TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Güncel Gönderiler
Öğe Determination of biofilm formation capacity of Metschnikowia reukaufii strain(Refik Saydam National Public Health Agency (RSNPHA), 2024) Büyüksırt Bedir, TubaObjective: Biofilm is a community of microorganisms attached to biotic or abiotic surfaces. Microorganisms that form biofilms cause much more serious medical and industrial problems than their planktonic forms. In this sense, the ability of microorganisms to form biofilms must be known and precautions must be taken. The aim of this study is to create stress in the Metschnikowia reukaufii MN622824 strain, whose inhibitory substance production increases under stress conditions, by trying different environmental conditions and to determine its effect on biofilm formation. In addition, to observe its effect on biofilm formation on stainless steel (SS) surfaces, which are frequently used in food machines. Methods: Biofilm formation was compared with the tube method and the microtitration plate method. For this purpose, 5 different media compositions containing 5% glucose, 10% glucose, 5% NaCl, 10% NaCl, containing no glucose and NaCl (sodium chloride), and 3 different incubation periods consisting of 3, 5 and 7 days were tested. Additionally, scanning electron microscopy imaging was performed to examine the adhesion of biofilm to stainless steel coupons. Results: In the tube method, the highest biofilm formation was observed after three days of incubation in tubes with 5% glucose added. No biofilm was formed in the tubes that were kept for seven days or 10% NaCl was added. In the microtitration plate method the strong biofilm formation (1.3022) was obtained after three days of incubation in a medium containing 5% glucose. In the control group without glucose and NaCl, moderate biofilm formation were observed on the 3rd day (0.7385) and the 5th day (0.6882). Biofilm formation was evaluated as absent or weak in media containing 10% glucose or NaCl. As glucose and NaCl concentrations increased, biofilm formation decreased. Reticular bond structure showing biofilm formation were imaged with a scanning electron microscope in the control group on days 3–5–7, 5% NaCl and 5% glucose concentration on the 3rd day, and 5% glucose concentration on the 5th day. Conclusion: Biofilm formation in food factories poses a significant health problem. It was observed that increasing NaCl, glucose concentration and incubation time negatively affected the biofilm formation of the Metschnikowia reukaufii strain. Biofilm formation decreases or disappears in yeasts exposed to stress conditions. It is thought that the data obtained will help in biofilm control. © (2024), (Refik Saydam National Public Health Agency (RSNPHA)). All rights reserved.Öğe Is using inhaled corticosteroid effective against COVID-19 pneumonia severity and mortality?(TURKISH ASSOC TUBERCULOSIS & THORAX, 2024) Kılıç, Hatice; Argüder, Emine; Civak, Musa; Demir, EmreIntroduction: It is known that the use of inhaled corticosteroids increases the incidence of pneumonia in patients followed up with the diagnosis of chronic asthma and chronic obstructive pulmonary disease (COPD). This study aimed to investigate the contribution of inhaled steroid use to pneumonia severity and mortality in cases with COVID-19 pneumonia. Materials and Methods: The study is a retrospective, observational study. Among the cases admitted to the pandemic clinic, patients diagnosed with COVID-19 pneumonia were included. The plan was to compare cases who received and did not receive inhaled corticosteroids in terms of pneumonia severity and mortality. In order to define risk factors for mortality, univariate and multivariable negative binomial regression analyses were performed. Results: In our study, it was observed that n= 540 (75%) cases did not receive inhaled corticosteroids (group 1), and 180 (25%) cases used inhaled corti costeroids (group 2). Group 1 and group 2 cases were compared in terms of pneumonia severity with no significant difference between the two groups (p= 0.11). Then, risk factors affecting mortality in all cases were examined with univariate analyses. Increasing age, applying mechanical ventilation, having severe pneumonia, having interstitial lung disease, and applying prone position were found to be statistically significant factors in mortality (p< 0.05). Conclusion: In conclusion, in our study, it was observed that the use of inhaled corticosteroids did not increase the severity of pneumonia and mortality. It was thought that the treatment they received could be continued when the patients treated with inhaled corticosteroids due to asthma and COPD had COVID-19 pneumonia.