, özellikle çok kuşaklı bir çalışma ortamına ilişkin literatüre katkıda bulunmaktadır. Ayrıca kuşakların işle ilgili yönleri nasıl farklı şekilde algıladıklarını inceleyen literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir. Araştırmada; Z Kuşağının karakteristik özellikleri bakımından meraklı, sabırsız ve hızlı sonuç almaya yönelik tutumları olduğu bulgulanmıştır. Z kuşağı çalışanları çoklu görev ve teknik beceri isteyen işlerde kendilerinden önceki kuşaklara göre daha başarılıdır. Z Kuşağını mekanik ve dijital araçları kullanmaya meraklıdır. Z Kuşağı çalışanlarının takım çalışmasından ziyade bireysel performansları daha yüksektir. Çalışma hayatında Z Kuşağı çalışanlar sürekli geribildirim ihtiyacı duymaktadır. Şeffaf ve etkili bir iletişim Z Kuşağı için önemli motivasyon kaynağıdır. Araştırma sonucunda yöneticiler; Z Kuşağı çalışanların yaratıcı ve yenilikçi fikirler ortaya çıkardıklarını ifade etmiştir. Yeni kuşak çalışanlara esnek çalışma fırsatı verildiğinde daha performanslı çalıştıkları belirtilmiştir. Araştırmada, Z Kuşağının çalışmada fırsat eşitliği istemekte olduğu vurgulanmıştır. Z kuşağı çalışanlar için koçluk ve mentorluk uygulamaları önemlidir. Z Kuşağı hızlı bir şekilde terfi etmek istemektedirler. Z kuşağı çalışanları yeteneklerini geliştirebilecekleri bir çalışma ortamı istediklerinden dolayı örgütsel bağlılıkları azdır.
