| dc.contributor.advisor | Koca, Ferhat | |
| dc.contributor.author | Tamir, Muhammed | |
| dc.date.accessioned | 2019-12-20T10:28:19Z | |
| dc.date.available | 2019-12-20T10:28:19Z | |
| dc.date.issued | 2019 | en_US |
| dc.date.submitted | 2019-06-20 | |
| dc.identifier.citation | Tamir, M. (2019). Hanefî mezhebinin genel karakteristiği (Yüksek Lisans Tezi). | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11491/5526 | |
| dc.description.abstract | Kuruluşundan beri nice imparatorlukların, nice kültür ve medeniyetin inkırâza uğradığı, fakat kendisi güçlenerek ve gelişerek günümüze kadar gelen ve halen gelişimini devam ettiren Hanefî mezhebi, kurucusu Ebû Hanîfe (ra.) ve talebeleri başta olmak üzere her zaman ve zeminde ilgi odağı ve araştırma konusu olmuştur. Biz de bu çalışmamızda Hanefî mezhebinin usûl ve ictihadlarının arka planını incelemeyi amaçladık. Hanefî mezhebini diğer mezheplerden ayıran temel özellikleri ve bu özelliklerin sebep ve sonuçlarını araştırdık. Örneğin, istihsan metodunu çokça kullanan Hanefî mezhebinin bu metodu niçin, nerelerde ve bu metodu kullanırken hangi sonuçları gözettiği gibi soruların cevabını bulmaya çalıştık. Hanefî mezhebinin genel karakteristiğini anlayabilmek için araştırmamızın kapsamını mezheplerin doğuş tarihlerinden başlattık. Bu süreçte mezheplerin bazı özelliklerinin onların yapısı ve usûlüyle ilgili olduğunu gördük. Bu yüzden tezimizi Hanefî mezhebinin “Yapısıyla ilgili temel karakteristiği” ve “Usûlüyle ilgili temel karakteristiği” olmak üzere iki bölümde inceledik. Yapısıyla ilgili temel karakteristiğinde Hanefî mezhebinin kuruluşuyla ilgili olan ve mezhebin usûlünün oluşumuna etki eden özellikleri araştırdık; usûlüyle ilgili temel karakteristiğinde ise bazı fer’î delilleri kullanma sebeplerini birtakım örneklerle inceledik | en_US |
| dc.description.abstract | Although many empires, many cultures and civilizations collapsed since its foundation, the Hanafi Sect, which survived until today and which still maintains its improvement by gaining strength and by developing, especially its founder Abu Hanifa (ra) and his students, has always been the focus of attention and research subject. In this study, we aimed to investigate the background of the usûl (juristic method) and ijtihad (juristic reasoning) of the Hanafi sect. We investigated the main characteristics of Hanafî sect that distinguish it from other sects, and also the reasons and results of these characteristics as a concept. For example, we tried to find the answer to the questions such as why, in where, and which results the Hanafi Sect looked after when using the method of Istihsan ((juristic preference) used by the Hanafî sect very much. To be able to understand the general characteristics of the Hanafi sect, we started the scope of our research from the history