Öğe From Captivity to Liberty: A Study on the Prison Writings of Martin L. King, Ngugi and Soyinka(Rector CIU Cyprus Int Univ, 2024) Bolat, Eren; Ekler, OnurPrisons, like other disciplining apparatuses of the state, are used to reform the prisoners so that they can be re-conditioned back to a set of pre-ordained roles designed in the system. These are places hostile to individuality, freedom, and creativity. They function like rehabilitating institutes to suppress the reactionary or rebellious voices of the prisoners by effacing their individuality under harsh conditions so that they can make them docile bodies. However, this objective fails when the prisoner-intellectuals are of concern. For them, prisons become their shrines where they are overwhelmed by the transformative power of imprisonment. The experience of confinement shapes their perspectives, deepens their commitment to social justice, and fuels their advocacy for change. Although the physical conditions of the prisons hamper their urge to write, they never give up writing. Some write on the prison walls and some on toilet papers. Despite such horrible conditions, they manage to produce their most influential works which can be classified in prison literature. The writings of these prisoner-writers have paved the way for the liberation of colonized/discriminated people in their own countries and in diverse diasporas. Martin L. King’s Letter from Birmingham Jail (2018), Ngugi wa Thiong’o’s Detained: A Writer’s Prison Diary (1981) and Wole Soyinka’s The Man Died: The Prison Notes (1988) are three significant works to be featured in this genre. Through an interdisciplinary approach, this article identifies the distinctive elements and commonalities in the prison writings of King, Ngugi, and Soyinka. This study explores the universal concepts of incarceration, resistance to oppressive systems, and the struggle for freedom as portrayed in the works of these writers, and aims to examine how these writers have transformed their works into tools of resistance.Öğe Analyzing Brand-Level Chips Demand in the United States Using the Multinomial Logit Model(ESKISEHIR OSMANGAZI UNIV, FAC EDUCATION, 2024) Özbağ Keçeci, MerveThis study estimates demand for 52 chip brands using IRI scanner data. The multinomial logit model addresses dimensionality and endogeneity issues in demand estimation. All brands exhibit elastic demand, with ownprice elasticities between -5.0412 and -1.4251, indicating high consumer responsiveness to price changes. Notably, tortilla chip brands are less elastic than potato chip brands. Baked chip brands fall under the category of highly elastic brands. Funyuns has the most elastic demand, while Calidad Triangle has the least elastic demand. Cross-price elasticities (0.0010 to 0.0263), exhibiting the IIA property, indicate that consumers have brand loyalty, as seen by comparisons with own-price elasticities' magnitudes.Öğe An Experimental Study to Determine Nutrition Profile Warning Message Effectiveness in Food Advertisements(Ege University, 2024) Daldal, Kübra Müge; Kılıç, Sabiha; Bezgin Ediş, LeylaIn our country, with the regulations implemented by the Ministry of Health, RTÜK and the Ministry of Commerce, bans on some food goods have been placed in television advertisements and the inclusion of flowband messages in food advertisements has become a legal requirement. The purpose of this research is to measure the effectiveness of flowband messages with nutritional profile content, which is mandatory in food advertisements. The main assumption of the research is that the effectiveness of the nutrient profile warning message, which is legally mandated and delivered through flowband messages, depends on the level of being seen and perceived by consumers. The effectiveness of flowband messages effectiveness was analyzed using eye tracking method, one of the neuroimaging techniques. As a result of the experimental study, it was determined that the level of focusing on the flowband message, which progresses for exactly 12 seconds in a 16-second commercial film, is 3.7 seconds. In general, it was determined that the flow band message was viewed by very few participants, and the viewers could not perceive the healthy nutrition message as catchy and accurate.Öğe Parodi Din Kavramı: Uçan Spagetti Canavarı Kilisesi (Pastafaryanizm) Örneği(Anadolu İlahiyat Akademisi, 2024) Baran Tekin, DilâModern çağda yaşanan değişim ve dönüşümler dinî inanç ve pratiklere de yansımış ve din fenomeninin geleneksel sınırlarını aşarak kurumsal bir otorite olmaktan çıkıp daha ziyade bireysel deneyimleri merkeze alan bir yönde ilerlemesine neden olmuştur. Dinî söylemlerin çeşitlenmesine yol açan bu süreçle birlikte dinin, bireylerin yaşamlarını anlamlandırmada hâlâ önemli bir rol oynadığı, ancak bu rolün giderek daha esnek ve sorgulanabilir bir yapıya büründüğü görülmektedir. Benzer bir değişim sürecinin ateist düşüncede de yaşanması, bireysel inançsızlığı temsil eden klasik ateizm anlayışından uzaklaşılmasına ve geleneksel dinî inançları hedef alan yeni bir ateist akımın doğmasına yol açmıştır. ‘Yeni Ateizm’ olarak adlandırılan bu akım yalnızca tanrı inancını reddetmekle kalmayıp aynı zamanda geleneksel dinî kurumları, öğretileri ve uygulamaları katı bir tutum içerisinde eleştiren, dahası, bilimin ve rasyonalitenin dinin yerine geçmesi gerektiğini savunan bir yaklaşımı temsil etmektedir. Nitekim yeni ateizmin yükselişi, yüzyıllardan beri