Bağımlılık yapıcı ilaç ve madde kullanımı ile risk faktörlerinin araştırılması: Hitit Üniversitesi örneği
[ X ]
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Hitit Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bağımlılık yapıcı ilaç ve madde kullanımı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de birey ve toplum için büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Yasal ve yasal olmayan madde kullanımının bağımlılık yaratmasının yanısıra reçeteli ilaçların, doktor kontrolü dışında akılcı olmayan ve kötüye kullanımı da bağımlılık geliştirebilmektedir. Bağımlılıklarda biyolojik, psikolojik ve sosyal birçok faktörün etkili olduğu biyopsikososyal model günümüzde kabul gören kapsamlı bir bağımlılık yaklaşımıdır. Bu yaklaşımdan yola çıkıldığında cinsiyet, çocukluk travması, ailevi sorunlar, ekonomik sorunlar, yaşanılan çevre, olumsuz arkadaş ortamının varlığı, adli süreçlerin varlığı gibi biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörler bağımlılıklarla ilişkili risk faktörü veya bağımlılıkların sonucu olan riskli durumlar olarak karşımıza çıkabilmektedir. Ergenlik ve gençlik dönemi bağımlılıkların oluşmasında kritik bir dönemdir, diğer problemlerde olduğu gibi bağımlılıklarda da çözüme ulaşmanın en kestirme yolu problemin kaynağını bulmaktır. Problemin kaynağını bulurken de bağımlılık yapıcı ilaç ve madde kullanımına sürükleyen risk faktörleri veya kullanımı sonucunda doğan riskler hakkında bilgi sahibi olmamız, bağımlılıkların oluşmadan önlenmesi ya da bağımlılıklarla çalışma konusunda yardımcı olacaktır. Literatürde yapılan çalışmalarda genellikle bağımlılık yapıcı ilaç veya bağımlılık yapıcı madde olarak ayrı ayrı çalışıldığı, risk faktörlerinin ise genellikle tek veya daha az boyut üzerinden araştırıldığı, ayrıca bağımlılık bağlantılı adli süreçlerle ilgili yapılan çalışmaların da kısıtlı olduğu görülmektedir. Multidisipliner bir anlayışla biyopsikososyal birçok boyutun geniş bir yelpazede araştırıldığı çalışmamızın bu anlamda literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir. Çalışmamız Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu ve Sağlık Bilimleri Meslek Yüksekokulu'nda öğrenimine devam eden 18 yaş üstü 548 gönüllü öğrencinin katılımıyla tamamlanmıştır. Google Formlarda hazırlanan "Bağımlılık Yapıcı ilaç ve Madde Kullanımı ile Risk Faktörleri" anketi ile katılımcılara ulaşılarak çevrimiçi anket uygulamasıyla veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerin tanımlayıcı ve ilişkisel istatistikleri SPSS 22.0 programı ile analiz edilmiş, analizlerde p<0,05 değeri istatistiksel açıdan anlamlı kabul edilmiştir. Çalışmada cinsiyet, devam edilen yüksekokul, çocuklukta yaşanan travmatik yaşantı, ailevi sorunlar, ekonomik sorunlar, intihar girişimi, olumsuz arkadaş grubuna sahip olma, adli bir olaya karışma ve adli bir olayın mağduru olma durumları ile yapılan analiz çalışmasında istatistiksel olarak anlamlı bulgulara ulaşılmıştır (p<0,05).
The use of addictive drugs and substances poses a great threat to the individual and society in our country as well as all over the world. In addition to the addiction of legal and illegal substance use, irrational and abusing prescription drugs outside the control of a doctor can also develop addiction. The biopsychosocial model, in which many biological, psychological and social factors are effective in addictions, is a comprehensive addiction approach that is accepted today. Based on this approach, biological, psychological and social factors such as gender, childhood trauma, family problems, economic problems, living environment, the presence of a negative friend environment, and the presence of judicial processes can appear as risk factors associated with addictions or risky situations that are the result of addictions. Adolescence and young adult are critical period in the formation of addictions, as in other problems, the shortest way to reach a solution in addictions is to find the source of the problem. While finding the source of the problem, having information about the risk factors that lead to the use of addictive drugs and substances or the risks arising as a result of their use will help to prevent addictions before they occur or to work with addictions. In the studies conducted in the literature, it is seen that addictive drugs or addictive substances are generally studied separately, risk factors are generally investigated on a single or lesser dimension, and studies on addiction-related forensic processes are limited. It is thought that our study, in which many biopsychosocial dimensions are investigated in a wide range with a multidisciplinary approach, will contribute to the literature in this sense. Our study was completed with the participation of 548 volunteer students over the age of 18 who continue their education at Hitit University Vocational School of Social Sciences, Vocational School of Technical Sciences and Vocational School of Health Sciences. Participants were reached with the "Addictive Drug and Substance Use and Risk Factors" questionnaire prepared in Google Forms and data were collected through an online questionnaire. The descriptive and relational statistics of the obtained data were analyzed with the SPSS 22.0 program, and the p<0.05 value was accepted as statistically significant in the analyzes. In the study, statistically significant findings were reached in the analysis study conducted with gender, college attended, traumatic experience in childhood, family problems, economic problems, suicide attempt, having a negative friend group, being involved in a forensic incident and being a victim of a forensic event (p<0.05).
The use of addictive drugs and substances poses a great threat to the individual and society in our country as well as all over the world. In addition to the addiction of legal and illegal substance use, irrational and abusing prescription drugs outside the control of a doctor can also develop addiction. The biopsychosocial model, in which many biological, psychological and social factors are effective in addictions, is a comprehensive addiction approach that is accepted today. Based on this approach, biological, psychological and social factors such as gender, childhood trauma, family problems, economic problems, living environment, the presence of a negative friend environment, and the presence of judicial processes can appear as risk factors associated with addictions or risky situations that are the result of addictions. Adolescence and young adult are critical period in the formation of addictions, as in other problems, the shortest way to reach a solution in addictions is to find the source of the problem. While finding the source of the problem, having information about the risk factors that lead to the use of addictive drugs and substances or the risks arising as a result of their use will help to prevent addictions before they occur or to work with addictions. In the studies conducted in the literature, it is seen that addictive drugs or addictive substances are generally studied separately, risk factors are generally investigated on a single or lesser dimension, and studies on addiction-related forensic processes are limited. It is thought that our study, in which many biopsychosocial dimensions are investigated in a wide range with a multidisciplinary approach, will contribute to the literature in this sense. Our study was completed with the participation of 548 volunteer students over the age of 18 who continue their education at Hitit University Vocational School of Social Sciences, Vocational School of Technical Sciences and Vocational School of Health Sciences. Participants were reached with the "Addictive Drug and Substance Use and Risk Factors" questionnaire prepared in Google Forms and data were collected through an online questionnaire. The descriptive and relational statistics of the obtained data were analyzed with the SPSS 22.0 program, and the p<0.05 value was accepted as statistically significant in the analyzes. In the study, statistically significant findings were reached in the analysis study conducted with gender, college attended, traumatic experience in childhood, family problems, economic problems, suicide attempt, having a negative friend group, being involved in a forensic incident and being a victim of a forensic event (p<0.05).
Açıklama
Hitit Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Anahtar Kelimeler
Bağımlılık yapıcı ilaç, Bağımlılık yapıcı madde, Narkotik madde, Bağımlılık risk faktörleri, Addictive drug, Addictive substance, Narcotic substance, Addiction risk factors