of the emergence of the sects. In this process, we have seen that some of the characteristics of sects are related to their structure and to their usûl (juristic method). Therefore, we have examined our thesis into two main sections:”the basic characteristic related to its structure” and “the basic characteristic related to its usûl (juristic method). In its basic characteristics related to its structure, we investigated the characteristics related to the foundation of the Hanafi sect and influenced the emergence of usûl (juristic method) of sect. In the basic characteristic related to its usûl (juristic method), we examined the reasons for using some of the secondary evidences with examples. | en_US |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER ÖZET -- İ ABSTRACT -- İİ İÇİNDEKİLER -- İİİ TABLOLAR -- Vİ ŞEKİLLER DİZİNİ -- Vİİ KISALTMALAR -- Vİİİ ÖNSÖZ -- İX GİRİŞ İSLAM FIKIH MEZHEPLERİNİN OLUŞUMUYLA İLGİLİ TARİHÎ SÜREÇ 1. MEZHEP KAVRAMININ TANIMI -- 1 2. MEZHEPLERİN OLUŞUMUNA ETKİ EDEN NEDENLER -- 2 3. MEZHEPLERİN OLUŞTUĞU ORTAMLAR -- 4 3.A. Kûfe -- 5 3.B. Medîne -- 6 4. HANEFÎ MEZHEBİNİN KURUCU İMAMI EBÛ HANÎFE -- 8 4.A. Doğumu ve Nesebi -- 8 4.B. Hocaları -- 9 4.C. Talebeleri -- 10 4.D. İlmî Şahsiyeti -- 11 BİRİNCİ BÖLÜM HANEFÎ MEZHEBİNİN YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL KARAKTERİSTİĞİ 1.1. FIKHÎ EĞİTİM METOTLARI -- 13 1.1.1. Şûrâ/İstişâre Usûlü -- 14 1.1.2. Tartışma Usûlü -- 14 1.1.3. Soru Cevap Usûlü -- 15 1.1.4. Mesele Çöz(dür)me Usûlü -- 15 1.1.5. İlk İmamların Düşünce Sistemlerinin Anlaşılması Usûlü -- 15 1.2. FIKHININ TEMEL ÖZELLİKLERİ -- 16 1.2.1. Fıkıhta Yeni Bir Mecrâ: Nakilcilikten Tefekkür ve İstidlâle -- 17 1.2.2. Farazî Meselelerde İctihad ve Faydaları -- 18 1.2.2.1. Benzer Olaylara Benzer Çözümlerin Getirilmesi -- 19 1.2.2.2. Fıkıh Melekesinin Geliştirilmesi -- 20 1.2.3. Fukahâ/Hukukçu Yaklaşımı -- 21 1.2.4. Fıkıh-Akâid Dengesi -- 22 1.2.5. Fıkıh-Hadis Dengesi -- 22 1.2.6. Husûmet ve Nizâ’ın Çıkmasını Engelleme Odaklı Yaklaşım -- 23 1.2.7. Taklit Karşıtlığı -- 25 1.2.8. Özgür Düşüncenin Esas Alınması -- 26 1.2.9. Erken Dönemde Kurulması -- 27 iv 1.2.10. Devlet Otoritesini Güçlü Tutması -- 27 İKİNCİ BÖLÜM HANEFÎ MEZHEBİNİN USÛLÜYLE İLGİLİ TEMEL KARAKTERİSTİĞİ 2.1. ŞÂZ KIRÂAT KONUSUNDAKİ TEMEL YAKLAŞIMLARI -- 33 2.1.1. Kırâat ve Çeşitleri -- 33 2.1.2. Sahih Kırâatler -- 34 2.1.3. Sahih Olmayan Kırâatler -- 34 2.1.4. Hanefîlerin Şaz Kırâat Konusundaki Karakteristik Özellikleri -- 35 2.1.4.1. Hanefîlerin Nasları İhmal ve Zayi Olmaktan Korumaları -- 36 2.1.4.2. Delilleri Kendi Kategorisinde Değerlendirmeleri -- 37 2.1.4.3. Sahâbeye Gösterilen Saygı -- 37 2.2. SÜNNET KONUSUNDAKİ TEMEL YAKLAŞIMLARI -- 38 2.2.1. Tanımı -- 38 2.2.2. Çeşitleri -- 39 2.2.3. Kaynak Değeri Açısından Karakteristik Özellikleri -- 39 2.2.3.1. Mütevâtir