süregelen din ve ateizm arasındaki karşıtlığa yeni bir boyut kazandırarak bu iki olgu arasındaki geleneksel çatışmanın ötesine geçmiş, dinleri taklitleri aracılığıyla alaya alan ve ‘ateist din’ ya da ‘parodi din’ olarak adlandırılan yeni bir eleştiri biçiminin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bahsi geçen konu bağlamında bu makale çalışması, ateist düşüncenin mizahî bir yansıması olarak ortaya çıkan ‘parodi din’ kavramını ele almakta ve bu kavramı 2005’te ABD’de doğan Uçan Spagetti Canavarı Kilisesi örnekliğinde incelemektedir. Pastafaryanizm olarak da adlandırılan Uçan Spagetti Canavarı Kilisesi, dünyanın dört bir tarafında edindiği çok sayıdaki üyesi ve bu üyelerin, inançlarının yasal olarak tanınmasına yönelik başlattıkları hukukî girişimler sayesinde giderek popülerlik kazanmaktadır. Ülkemizde de ‘Türkiye Pastafaryan Cemaati’ adı altında toplanan çok sayıda Pastafaryan mevcuttur. Uluslararası literatürde din araştırmaları kapsamında pek çok açıdan incelemeye tabi tutulan Pastafaryanizm’i, kapsamlı bir biçimde ele alan Türkçe bir çalışmaya rastlanmamış olması, bu araştırmanın temel motivasyonunu oluşturmuştur. Literatürdeki eksikliğe katkı sağlayacağına inanılan bu çalışmanın temel tezi, parodi din kavramının oluşumuna ateist bir zemin üzerine inşa edilen kurgusal argümanların kaynaklık ettiği ve Uçan Spagetti Canavarı Kilisesi’ne ait temel öğretilerin bahsi geçen kurgusal argümanlarla benzer bir yapılanmaya sahip olduğudur. Bu bağlamda çalışmada öncelikle parodi din kavramının hangi etmenlere bağlı olarak ne zaman ortaya çıktığı, tam olarak neyi ifade ettiği, Russell, Sagan, Baggini ve Dawkins gibi ünlü ateistler tarafından öne sürülen kurgusal argümanların parodi dinlerin oluşumunda nasıl bir rol oynadığı gibi hususlar ele alınıp değerlendirilmiştir. Ardından günümüzün popüler parodi dinleri arasında yer alan Uçan Spagetti Canavarı Kilisesi’nin tarihî geçmişi, temel öğretileri, kutsal metinleri, ritüelleri ile din özgürlüğü bağlamında yasal bir din olarak kabul görmek için verdikleri hukukî mücadele örnekleri üzerinde durulmuştur. Böylelikle bahsi geçen ateist bilim adamlarına ait kurgusal argümanlarla Uçan Spagetti Canavarı Kilisesi’nin kurgusal öğretisi arasındaki uyum ve benzerliklerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmanın amaçlarından bir diğeri, parodi dinlerin birey ve toplum üzerindeki etkilerinin anlaşılmasını sağlayabilecek saha araştırmalarına teorik bir zemin hazırlamaktır.Öğe Maniheizm’de Misyon Anlayışı ve Maniheist Addã’nın Roma İmparatorluğu'na Yönelik Misyon Faaliyetleri(Hitit Üniversitesi, 2023) Baran Tekin, DilâManichaeism is a gnostic religious tradition that emerged in the third century CE, when Mani declared himself to be the divine messenger who would lead humanity to salvation and the completer of all the religions that had existed until then. The main feature that distinguishes Manichaeism from other gnostic traditions is its universal perspective. While other gnostic groups of the time were closed communities that only addressed their own members, Mani built a religion based on the idea of imparting gnosis to all of humanity, which he attributed with universal significance. It is this universal perspective that Mani had, which reveals the basic thought that feeds the Manichaean mission understanding, which is the subject of this study. Thanks to its strong understanding of mission, Manichaeism rapidly spread from Babylon in Mesopotamia to the East and West, gaining a large following in many parts of the world in a very short time. In the third century CE, during the emergence of Manichaeism, the Sassanids held sway over the eastern regions of the Iranian geography, while the Roman Empire exerted its dominance in the West. These territories, encompassing the domains of these two formidable political powers of that era, constituted the most central geography where Manichaeism was accepted. The journey of the Manichaean tradition beyond the Sasanian borders to the East through the Silk Road gained significant momentum in the ninth century CE when the Uyghur ruler Bögü Qaghan accepted Manichaeism as the official state religion. In its western trajectory, the tradition's most notable achievement was its ascent to a position of competition with the increasingly influential Christian tradition within Roman lands. While studies exist concerning the history of Manichaeism's expansion eastward among Uyghur Turks, as well as its representation through Manichaean texts and art in the Uyghur language, there is currently no independent investigation into its dissemination to Roman territories based on its fundamental methods and developments in the West. This study aims to address this gap by examining the fundamental tactics and methods underlying the mission concept of the Manichaean tradition, which is frequently referenced in imperial decrees and the writings of Christian polemicists. The study also investigates how and when this tradition entered the borders of the Roman Empire, the facilitators or factors involved, the routes utilized, and the