Fezâyî’nin Çihil-nâm-ı Manzûm adlı Havâss-ı Esmâ-i Hüsnâ Mesnevisi

dc.authorid0000-0003-4941-3909
dc.contributor.authorKiraz, Seydi
dc.date.accessioned2019-05-13T09:08:01Z
dc.date.available2019-05-13T09:08:01Z
dc.date.issued2018
dc.departmentHitit Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü
dc.description.abstractÖz: Türk-İslam edebiyatı, dinî türler bakımından oldukça zengindir. Yapılan araştırmalarda birçok tevhid, münâcât, na?t, mevlid, hilye, hicret-nâme, şefâ?at-nâme, mi?râciye, kısasü’l-enbiyâ, ramazaniye ve esmâ-i hüsnânın yazıldığı görülmüştür. Telif edilen manzum-mensur esmâ-i hüsnâların umumiyetle ya şerhi yapılmış ya da havâssı anlatılmıştır. Çalışmaya bahis konusu olan Çihil-nâm-ı Manzûm adlı eser de havâss-ı esmâ-i hüsnâ olarak yazılmıştır. Müellifi, Fezâyî adında bir şairdir. Kaynaklarda şair hakkında bir bilgiye ulaşılamamıştır. Yazma, XV. yüzyılın son çeyreğinde yazılmıştır. Bundan dolayı şairin XV. yüzyılda yaşadığı tahmin edilmiştir. Bu esere, bir mecmuada rastlanmıştır. Bu mecmuada, şairin Hediyyetü’l-ahbâb, der-Beyân-ı Makâmât-ı Dervîşân, Kitâbü’ş-Şer?iyyetü’l-erbâb ve Gazeliyyât-ı Dervîş Fezâyî adlı dört eseri daha tespit edilmiştir. Yazılan esmâ-i hüsnâlarda genellikle Allah’ın doksan dokuz ismi üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada, Allah’ın kırk ismi anlatılmıştır. Ortaya konan metin, Arapça ve Farsça yazılan bazı mensur eserlerin nazma çekilme geleneğinin bir devamı niteliğindedir. Çihil-nâm-ı Manzûm, Arapça mensur olarak yazılan ve Esmâ-i İdrisiyye olarak bilinen Hz. İdris’in yakarışının serbest çevirisi olarak görülebilir. Eserin muhtevasında kırk isim, bunların özellikleri, ne zaman, ne kadar ve nasıl okunması gerektiği anlatılmıştır. Bu çalışmada önce Kur’ân’da, hadiste, Arap, Fars ve Türk edebiyatında esmâ-i hüsnâ konusu hakkında ana hatlarıyla bilgi verilmiştir. Ayrıca eserin müllifi Fezâyî hakkında bilgi verilmiş, Çihil-nâm-ı Manzûm adlı eser tanıtılmış ve metnin transkripsiyonlu hâli verilmiştir
dc.description.abstractAbstract: Turkish-Islamic literature contains numerous religious literar writings. In the existing literature, it can be seen that many kinds such as tawh?d, mun?j?t, n?at, mawlid, hilya, hijrahn?ma, shaf??at-n?ma, mi?r?j, qisas al-anbiya, rama??niyya, and al-asm? al-?usn? were written. Al-Asm? al-?usn?, written in the form of poetry and prose, were mostly shar? or their khawa?? were explained. Çihil-n?m al-Man??m, which is mentioned in the study, was written as khawa?? alasm? al-?usn?. The work is a poet entitled as Fa??y?. Manuscript was written in the last quarter of the fifteenth century, and thus, it is presumed that the poet lived in the same century. This work has been identified in a manuscript. In addition, the poet’s Hadiyyat al-a?b?b, der-Bay?n almaq?m?t al-darw?sh?n, Kit?b al-shar?iyyat al-arb?b, and Ghazaliyy?t al-Darw?sh Fa??y? four other works have been identified. In the writings of the asm? al-?usn?s, the names of ninety-nine were emphasized. In this study, the forty names of God are expressed. The text presented is a continuation of the tradition of writing some prose works written in Arabic and Persian. Çihil-n?m al- Man??m, written in Arabic prose and known as Asm? al-Idr?siyya it can be seen as a free stsyle translation of the prophet Idr?s. Forty names in the content of the work, their properties, when, how much and how to read is explained. In this study, firstly the information about the subject of Qur??n, hadith, Arabic, Persian and Turkish literature in the beautiful names of God is provided. Then, the information about the poet Fa??y? was given. Çihil-n?m al-Man??m was introduced and the transcriptional form of the text was given.
dc.identifier.citationKiraz, S. (2018). Fezâyî’nin Çihil-nâm-ı Manzûm adlı Havâss-ı Esmâ-i Hüsnâ Mesnevisi. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22(2), 999-1034.
dc.identifier.doi10.18505/cuid.463510
dc.identifier.endpage1034en_US
dc.identifier.issn2528-9861
dc.identifier.issue2en_US
dc.identifier.scopusqualityQ3
dc.identifier.startpage999en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.18505/cuid.463510
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11491/1921
dc.identifier.volume22en_US
dc.identifier.wosqualityN/A
dc.indekslendigikaynakWeb of Science
dc.indekslendigikaynakScopus
dc.language.isotr
dc.publisherCumhuriyet Üniversitesi
dc.relation.ispartofCumhuriyet İlahiyat Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectTürk İslam Edebiyatıen_US
dc.subjectFezâyîen_US
dc.subjectEsmâ-i Hüsnâen_US
dc.subjectÇihil-nâm-ı Manzûmen_US
dc.subjectEsmâ-i İdrisiyyeen_US
dc.subjectDinî Türleren_US
dc.subjectTurkish-Islamic Literatureen_US
dc.subjectFażāyīen_US
dc.subjectAsmā al-Ḥusnaen_US
dc.subjectÇihil-nām al-Manẓūmen_US
dc.subjectAsmā al- Idrīsiyyaen_US
dc.subjectReligious Literary Writingsen_US
dc.titleFezâyî’nin Çihil-nâm-ı Manzûm adlı Havâss-ı Esmâ-i Hüsnâ Mesnevisi
dc.title.alternativeFa??y?’s Çihil-n?m al-Man??m Entitled as Khawa?? al-Asm? al-?usn? Mathnaw?en_US
dc.typeArticle

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Yükleniyor...
Küçük Resim
İsim:
Kiraz, Seydi.pdf
Boyut:
422.19 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam Metin / Full Text