Sünnet -- 40 2.2.3.2. Meşhûr Sünnet -- 41 2.2.3.3. Haber-i Vâhid -- 42 2.2.3.3.1. Hadis Uydurma Faaliyetlerine Karşı Ek Önlemler -- 44 2.2.3.3.2. Fıkıhta Derin Düşünce -- 45 2.2.3.3.3. Mantıkî Örgü ve Sistematik -- 46 2.2.4. İnkıtâ’ Konusundaki Temel Yaklaşımları -- 47 2.3. SAHÂBE KAVLİ KONUSUNDAKİ TEMEL YAKLAŞIMLARI -- 50 2.3.1. Tanımı -- 50 2.3.2. Sahâbe Kavli/Ameli -- 50 2.3.3. Sahâbe Kavli Konusundaki Karakteristik Özellikleri -- 52 2.4. İSTİHSAN KONUSUNDAKİ TEMEL YAKLAŞIMLARI -- 53 2.4.1. İstihsanın Tanımı -- 53 2.4.2. İstihsanın Mahiyeti -- 54 2.4.3. İstihsanın Çeşitleri -- 54 2.4.4. İstihsan Konusundaki Karakteristik Özellikleri -- 55 2.4.4.1. Nizâ’ı Ortadan KaldırmaYaklaşımı -- 55 2.4.4.2. Katı Kuralcılığı Bırakıp Hak ve Adâlete Göre Hüküm Verme -- 56 2.4.4.3. Zarûret ve İhtiyacın Dikkate Alınması -- 57 2.4.4.4. Kolaylığı(n) Sağla(n)ması -- 58 2.4.4.5. Hile ve Sû-i İsti’mâl Kapısının Kapatılması Konusundaki Yaklaşımı -- 59 2.4.4.6. Kamu Yararı -- 59 2.4.4.7. Örfün Dikkate Alınması -- 60 2.4.4.8. Fıkıh Dinamizmi ve Çağın Şartlarının Gözetilmesi -- 61 2.5. HÜKÜM KONUSUNDAKİ TEMEL YAKLAŞIMLARI -- 63 2.5.1. Hüküm ve Çeşitleri -- 63 2.5.2. Hanefîlerin Efâl-i Mükellefîn Konusundaki Karakteristik Özellikleri -- 67 2.5.2.1. Hanefîlerin Taksiminin Akıl ve Nakil Açısından Değerlendirilmesi -- 68 2.5.2.2. Her Hükmün Kendi Derecesinde Değerlendirilmesi -- 69 v 2.6. EHLİYET VE ÖZGÜRLÜKLER KONUSUNDAKİ TEMEL YAKLAŞIMLARI -- 71 2.6.1. Ehliyet -- 71 2.6.2. Ehliyetler Konusundaki Karakteristik Özellikleri -- 73 2.7. HÎLE-İ ŞER’İYYE KONUSUNDAKİ TEMEL YAKLAŞIMLARI -- 78 2.7.1. Hîle-i Şer’iyye’nin Tanımı ve Çeşitleri -- 78 2.7.2. Hîle-i Şer’iyye Konusundaki Karakteristik Özellikleri -- 81 2.7.2.1. İbâdetler Konusunda Hile Yolunun Kapatılması -- 82 2.7.2.2. Öfke Halinde Yapılan Yeminlere Şer’î Bir Çözüm Bulmak -- 83 2.7.2.3. Kuralların Doğurduğu Sonuçların Şeriatın Ruhuna Aykırı Olması -- 83 SONUÇ -- 86 KAYNAKÇA -- 89 | en_US |
| dc.language.iso | tur | en_US |
| dc.publisher | Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Mezhep | en_US |
| dc.subject | Hanefî Mezhebi | en_US |
| dc.subject | Ebû Hanîfe | en_US |
| dc.subject | Hanefî Mezhebinin Yapısıyla İlgili Temel Karakteristiği | en_US |
| dc.subject | Hanefî Mezhebinin Usûlüyle İlgili Temel Karakteristiği | en_US |
| dc.subject | Sect | en_US |
| dc.subject | Hanafî Sect | en_US |
| dc.subject | Abu Hanifa | en_US |
| dc.subject | The Basic Characteristic of Hanafî Sect Related to Its Structure | en_US |
| dc.subject | The Basic Characteristic of Hanafî Usûl (Juristic Method) | en_US |
| dc.title | Hanefî mezhebinin genel karakteristiği | en_US |
| dc.title.alternative | General characteristics of Hanafi sect | en_US |
| dc.type | masterThesis | en_US |
| dc.department | Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