regions it reached. In this context, ancient and classical texts constitute the main sources related to the subject of this study, whose geographical focus is the Roman Empire. The study uses original Manichaean texts written in various languages such as Sogdian, Parthian, Middle Persian, and Coptic as well as nonManichaean sources that provide direct or indirect information about Manichaeism from Roman, Christian, and Islamic sources. According to Manichaean records, the first person to spread Manichaeism to Roman lands was Addã, who was appointed by Mani, the founder of the religion. It is also seen that Christian polemic writers mention Addã’s mission activities and their effects on Christian people in their works. In this context, this research aims to examine both the mission understanding that enabled Manichaeism’s spread to Roman geography and Addã’s mission activities in Roman Empire lands from detailed perspectives. To achieve this, descriptive, comparative historical, and textual content analysis methods were applied to scrutinize pertinent research findings. Following a comprehensive evaluation of existing data, the foremost finding is that the Manichaean mission was not a collection of random activities, but rather a systematic organizational structure carried out in accordance with the instructions of the religion's founder, Mani. Addã's adherence to the instructions received from Mani himself enabled him to successfully execute the mission process, leading to the establishment of the first Manichaean communities in the Roman Empire.Öğe Long-term outcomes of percutaneous release technique or open for trigger finger in diabetic patients(MediHealth Academy Yayıncılık, 2023) Dündar, Abdulrahim; İpek, Deniz; Kaya, ŞehmuzAims: Trigger finger is seen more often in diabetic patients and can lead to more serious postoperative complications compared to non-diabetic patients. The aim of this study was to compare the outcomes of open and percutaneous release techniques in diabetic patients. Methods: This retrospective study included 62 patients who met the study criteria. Of these patients, 32 underwent open release surgery and 30 underwent percutaneous release with an 18-gauge needle. The patients were evaluated retrospectively in respect of the data on first presentation preoperatively and at postoperative follow-up examinations at 3 weeks, 6 months and 1 year. A retrospective examination was made of the demographic data, Visual Analog Scale (VAS) scores preoperatively, at 6 and 12 months postoperatively, recurrence rates at the end of 6 months and 1 year, the Quinnell grading scale at the end of 1 year, wound site infection, tendon damage and neurovascular complications. VAS scores and the Quinnell grading scale were used for clinical evaluation. Results: The data of a total of 62 patients were statistically analyzed in the study, with 32 (51.6%) in the Open group and 30 (48.4%) in the Percutaneous group. The mean age of the patients was 58.97±7.51 (min-max: 45-72) years. The distributions of trigger finger and Quinnell grading system scores were statistically similar between the groups (P=0.974, P=0.279, respectively). The recurrent triggering rate at the 6th and 12th month was significantly higher in the Percutaneous group (P=0.049, P=0.049, respectively). The average return to work duration in the Percutaneous group (1.70±0.75) was significantly shorter than that in the Open group (3.88±1.21) (P<0.001). Pre-op, Post-op 6th and 12th month VAS scores did not significantly differ between the groups (P=0.466, P=0.356, P=0.175, respectively). Conclusion: Although satisfactory results were obtained with both percutaneous and open release techniques in the patients with diabetes in this study, the percutaneous release technique was seen to be a method which can be easily performed in an outpatient setting and had fewer complications.Öğe Clinical and Radiological Results of Patients Treated with Talon Distalfix Femoral Intramedullary Nail for Femoral Shaft Fractures(Hitit University, 2023) Dündar, Abdulrahim; İpek, Deniz; Zehir, Sinan; Kaya, ŞehmuzObjective: Talon distalfix intramedullary nails have been developed as a solution to the technical difficulties experienced during the placement of locking screws. We aimed to evaluate the radiological and clinical results of retractable talon distal fix for the treatment of femoral shaft fractures. Material and Method: Between January 2017 and January 2022, 28 patients with femoral shaft AO type 32-A and B fractures were treated with Talon distalfix nails. AO Type 32-A and B fractures were included in the study. Demographic characteristics, follow-up times, ASA of Anesthesiologists classification and fracture type were recorded. The duration of the operation, intraoperative blood loss, fluoroscopy time (in min), and time to bone union were recorded. General and technical complications (nonunion, malunion, malrotation, and shortening) were evaluated. Clinical functional outcomes were evaluated using the Knee Injury and the Osteoarthritis Outcome Score Physical