Küresel iklim değişikliği ve çevre vergileri: Türkiye için bir değerlendirme

Abstract

Faydasının ülkelere ve gelecek nesillere yayılmasıyla küresel kamusal mal olma niteliğine sahip olan çevre ve iklim, devletlere uluslararası ortak çabalara girişecek düzeyde sorumluluklar yüklemektedir.Dolayısıyla çevre günümüzde ekonomi için bir araç olmaktan çıkmıştır. Çevresel sorunların yol açtığı tahribatla mücadele ve çevrenin korunmasının yanında sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi için çevre ve maliye politikalarının uyumlu olması gerekmektedir. Bu tezde, iklim değişikliğive çevre kavramsal olarak incelenerek,Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün verilerinden yararlanılarak Türkiye için çevre vergileri mukayeseli olarak değerlendirilmektedir.Söz konusu bu vergiler enerji vergileri, ulaştırma vergileri, kirlilik vergileri ve kaynak vergileri başlığı altında incelenmiştir. Avrupa Birliği üye ülkelerinde ve Türkiye'de söz konusu çevre vergisi olarak nitelenen bu vergilerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada Türkiye'de çevre vergilerinin daha çok fiskal amaçla alındığı tespit edilmiştir.Türkiye'de enerji vergisi hasılatının gayri safi yurt içi hâsıla içindeki payının yüksek olduğu, bu verginin toplam vergi gelirleri içindeki payının ise mukayese konu olan ülkelerde yine en yüksek paya sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Türkiye için ulaştırma vergilerinin payının giderek arttığı tespit edilmiştir.

The environment and climate, which have the quality of being a global public good with the spread of its benefits to countries and future generations, imposeres ponsibilities on states at a level to engage in international join tefforts. There fore, the environment has ceased to be a tool for the economy today. Inaddition to com bating the destruction caused by environmental problems and protecting the environment, environmental and fiscal policies should be compatible in order to ensures us tainable development. In this the sis, climate change and the environmental reexamined conceptually and environmental taxes for Turkey are evaluated com paratively by using the data of the Organization for Economic Cooperationand Development. These taxes are examine dunder the title of energy taxes, transportation taxes, pollution taxes and resource taxes. Theaim of the study is to com paratively examine these taxes, which are described as environmental taxes in the European Union member countries and in Turkey. In the study, it has been determined that environmental taxes in Turkey are mostly collected for financial purposes. It has been determined that thes hare of transportation taxes for Türkiye is gradually increasing.