Fezâyî’nin Çihil-nâm-ı Manzûm adlı Havâss-ı Esmâ-i Hüsnâ Mesnevisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Cumhuriyet Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Öz: Türk-İslam edebiyatı, dinî türler bakımından oldukça zengindir. Yapılan araştırmalarda birçok tevhid, münâcât, na?t, mevlid, hilye, hicret-nâme, şefâ?at-nâme, mi?râciye, kısasü’l-enbiyâ, ramazaniye ve esmâ-i hüsnânın yazıldığı görülmüştür. Telif edilen manzum-mensur esmâ-i hüsnâların umumiyetle ya şerhi yapılmış ya da havâssı anlatılmıştır. Çalışmaya bahis konusu olan Çihil-nâm-ı Manzûm adlı eser de havâss-ı esmâ-i hüsnâ olarak yazılmıştır. Müellifi, Fezâyî adında bir şairdir. Kaynaklarda şair hakkında bir bilgiye ulaşılamamıştır. Yazma, XV. yüzyılın son çeyreğinde yazılmıştır. Bundan dolayı şairin XV. yüzyılda yaşadığı tahmin edilmiştir. Bu esere, bir mecmuada rastlanmıştır. Bu mecmuada, şairin Hediyyetü’l-ahbâb, der-Beyân-ı Makâmât-ı Dervîşân, Kitâbü’ş-Şer?iyyetü’l-erbâb ve Gazeliyyât-ı Dervîş Fezâyî adlı dört eseri daha tespit edilmiştir. Yazılan esmâ-i hüsnâlarda genellikle Allah’ın doksan dokuz ismi üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada, Allah’ın kırk ismi anlatılmıştır. Ortaya konan metin, Arapça ve Farsça yazılan bazı mensur eserlerin nazma çekilme geleneğinin bir devamı niteliğindedir. Çihil-nâm-ı Manzûm, Arapça mensur olarak yazılan ve Esmâ-i İdrisiyye olarak bilinen Hz. İdris’in yakarışının serbest çevirisi olarak görülebilir. Eserin muhtevasında kırk isim, bunların özellikleri, ne zaman, ne kadar ve nasıl okunması gerektiği anlatılmıştır. Bu çalışmada önce Kur’ân’da, hadiste, Arap, Fars ve Türk edebiyatında esmâ-i hüsnâ konusu hakkında ana hatlarıyla bilgi verilmiştir. Ayrıca eserin müllifi Fezâyî hakkında bilgi verilmiş, Çihil-nâm-ı Manzûm adlı eser tanıtılmış ve metnin transkripsiyonlu hâli verilmiştir
Abstract: Turkish-Islamic literature contains numerous religious literar writings. In the existing literature, it can be seen that many kinds such as tawh?d, mun?j?t, n?at, mawlid, hilya, hijrahn?ma, shaf??at-n?ma, mi?r?j, qisas al-anbiya, rama??niyya, and al-asm? al-?usn? were written. Al-Asm? al-?usn?, written in the form of poetry and prose, were mostly shar? or their khawa?? were explained. Çihil-n?m al-Man??m, which is mentioned in the study, was written as khawa?? alasm? al-?usn?. The work is a poet entitled as Fa??y?. Manuscript was written in the last quarter of the fifteenth century, and thus, it is presumed that the poet lived in the same century. This work has been identified in a manuscript. In addition, the poet’s Hadiyyat al-a?b?b, der-Bay?n almaq?m?t al-darw?sh?n, Kit?b al-shar?iyyat al-arb?b, and Ghazaliyy?t al-Darw?sh Fa??y? four other works have been identified. In the writings of the asm? al-?usn?s, the names of ninety-nine were emphasized. In this study, the forty names of God are expressed. The text presented is a continuation of the tradition of writing some prose works written in Arabic and Persian. Çihil-n?m al- Man??m, written in Arabic prose and known as Asm? al-Idr?siyya it can be seen as a free stsyle translation of the prophet Idr?s. Forty names in the content of the work, their properties, when, how much and how to read is explained. In this study, firstly the information about the subject of Qur??n, hadith, Arabic, Persian and Turkish literature in the beautiful names of God is provided. Then, the information about the poet Fa??y? was given. Çihil-n?m al-Man??m was introduced and the transcriptional form of the text was given.
Abstract: Turkish-Islamic literature contains numerous religious literar writings. In the existing literature, it can be seen that many kinds such as tawh?d, mun?j?t, n?at, mawlid, hilya, hijrahn?ma, shaf??at-n?ma, mi?r?j, qisas al-anbiya, rama??niyya, and al-asm? al-?usn? were written. Al-Asm? al-?usn?, written in the form of poetry and prose, were mostly shar? or their khawa?? were explained. Çihil-n?m al-Man??m, which is mentioned in the study, was written as khawa?? alasm? al-?usn?. The work is a poet entitled as Fa??y?. Manuscript was written in the last quarter of the fifteenth century, and thus, it is presumed that the poet lived in the same century. This work has been identified in a manuscript. In addition, the poet’s Hadiyyat al-a?b?b, der-Bay?n almaq?m?t al-darw?sh?n, Kit?b al-shar?iyyat al-arb?b, and Ghazaliyy?t al-Darw?sh Fa??y? four other works have been identified. In the writings of the asm? al-?usn?s, the names of ninety-nine were emphasized. In this study, the forty names of God are expressed. The text presented is a continuation of the tradition of writing some prose works written in Arabic and Persian. Çihil-n?m al- Man??m, written in Arabic prose and known as Asm? al-Idr?siyya it can be seen as a free stsyle translation of the prophet Idr?s. Forty names in the content of the work, their properties, when, how much and how to read is explained. In this study, firstly the information about the subject of Qur??n, hadith, Arabic, Persian and Turkish literature in the beautiful names of God is provided. Then, the information about the poet Fa??y? was given. Çihil-n?m al-Man??m was introduced and the transcriptional form of the text was given.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Türk İslam Edebiyatı, Fezâyî, Esmâ-i Hüsnâ, Çihil-nâm-ı Manzûm, Esmâ-i İdrisiyye, Dinî Türler, Turkish-Islamic Literature, Fażāyī, Asmā al-Ḥusna, Çihil-nām al-Manẓūm, Asmā al- Idrīsiyya, Religious Literary Writings
Kaynak
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi
WoS Q Değeri
N/A
Scopus Q Değeri
Q3
Cilt
22
Sayı
2
Künye
Kiraz, S. (2018). Fezâyî’nin Çihil-nâm-ı Manzûm adlı Havâss-ı Esmâ-i Hüsnâ Mesnevisi. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22(2), 999-1034.