Function Shortform (KOOS-PS), Hip Injury and Osteoarthritis Outcome Score Physical Function Shortform (HOOS-PS) and Thoresen criteria. Results: A total of 28 patients (11 female and 17 male) were included in the study. The mean age was 46.8 years and the mean follow-up was 23.7 months. The mean time to bone union was 22.6 weeks. No nonunion was observed in any of the patients. The mean hospital stay was 3.4 days and the mean Body Mass Index was 24.2. The mean operation time was 40.3±3.4 minutes and the mean scope time was 26.9 seconds. The mean KOOS-PS score and HOOS-PS were 83.4 and 85.6, respectively. Conclusion: Talon distalfix nails can be safely used in AO type A-B fractures of the midshaft femur. Talon distalfix nail application provides advantages including shorter operation times, less radiation exposure, fewer surgical incisions, and less blood loss. In addition, it should be emphasized that the union time is prolonged compared with that of conventional nailsÖğe Ziyade Miktar Kavramı ve Birim Fiyatlı Mallarda Ziyade Miktarın Satım Akdine Etkisi(Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2023) Çakır, AbdullahSatım akdinde satıma konu olan malın miktarı genelde akitte belirtilir. Ancak bazen malın miktarının akitten sonra akitte belirtilenden daha fazla olduğu gözlenebilir. Bu durumda ortaya çıkan ziyade miktarın fıkhî hükmünün bilinmesi gerekir. Aksi takdirde taraflar nizaya düşeceklerdir. Bu makalede birim fiyatlı mallarda akitten sonra ortaya çıkan ziyade miktarın fıkhî hükmü ve akde tesiri ele alınmaktadır. Bu vesile ile tarafların böyle bir durumda nizaya düşmemesi, satım akitlerinden sonra ortaya çıkabilecek maldaki ziyade miktarlarda müşteri ve satıcının daha dikkatli olması ve akit beyanına bununla ilgili açıklamaların eklenmesinin sağlanması hedeflenmektedir. Bu kazanımlar da sağlıklı akitlerin yapılmasına ve iktisadi istikrara gereken faydayı temin edecektir. Makalede öncelikle dokümantasyon yöntemi izlenerek kaynaklara ulaşılmış, bu kaynaklardaki görüşler ve delilleri tahlil edilip tüme varım ve tümdengelim yöntemleriyle fıkhî hükümler tespit edilmiştir. Satım akdinde ortaya çıkan ziyade miktarın hükmünün ve akde tesirinin ziyade miktarın asıl ve vasıf olmasına göre değiştiği, ziyade miktarın asıl olması durumunda malın türüne göre akdin sahih ve fasit olabildiği, ziyade miktarın vasıf olduğu durumlarda ise akdin sahih, lâzım ve gayri lâzım gibi hükümlere sahip olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.Öğe ZİYADE MİKTAR KAVRAMI VE TOPTAN FİYATLI MALLAR BAĞLAMINDA SATIM AKDİNE ETKİSİ(Diyanet İşleri Başkanlığı, 2023) Çakır, AbdullahSatım akdinde satıma konu olan malın miktarı genelde akitte belirtilir. Ancak bazen malın miktarının akitten sonra akitte belirtilenden daha fazla olduğu görülebilir. Bu durumda ortaya çıkan ziyade miktarın fıkhî hükmünün bilinmesi gerekir. Aksi takdirde taraflar nizaya ve tartışmaya düşer. Bu makalede toptan fiyatlı mallarda akitten sonra ortaya çıkan ziyade miktarın fıkhî hükmü ve akde tesiri ele alınmaktadır. Bu vesile ile tarafların böyle bir durumda nizaya düşmemesi, satım akitlerinden sonra ortaya çıkabilecek maldaki ziyade miktarlar konusunda müşteri ve satıcının daha dikkatli olması ve akit beyanına bununla ilgili açıklamaların eklenmesinin sağlanması hedeflenmektedir. Bu kazanımlar da sağlıklı akitlerin yapılmasına ve iktisadi istikrara gereken faydayı temin edecektir. Makalede öncelikle dokümantasyon yöntemi izlenerek kaynaklara ulaşılmış, bu kaynaklardaki görüşler ve delilleri tahlil edilip tüme varım ve tümdengelim yöntemleriyle fıkhî hükümler tespit edilmiştir. Satım akdinin; ziyade miktarın asıl ve vasıf olmasına göre bâtıl, fâsit, sahih, lâzım ve gayri lâzım gibi farklı hükümlere sahip olabildiği sonucuna ulaşılmıştırÖğe ÖFKE KONTROL YÖNTEMLERİNDE GRUP ÇALIŞMASININ ETKİLİĞİ(Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, 2023) Karabulut, AbdulkadirToplumda var olan şiddet olguları gerek medyadaki olumsuz örnekler gerekse anne babanın olumsuz tutum ve davranışları neticesinde çocukları da etkilemeye başlamıştır. Bu noktada okullarda çocuk-aile-okul üçgeninde birincil önleme düzeyinde yapılacak olan çalışmalar şiddet ve kontrolsüz öfkeyi en aza indirme noktasında önemlidir. Bu çalışmanın amacı da çocukları okula devam eden bireylerin, öfke kontrol düzeylerini artırmaya yönelik grup çalışması uygulamak ve bu çalışmanın etkililiğini değerlendirmektir. Araştırmada bir okulda ailelere yönelik öfke kontrol yöntemleri hakkında seminer verilmiş, seminer sonrasında da katılımcılara ölçek uygulanmıştır. Yapılan değerlendirme neticesinde en yüksek puandan en düşük puana doğru sıralama yapılarak 30 kişi belirlenmiş, bu 30 kişi, 10’ar kişilik 3 farklı gruba ayrılarak grup çalışmasına dâhil edilmişlerdir. Grup çalışması süreci tamamlandıktan sonra kadınlara ölçek tekrar uygulanarak son test ölçümleri alınmıştır. Araştırmanın bulguları, grup çalışması sonrasında kadınların sürekli öfke alt ölçeğinden aldıkları puanların istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı, öfke kontrolü alt ölçeğinden aldıkları puanların ise istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı sonucuna ulaştırmıştır.