Tedarik zinciri yönetimi uygulamalarının benimsenmesinin, tedarik zinciri ve işletme performansına etkisi

Abstract

Hızla değişen pazar koşullarında rekabet edebilmek hatta ayakta kalabilmek için sürekli mücadele içinde olan işletmeler son yıllarda tedarik zinciri yönetiminin bir avantaj yarattığını keşfetmişlerdir. Bu konuyla ilgili çeşitli sektörlerde farklı çalışmalar yapılarak bilgi üretilmeye çalışılmıştır. Bu tez çalışmasında da işletmelerin tedarik zinciri yönetim uygulamalarını benimseme dereceleri ve bunun müşteri değeri yaratan tedarik zinciri yönetim sonuçlarına ve işletme performansına olan etkisi araştırılmıştır. Bu amaca ulaşmak için kullanılacak modelin öncelikle sektör bazında genel tutumu göstermesi açısından araştırmanın ana kütlesini, İstanbul Sanayi Odasının 2011 yılında yayınlamış olduğu Türkiye’ nin en büyük 500 firması arasında yer alan gıda işletmeleri oluşturmuştur. Elde edilen verilerin SPSS programı yardımıyla faktör, korelasyon ve regresyon analizleri sonucunda kurulan hipotezler kabul edilmiştir. Genelde katılımcı firmaların tedarik zinciri yönetim tutumu içinde oldukları ancak bu tutumlarını tüm faaliyetlerine homojen şekilde entegre etmedikleri görülmüştür. TZY uygulamalarının benimsenme derecesinin, TZY sonuçlarına pozitif yönde etkisi olup, üretim verimliliği/talebe cevap boyutuna envanter boyutunun etki ettiği ve ürün gönderimi boyutuna ise nakliye boyutunun etkisi görülmüştür. TZY uygulamalarının benimsenme derecesinin işletme performansına etkisi incelendiğinde ise yine pozitif yönde etkilediği ve boyut bazındaki etkinin ise ürün gelişiminde etkili olduğu belirlenmiştir. Doğal bir süreç olarak ise müşteri değeri yaratan TZY sonuçları da işletme performans göstergeleri üzerinde olumlu sonuçlar doğurmuştur.