Öğe Avrasya Bozkır Göçebelerinde Askeri Yapı(2023) Akcan, AytenEski Çağ döneminden bugüne kadar olan süreç düşünüldüğünde Avrasya bozkırlarında yaşayan göçebe toplumların neredeyse hepsinin militarist bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Macaristan’dan Kuzey Çin’e kadar olan bu coğrafyanın bozkırlarında var olan göçebe toplulukların askeri yapılanmalarında, savaş stratejilerinde aynı zamanda askeri sanat anlayışlarında ve kullandıkları silahlarda dikkati çekecek benzerliklerin olduğu anlaşılmaktadır. Zira özellikle bu bölgede tüm askeri yenilikler oldukça hızlı bir şekilde bölgeye yayılır ve aynı hızla uygulama sahasına getirilirdi. Çünkü bu coğrafyada geç kalmak ya da yavaşlamak er geç yenilgiye uğramakla karşılık bulurdu. Elbette temel noktalarda birleşen askeri yapının bazı yerlerde farklılıklar oluşturduğu da görülmektedir. Fakat bu farklılıkların esas sebebi, o bölgede yaşayan halkların etno-kültürel özelliklerinden ve bu bölge yakınlarında var olan yerleşik düşmanların askeri ve politik teşkilat yapılarına göre şekil alma durumdan kaynaklanmaktadır. Eski Çağ, Orta Çağ ve çağdaş tarih araştırmacılarının birçoğu bozkırdaki göçebelerin; yaşayışlarını, dünyayı nasıl algıladıklarını, özellikle savaş taktiklerini, yaptıkları savaşları yani askeri yapılanmalarını araştırmışlar ve bu konuya büyük ilgi göstermişlerdir. Fakat bu konular araştırılırken sorulması gereken birkaç sorunun cevabı hakkında yeteri sayıda çalışmanın yapılmadığı anlaşılmaktadır. Özellikle daha detaylı incelenmesi gereken konulardan biri, Avrasya’da var olan göçebelerin -bilhassa Türk göçebelerin- yetersiz kaynak, az sayı da insan gücü ve sınırlı finansal güç ile yüzyıllardır neden bu kadar güçlü olduklarıdır. Cevabın önemli bir kısmı kanaatimce, Avrasya bozkırlarında yaşayan halkların ve burada oluşturulan askeri yapının Dünya askeri tarihinde nerede durduğunun tam olarak anlaşılmasında yatmaktadır.Öğe Orta Asya Türk Göçebe Halklarında İmparatorluk Karakteri ve Güç Dengesi(2023) Akcan, AytenEski Çağ Orta Asya’sında devletin varlığı ya da yokluğu ya da imparatorluk karakterinde olup olmadığı tartışması yapılırken Türk göçebe halklarının yönetim sistemlerinin basit tanımlarla açıklanamayacak kadar karmaşık ve çok yönlü olgular içerdiği unutulmamalıdır. Orta Asya’nın göçebe imparatorlukları arasındaki siyasî örgütlenmenin bilinen özellikleri, devlet iktidarının kabul edilen kriterlerini (gelişmiş hukuk ve yargı sistemi, merkez ve taşra yönetim aygıtında uzmanlaşmış bürokrasi, malî sistem, vb) tam olarak karşılamadığından, batılı araştırmacılar bu toplulukların siyasî teşkilatlanmaları adına muğlak ve belirsiz yorumlarda bulunmuşlardır. Bozkırda yaşayan Türk halklarının imparatorluk karakterine ulaşmaları aslında göçebeler topluluğu içindeki ortaya çıkan yapısal bir krizdir. Bu krizin üstesinden gelmek adına bozkır Türk toplulukları askerî-hiyerarşik bir yapı kurarak militanlaşmaya gitmişlerdir. Bu çalışma göçebe imparatorlukların çok bileşenli güç yapısını da dikkat çekerek, siyasî oluşumlarda, farklı düzeylerdeki kurumlar klan ve kabile yapısına, kabile-üstü konfederasyonlara, imparatorluk ve/veya erken devlet hiyerarşisine farklı tarihsel dönemlerde değişen oranlarda uyarlanmış ve bunlarla etkileşim halinde olarak oluşmuş olabileceği konusuna dikkat çekmek amacını taşımaktadır. Aynı zamanda Orta Asya’daki Türk göçebe imparatorlukların yönetim faaliyetlerindeki içsel farklılaşmaların siyasî kültür bileşenlerine nasıl yansıdığı ve tam anlamıyla bir güç dengesinin nasıl kurulduğu konusuna da değinilecektir.Öğe İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK BOZKIR GÖÇEBELERİNİN MEKÂN ALGILARINI ANLAMAK ADINA YAŞAM COĞRAFYALARINI ÖĞRENMEK(2023) Akcan, AytenOrta Asya’da bozkırda yaşayan Eski Türklerin mekân algıları ve yaşam şekillerine dair araştırmalar genellikle geleneksel olarak bu alanı coğrafi bir bölge olarak ele almaktadır. Mekân ve yer kavramları, hangi yaşam tarzında olursa olsun bu coğrafyada yaşayan insanların düşünce sisteminde zamanla kurumsallaşmış ve kutsallaşmıştır. Çalışmamızın konusu olan İslamiyet Öncesi Türk Bozkır göçebelerinin mekân anlayışlarının, duyusal ve dinsel deneyimler sonucu yaşam şekillerine nasıl yansıdığı hâlâ ana araştırma odağının dışında kalan bir meseledir. Aynı zamanda Türk bozkır göçebelerinin yaşam şekilleri üzerine yapılan araştırmaların birçoğunda mekân ve göçebelik kavramlarının arasında bulunan felsefi yön bir kenara bırakılarak sadece coğrafi bir mekân algısı içerisinde gerçekleştiğini gözlemleyebiliriz. Bu durum Türk göçebelerinin yerli toprak duygusunun yanı sıra mistik, duygusal, dini ve estetik mekân algılarını göz ardı eden bir yaklaşım meydana getirebilir. Dolayısıyla bu çalışma, Türk bozkır göçebe dünya görüşünde ve Moğollarda, doğal yaşam bölgelerinin birçok farklılığı içerisinde barındırırken, gerçek yaşam ortamındaki yansıma dikkate alınarak çevrenin simgesel açıdan nasıl algılandığını araştırmayı hedeflemektedir. Aynı zamanda bu çalışma amacı, yaşanılan coğrafyanın, mekân ve yere dair iki farklı perspektifi nasıl ortaya çıkardığı konusuna eğilmektir.Öğe Bozkır İmparatorluklarının Siyasi Örgütlenmesi: İç içe Geçmiş Tarihler(Eğitim-Sen, 2023) Akcan, AytenGeleneksel tarih araştırmalarında genellikle, geçmişteki imparatorluk kavramının karakterini çözmenin, anlamanın ve anlatmanın ilk ve yegâne çıkış yolu olarak Avrupa modern sömürge imparatorluğu modelinin incelenmesi gerekliliği algısı bulunmaktadır. Ama son on yıllarda imparatorlukların ortak özellikleri, eğilimleri, yapılanmaları gibi birçok soruya cevap ararken çok daha geniş bir yelpazede, imparatorluk anlayışlarını karşılaştırmalı bir perspektiften ele alan çalışmalar göze çarpmaktadır. Yapılan bu yeni çalışmalar imparatorlukların şehir devletleriyle birlikte en yaygın siyasi örgütlenme biçimleri olduğunun ve dünya tarihindeki imparatorlukların çoğunun Avrupalı olmadığının nispeten yeni fark edilmesinden kaynaklanmaktadır. Fakat MS 4. ve 5. yüzyıllardaki Avrasya imparatorluklarının tarihleri ve siyasi teşkilatlanmaları ile ilgili araştırmalarda sözü geçen “karşılaştırma analiz kullanımı” ile gerçekleşen ciddi çalışmaların sayısının oldukça az olduğu görülmektedir. Unutulmamalıdır ki Avrasya kıtası Eski Çağ döneminde ve erken Orta Çağ’da; Çin, İran, Hindistan ve Roma gibi, çoğunlukla Hunlar veya Xiongnu olarak adlandırılan Asya halklarına ev sahipliği yapmıştır. Bu önem ile birlikte bu topraklarda yaşayan toplulukların arasında; göçebe, barbar, ilkel, az gelişmiş ya da medeni, yerleşik, yenilik sever halklar paradigmasının sahte ikiliğinin terk edilmesi gerektiğinin ve aslında aynı ya da yakın coğrafyadalar da yaşayan tüm toplulukların birbirlerini etkileyerek her manada iç içe geçmiş bir görüntüye zamanla ulaştıklarının daha çok araştırılarak anlatılması gerektiğine inanıyorum. Bu halklar acaba aralarında devamlı bir yıkım, bir savaş, bir husumet mi barındırmaktaydılar yoksa aslında siyasi bir teşkilatlanma ve örgütlenmenin karşılıklı bağlantı noktalarını oluşturarak yeni modellerin ortaya çıkması adına insanlığa arka planda hizmet mi etmekteydiler? Bu çalışmada bilhassa Eski Çağ’da bozkırda var olan Türk imparatorlukların değişen tarihsel koşullar karşısında, farklı etnik gruplardan oluşan toplulukları siyasi yapılanma noktasında nasıl etkiledikleri, iç içe geçmiş bir tarih oluşumunu nasıl gerçekleştirdikleri ve birbirlerine nasıl entegre oldukları sorularına cevap aramaya çalışacağım.Öğe İskit Hayvan Sanatındaki Meydan Okuma: Avcılar ve Av(2023) Akcan, AytenMÖ 7. ve 3. yüzyıllar boyunca Hazar bozkırları ile Altay Dağları arasında dolaşan göçebe İskitler, ikonik hayvan stili sanatlarıyla tanınmışlardır. Daha az sayıda insan figürünü tasvir eden bu sanat, hayvanları canlı stilize ederek tarihe bambaşka bir yorum getirmiştir. Fakat İskitlerin, inançları ve sanat anlayışlarını anlayabilmemiz adına yazılı kaynak bırakmamış olmaları, yerleşik yaşam şekline sahip olan Yunan ve Fars kaynaklarına başvurmamıza neden olmuştur. Bunun yanı sıra bu yazılı kaynaklarda bazı noktaların aydınlatılması için sorulan soruların cevabının tam olarak verilemediği de aşikardır. Unutulmaması gereken diğer önemli bir konuda, eski tarihlerde -ve bugünde- toplumları çözmenin, analiz etmenin ve bu kitleleri siyasal, kültürel, dinsel ya da sanatsal açıdan harekete geçiren saiklerin ne olduğunu anlamanın bazen oldukça gizemli hale gelmesi meselesidir. İskitlerin ortaya koydukları sanat anlayışlarında hayvanları kullanarak insan hikayeleri oluşturdukları, zamanla ortaya çıkardıkları hayvan üslubundan çok bakışlı bir okuma ortamı meydana getirerek toplumları hakkında günümüze ışık tutmaya çalıştıkları anlaşılmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, İskit sanatındaki maddi kültür unsurlarından -çoğunlukla- hayvan figürlerini baz alarak, onların inanç sistemlerinin derinliklerini ve dünyayı nasıl algıladıklarını daha iyi anlamak adına antropolojik bir perspektif çizmeye çalışacağım. Aynı zamanda İskit sanatında ortaya konan yırtıcıların, avın ve avcının arasındaki mücadelenin farklı bir bakış açısı ile yorumlanması gerekliliğinin önemi üzerinde durmaya gayret göstereceğim.Öğe Anıt eserler ile birleşmek: İslamiyet öncesi Türk Runolojisi(2023) Akcan, AytenTarihimizin en eski kaynaklarından biri olan, bulundukları ilk dönemde sırlarla saklı yazıtlar olarak kabul edilen, manevi mirasın erken örnekleri olarak kodlanmış Orhun-Yenisey Yazıtları, Türk runik olarak kabul edilmekte ve incelenmektedir. Bu yazıtlar; millî bilincin artırılması, Türk halklarının günümüz dayanışmasını gerçekleştirebilmesi, karşılıklı iş birliği ve bütünlüğün sosyo-kültürel açıdan ilerlemesine yarar noktasında, Türk runolojisinin özüne ve içeriğine daha fazla önem verilmesi gerçeğini ortaya çıkarmaktadır. Aynı zamanda sosyo-tarihsel aşamalarda etnik birimlerin oluşum süreçleri, Türk halklarının kademeli gelişimi ve insan uygarlığının sağlanmasındaki rolleri ve Orhun yazılı anıtların Türk halklarının bilinçlenmesindeki sorumluluğu, Bilge Kağan, İstemi Yabgu ve Tonyukuk’un düzensiz Türk halklarını bir araya getirerek büyük bir siyasî-askerî birlik meydana getirilmesindeki rolleri de bu runik yazıtların tarih bilimine kazandırılması ile mümkün hale geldiği unutulmamalıdır. Bu yazıtlar Türk değerlerinin bir örneği olmasının yanı sıra insanlığın belli bir aşamasını da somutlaştırması ve uygarlık tarihinden haberler vermesi açısından da oldukça önemli anıt eserlerdir. Türk tarih bilincinin oluşmasında mühim bir yerde olan bu runik eserler, tarihsel süreçlerin bir öznesi, yani belli bir tarih zincirinin halkası olarak düşünülmelidir. Tarihe saygı duyma, bugünü yaratma ve gelecek için olumlu bir temel oluşturma fikri ile yazıtların aynı zamanda Türk dili konuşan halkların ortak ve benzersiz bir tarihsel köke sahip olması, Türk kimliğini anlamada ve Türk halklarının birliğini güçlendirmede önemli bir rol oynaması, Türk runolojisinin incelenmesine ve tanıtılmasına dair daha çok akademik çalışmanın yapılması düşüncesi, bu çalışmanın çıkış noktasıdır. Bu nedenle çalışmada, Türk halklarının bugünkü birlikteliği bağlamında sosyo-kültürel gelişimde karşılıklı ortaklık ve bütünlük temelinde tarihsel kaynaklara dayanarak bir inceleme yaparak bu bağlamda kavramsal öneriler ve tavsiyeler ortaya koymaya çalışılacaktır. Bunun yanı sıra çalışmada bahsedilen kavramsal meselelerden yola çıkarak, Türk runolojisinin araştırılması ve Dünya tarihîne ve elbette millî tarihe kazandırılmasının önemi meselesini de birkaç madde başlığında yer vermeye gayret gösterilecektir.Öğe Evaluation of Zerumbone as an EGFR Tyrosine Kinase Inhibitor by Molecular Docking Method(University of Ankara, 2023) Yonar, Dilek; Baba, Burcu; Karayel, ArzuObjective: EGFR-TK domain is of great importance in the initiation and progression of various cancer types, especially lung cancer. The existing EGFR-TK inhibitors have numerous side effects, which make them improper to be utilized as cancer therapeutics. In this study, we aimed to analyze the activity of zerumbone as an anticancer agent targeting EGFR by molecular docking approach and to evaluate its activity in comparison with curcumin. Material and Method: MEP and HOMO-LUMO analyses were achieved at B3LYP/6-31G(D,P) level to evaluate electrostatic interactions that affect binding of EGFR with zerumbone and curcumin. Their binding energies were determined by molecular docking and compared with erlotinib as reference ligand. Result and Discussion: Docking studies showed higher bindings (lower binding energy) for curcumin and zerumbone with binding energies -8.0 and -7.6 kcal/mol, respectively, compared to erlotinib (-7.3 kcal/mol). However, there is no significant difference between them. The ?E energy gap of zerumbone was 5.09 eV which implies that this compound has more stability in comparison with curcumin (?E=3.68 eV) and erlotinib (?E=4.29eV). Also, zerumbone showed strong hydrogen bond interactions with EGFR, making it candidate as EGFR inhibitor, as did both in curcumin and erlotinib. It was concluded that zerumbone may have potential for inhibitory activity against EGFRTK.Öğe Investigation of The Learning and Memory Enhancing Effects of 0.25 mA and 0.5 mA Anodal and Cathodal Transcranial Direct Current Stimulations in Healthy Rats(Ordu University, 2023) Akçay, GüvenObjective: Our aim in this study was to investigate the effects of tDCS, which is known to be effective on AM-PA and NMDA, with different anodal and cathodal stimulation types and 0.25 mA and 0.5 mA current intensi-ties on learning and memory by behavioral and molecular mechanisms. Methods: 50 male Wistar rats weighing 290-310 g were divided into 5 groups as control, C1-tDCS, C2-tDCS, A1-tDCS and A2-tDCS. In the C1-tDCS group, 0.25 mA cathodal tDCS stimulation for 30 min per day for 5 days, in the C2-tDCS group for 30 min per day for 0.5 mA cathodal tDCS stimulation for 5 days, in the A1-tDCS group for 5 days with 0.25 mA anodal tDCS stimulation for 30 min per day and A2-tDCS group The tDCS group received 0.5 mA anodal tDCS stimulation for 30 minutes per day for 5 days. On the 6th and 7th days of the experiment, the locomotor activity, learning and memory behaviors of the rats were evaluated by open field test, y maze test and object localization test. In addition, glutamate levels were measured in hippocampus tis-sues by ELISA method. Results: It was observed that there were non-significant decreases in the results of the C1-tDCS and C2-tDCS groups in which cathodal stimulation was applied compared to the control group in locomotor activity, learning and memory data. On the other hand, an increase was observed in the data of the A1-tDCS and A2-tDCS groups in which anodal stimulation was applied, and the increase in the data of the A2-tDCS group from these groups was found to be statistically significant compared to the control (p<0.05). Similar results were also seen in glu-tamate levels. A non-significant decrease in glutamate levels was observed in the C1-tDCS and C2-tDCS groups compared to the control, while an insignificant increase in glutamate levels in the A1-tDCS group was observed. On the other hand, there was a significant increase in glutamate level in the A1-tDCS group compared to the control group (p<0.05).
